سایر زبان ها

صفحه نخست

سیاسی

بین‌الملل

ورزشی

اجتماعی

اقتصادی

فرهنگی هنری

علمی پزشکی

فیلم و صوت

عکس

استان ها

شهروند خبرنگار

وب‌گردی

سایر بخش‌ها

پشت پرده یک سوال؛ کجا‌های ایران می‌شود گنج پیدا کرد؟

یک کارشناس باستان‌شناسی می‌گوید: حفاری‌های غیرمجاز در استان‌هایی که فصول بیکاری دارند، بیشتر اتفاق می‌افتد.

آمار حفاری‌های غیرمجاز در محوطه‌های باستانی و تاریخی کشور هر سال افزایش می‌یابد و این کار علاوه بر به تاراج رفتنِ اشیای ارزشمند و تاریخی کشورمان، موجب تخریب لایه‌های فرهنگی محوطه‌ها نیز می‌شود. آمار‌های موجود، حکایت از افزایش ۷۹ درصدی سرقت، تجارت اشیای تاریخی و استفاده از فلزیاب در فاصله سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۹ دارد. به گفته خود مسئولان مربوطه، «حفاری غیرمجاز»، بیشترین عناوین مجرمانه در حوزه میراث فرهنگی محسوب می‌شود.


بیشتربخوانید


هرچند کاوش‌های غیرمجاز در ایران سابقه‌ای طولانی دارد، اما طی چند سال اخیر بر آمار آن افزوده شده و از آنجا که قانون به اندازه کافی بازدارنده نیست، باند‌های کاوش با کمک ابزار‌های مختلف حفاری که به سهولت در داخل کشور خریداری می‌کنند، به جان فرهنگ و تاریخ کشورمان می‌فتند.

چندی پیش فرمانده یگان حفاظت از میراث فرهنگی کشور گفته بود: «اگر تعداد نیرو‌های یگان حفاظت میراث فرهنگی ۱۰ برابر شود، باز هم جرایمی مثل حفاری غیرمجاز انجام می‌شود.» موضوعی که می‌طلبد در مجلس شورای اسلامی فکری برای آن شود. البته نمایندگان مجلس به جای تصویب طرحی به منظور جلوگیری از به یغما رفتنِ اشیای تاریخی و باستانی کشور، طرحی ارائه کردند که چوب حراج به تاریخ کشور می‌زد.

با آنکه هر سال تعداد زیادی از حفاران غیرمجاز دستگیر می‌شوند و نقشه‌های آن‌ها نیمه‌کاره می‌ماند و بسیاری از صفحه‌های مجازیِ فروش ابزار‌های حفاری نیز مسدود می‌شود، اما باز بر تعداد سایت‌ها و کانال‌های تلگرام و پیج‌های اینستاگرام که در این حوزه فعالند، افزوده می‌شود؛ سایت‌ها و کانال‌هایی که پر هستند از تبلیغات گسترده در زمینه فروش ابزار‌ها و ادوات گنج‌یابی و خدمات پس از فروش. بعضی از سایت‌ها حتی با جزئیات اعلام و تشریح می‌کنند که «کجا‌های ایران می‌شود گنج پیدا کرد؟»

حفاران، بازار‌های خوبی برای فروش اشیای تاریخی دارند و کانون اصلی آن پایتخت است. سال گذشته سردار حسن مهری، فرمانده یگان حفاظت میراث‌فرهنگی وزارت میراث‌فرهنگی اعلم کرده بود که «تهران تبدیل به مرکز خرید و فروش و استقرار باند‌های قاچاق عتیقه و اشیای تاریخی شده و عموما باند‌های قاچاق، اشیای اصل و تقلبی را با هم به فروش می‌رسانند. او گفته بود: «آثاری که خرید و فروش می‌شوند، الزاما متعلق به حفاری‌های الان نیستند و ممکن است مربوط به حفاری‌های ۳۰ تا ۴۰ سال پیش هم باشد.»

افزایش آمار حفاری‌های غیرمجاز/ رویای یک‌شبه پولدار شدن
دکتر سامان سورتیجی، پژوهشگر، کارشناس باستان‌شناسی و حفاظت آثار باستانی و عضو هیات علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور معتقد است حفاری‌های غیرمجاز در سال‌های قبل کمتر بود، اما هر سال دارد بیشتر می‌شود.

او می‌گوید: قطعا افراد عادی هم وارد این کار می‌شوند و دلیلش، هم فشار‌های اقتصادی و رویای یک‌شبه پولدار شدن است، هم تبلیغات گسترده در فضای مجازی درباره فروش فلزیاب و دیگر دستگاه‌های گنج‌یاب، هم ضعف قوانین بازدارنده و هم عملکرد ضعیف یگان حفاظت وزارت میراث فرهنگی.

عضو هیات علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور می‌گوید: استان‌هایی که فصول بیکاری دارند، مثلا فردی که کشاورز است، بیشتر به این کار ناخوشایند رو می‌آورند؛ و البته فعالیت به صورت باند و گروهی هم زیاد است. خیلی از این‌ها با یک اطمینانی به سمت این کار می‌روند و این کار را انجام می‌دهند و انگار می‌دانند که گرفتار نمی‌شوند. ممکن است با دهیار هماهنگ کنند یا کسانی را دارند که از معبری که هر روز برای انجام این کار می‌روند، مراقبت می‌کنند. ولی این نوع راحت عمل کردن و نداشتن ترس جای تحقیق دارد که ببینیم واقعا پشت این ماجرا‌ها چه کسانی هستند.

این باستان‌شناس در پاسخ به این سوال که چرا حفاری‌های غیرمجاز در برخی استان‌ها خیلی بیشتر است، می‌گوید: عوامل بسیار زیادی باعث حفاری‌های غیرمجاز در یک شهر یا استان می‌شود. مثلا درست است که در جنوب شرق و جنوب داده‌های فرهنگی و میراث فرهنگی خیلی متنوع و ارزشمندی موجود است، اما رواج قاچاق سوخت باعث می‌شود افراد کمتر به سمت حفاری‌های غیرمجاز بروند. اما در استان‌هایی مثل گیلان و مازندران که شرایط اقلیمی شان متفاوت‌تر است و پوشش گیاهی دارند و نظارت و مانیتورینگِ عوامل نظامی و انتظامی و دیگر ارگان‌ها کمتر است، حفاری‌های غیرمجاز بیشتر اتفاق می‌افتد. چون چیز جایگزینی وجود ندارد.

به گفته این پژوهشگر حوزه میراث فرهنگی، حفاری‌های غیرمجاز از تهدید میراث فرهنگی گذشته و به یک فاجعه تبدیل شده است. حفاران نه تنها اشیای ارزشمند کشور را به کشور‌های دیگر می‌فروشند، بلکه به پیکره فرهنگ و تاریخ کشور لطمه می‌زنند. این افراد با ادوات سنگینِ مختلف مثل پیکو، موتوربرق، فلزیاب و ... می‌آیند و استقرار چندروزه دارند و همین نشان می‌دهد که دنبال یکی دو شیء نیستند و بازار فروشش را هم دارند.

دکتر سورتیجی می‌گوید: این که نقشه‌ای در کار باشد و گنجنامه‌ای تعریف شده باشد، به هیچ عنوان در کار نیست و وجود خارجی ندارد. بحث فلزیاب است و مهارت این افراد در اختفا و فرار. این‌ها هیچ مهارتی در علم باستان‌شناسی نیاز ندارند.

تبلیغات گسترده فروش فلزیاب در فضای مجازی
عضو هیات علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور درباره تبلیغات گسترده فروش فلزیاب در فضای مجازی می‌گوید: تبلیغات فروش فلزیاب در فضای مجازی کاملا غیرقانونی است و دستگاه‌های نظارتی ازجمله قوه قضاییه باید ورود کنند. گام اول برای این افراد طرح پرونده و شکایت از این فروشنده‌ها است. مرحله بعد تجسس، شنود و رصد کردن است تا متوجه شوند که این افراد دارند بدون مجوز دست به خرید و فروش فلزیاب می‌کنند. خریدارانی هم که به این‌ها مراجعه می‌کنند، باید اطلاع داشته باشند که خرید این گونه وسایل هم جرم است. هم خرید، هم فروش، هم حمل و هم استفاه از این ابزارها.

دکتر سورتیجی ادامه می‌دهد: بدیش این است که این جرم، جریمه ندارد. نه جریمه نقدی دارد و نه زندان. البته مجازت حبس دارد، اما معمولا اجرا نمی‌شود. قانون در این زمینه مقداری سهل برخورد می‌کند. تنها برخوردی که می‌شود، ضبط فلزیاب و اشیای تاریخیِ کشف‌شده به نفع دولت است. حالا ممکن است قیمت دستگاه ۲۰ میلیون تومان باشد یا ۳۰۰ میلیون تومان.

او می‌گوید: اگر این افراد در حین حفاری مشاهده بشوند که دستگیر می‌شوند. اگر در حین حفاری دستگیر نشوند، به ضبط فلزیاب بسنده می‌شود. همین.

این پژوهشگر حوزه میراث فرهنگی می‌گوید: خیلی از این‌ها به دفینه و آثار باستانی دست پیدا نمی‌کنند. ولی فعلی که انجام می‌گیرد، تخلف است و قطعا موجب تخریب آثار فرهنگی و لایه‌های فرهنگی می‌شود. هر کدام از این اشیای تاریخی می‌توانند بخش‌های نانوشته تاریخ را تشریح کنند و حاوی اطلاعات مهمی از فرهنگ و تمدن این سرزمین هستند، اما به واسطه حفاری‌های غیرمجاز از بین می‌روند.

منبع: همشهری

تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۳۹
در انتظار بررسی: ۰
ناشناس
۰۵:۴۵ ۳۱ فروردين ۱۴۰۲
اگه خود دولت با صداقت اجناس را خریداری کند دیگر به تاراج نمی رود و ارزشش رو دارد چون تاریخ ایران است
ناشناس
۰۰:۴۲ ۳۱ فروردين ۱۴۰۲
وقتی متاسفانه دولت به فکر مرذم نیست باید شاهد بروز این حوادث هم باشیم
دولت قبل ارزش پول مردم رو خیلی آورده پایین و هر زمان که این اتفاق افتاده متاسفانه مردم هزینه ش رو دادن
اگر دولت فقط کمی به فکر مردم باشه و مردمش رو به زحمت ندازه برای یه لقمه نون شاهد این موارد نخواهیم بود
سلام برحسین شهید
۰۷:۰۶ ۲۹ فروردين ۱۴۰۲
نابرده رنج وگنج میسرنکردد.اکرهم باشی تاقسمت آن شخص نباشی خبری نیست باهرابزارآلاتی هم به جنگش بری فقط قسمت که تعیین می کنی مال منی یابرای غیرخودتان رابخاطرش خسته نکنیدحتی اکرقسمت شمابشی داستان خاص خودش روداری امیدوارم دست درازی به تاریخ کشورمان نکنیم خیلی هادستشان درازی بخاطرتاریخ نیاکان ماولی آخرش بجای سخت گرفتارمیشوند
ناشناس
۰۱:۰۱ ۲۹ فروردين ۱۴۰۲
اگه دولت ازمردم بخره ن قاچاقی صورت میگیره ونه میراث کشوربه فنامیره باورکنید الان دنیایی ازاشیا تاریخی داشتیم چون همانطورکه شماعزیزان میدونیدکشورعزیزمون یکی ازمتمدن ترین کشورهاست
ناشناس
۲۱:۲۳ ۲۸ فروردين ۱۴۰۲
اگه اینغد فکره تاریخ ایرانی خوب چرا داخل کتابها حرف از تاریخ نمیزنید به اونجا که میرسه میگن شاه فلان شاه فلان همه بی فرهنگ بودن چه بخواهیم نخواهیم اکثر اون شاهها ایرانی بودن وبد ووطن فروش بودن خوب این تاریخ منه ایرانی من که تاریخ مصرو عراقو عربستانو تاجیکستانو بااین بیسوادیم یه اندازه کم میدونم چون داخل کتابهایه ابتدایی بود ولی تاریخ کشور خودمو
اینجور شنفتم ومیدونم امام علی از کدام شهر به کدام شهر رفت وچگونه قدم برمیداشت وامام صادق تمیزکار بود وشب چه غذایی میخوردن وامام علی فکره گرسنها بود الان که میبینم من یکی فقط خودم به هیچکی کار ندارم من نه عربم نه ایرانیم چون اگر عرب بودم حداقل یکم یکم یکم راه امام علی میرفتم پس باید فکره گرسنها بودم اگر یکم یکم یکم از امام صادق میاموختم باید بهداشتو رعایت میکردم کو این بهداشت وقتی یه صقف بالا سرم ندارم معدم عفونت بالا میاره همجارو تف تف میکنم کثیف کردم خلاصه گذشته تاریخ منو شاهها خراب کردن
ناشناس
۲۱:۰۵ ۲۸ فروردين ۱۴۰۲
معلوم نیست این همه اشیاء مکشوفه باستانی که به دست دولت میرسه کجاست چرا در موزه ها به نمایش در نمیاد تا فرهنگ سازی بشه برای جلوگیری از تخریب و غارت آثار تاریخی و هم آشنایی با فرهنگ غنی کشور. یکی بیاد بگه اشیاء تاریخی که مردم به دست دولت رسوندن کجاست
حسین تقوی
۲۱:۰۴ ۲۸ فروردين ۱۴۰۲
من یکی که تاریخ خودم وجدوابادمو میدونه لازم به حفاری ومو شکافی ندارم از همون قدیم گرسنه بودیم زیر دست اربابهایه قدیمی جون دادیم امروز هم من خودم به زور سرکار میرم بچم اواره همسرمو چهار ماهونیمه ندیدم قدیم خان با چوب بالا سرت میومد میگفت بلند شو کار کن وحال زمان هم چب نامرعی بالا سرمونه چر چون ناموس پرستی وخانواده دوستی بهمون اموختن ماهم مجبوریم زیره کار بمیریم و پولدارها با پولشون امروز ماجماعت کارگرو به تومان کار میزنند وبه دلار نون میدن من یکی به عنوان یه ایرانی هیییییچ غرور ودلخوشی ندارم مثله زمان شاه پدرم بیچاره پدر بزرگم بدبخت با زمان من هم من بیچاره بیچاره مسلمان که از مسلمان ومخصوصن از هم دینه خودش خبر نداشته باشه چون ادعایه مسلمونی میکنه چون میدونه این کار گناهه وباز انجام میده اون گناه کار ترینه
Ali
۲۰:۲۰ ۲۸ فروردين ۱۴۰۲
ساکت باشین گند زدین .....تمام ....خودتون هم نمی‌دانین چه می‌گویین و چه کار داری می کنین..
ناشناس
۱۴:۴۱ ۲۸ فروردين ۱۴۰۲
با سلام.اگه خود سازمان میراث فرهنگی این زیر خاکی ها رو از مردم به قیمت واقعی بخرن دیگه قاچاقی به وجود نمیاد....چرا نباید به مردم عادی مجوز قانونی حفر برای زیر خاکی داده بشه؟اگه واقعا به فکر مردم ومیراث فرهنگی مملکت هستید به کسانی که تقاضای حفر برای زیر خاکی دارن مجوز قانونی بدین و اون وسایل را به قیمت از اونا بخرین....باور کنید هیچ قاچاقی به وجود نمیاد...ولی حیف که کسانی در راس امور مملکتی هستن که به فکر غارت مملکت،پر کردن جیب خود وبیچاره کردن مردم هستن
ناشناس
۱۳:۲۵ ۲۸ فروردين ۱۴۰۲
اگه مردم گرسنه نباسند مگه دیونن برن دنبال زیر خاکی دلیل حفاری غیر مجاز مردم فقیرند
ناشناس
۱۰:۰۷ ۲۸ فروردين ۱۴۰۲
در زمانهای قدیم پول کاغذی وجود نداشت: فقط سکه های طلا بود: هرجا میتونه پیدا بشه
nima
۰۶:۰۴ ۲۸ فروردين ۱۴۰۲
درود بر ایران درود بر هموطنان عزیزم.
گنجینه آب نون نمیشه بفکر وطن خود ایران گرانبها باشید با ارزش تر از همه چیز وقتی جا مکان امن نداشته باشی ثروت بدرد ات نمیخوره
با تشکر از همراهی تون
پآینده ایران سربلند کشور عزیزم ایران ❤❤
ناشناس
۰۳:۳۴ ۲۸ فروردين ۱۴۰۲
خریدوفروش اشیای عتیقه درخارج آزاداست بایدقانونی تصویب بشه وخریدوفروش آزادبشه تااجناس تاریخی وملی به موزه هابرگردندنه اینکه بصورت قاچاق به خارج فرستاده شود.
ناشناس
۰۳:۲۱ ۲۸ فروردين ۱۴۰۲
جای گنج زیاده طلسمو چیکار کنیم ؟؟؟
ناشناس
۰۹:۵۱ ۲۸ فروردين ۱۴۰۲
شما بیارید بند وپیدا کنید من میخرم ازتون طلسم همشون هم میخونم
ناشناس
۰۱:۳۶ ۲۸ فروردين ۱۴۰۲
تمام زیر خاکی هارو خودتان غارت کردید حالا میگین مردم بابا دست خوش
علی
۲۱:۵۵ ۲۷ فروردين ۱۴۰۲
باید وزارت گردشگری با استفاده از کارشناسان زبده
وباستان شناس اقدام به شناسایی این محل ها نموده
وبا استفاده از مردمان محلی وبومی آنها را از دل خاک بیرون آورند واشتغالزایی مردم کارگر هم فراهم می شود
وسرمایه های ملی هم غارت وصادر نمی شود
کاری که در مصر وجاهای دیگر می شود
حالا اینجا به صورت قانون مند اجرایی نمی گردد جای سوال دارد
کیان
۲۱:۵۱ ۲۷ فروردين ۱۴۰۲
شما که مخالف شاهان قدیمی هستید پولشون خوبه خودشون نه درسته؟
عباس
۲۱:۲۴ ۲۷ فروردين ۱۴۰۲
لرستان
ناشناس
۲۰:۰۰ ۲۷ فروردين ۱۴۰۲
هر جا که بعضی سازمان‌ها اون مکان رو حصار کشیده باشند.
فرهاد
۱۹:۴۳ ۲۷ فروردين ۱۴۰۲
توتمام کشورهای دنیا هرکس گنجی پیداکنه مال خودشه وبه نام خودش ثبت میشه وجرم نیست اما درایران دولت حاظره اون شی هزارسال دیگه زیر خاک بمونه اما دست مردم نرسه درضمن شمااگه زیاد دلسوز لایه های فرهنگی هستید بیاید واشیا پیداشده رو به جای ضبط وتصرف ناعادلانه به قیمت روز بخرید
ناشناس
۱۰:۰۹ ۲۸ فروردين ۱۴۰۲
این دلسوزان فرهنگی می خواهند خودشان بالا بکشند وبفروشند به کلکسیونرهای پولدا وموزه های دنیا
ناشناس
۱۹:۰۱ ۲۷ فروردين ۱۴۰۲
شرعا وعرفان اگرخمس گنج پرداخت بشه گنج حلال است
ناشناس
۱۸:۳۳ ۲۷ فروردين ۱۴۰۲
روی پشت بام
ناشناس
۱۸:۲۴ ۲۷ فروردين ۱۴۰۲
خب واسه این حکومت تاریخ قبل اسلام ارزشی نداره، چرا باید پول خرج کنن بگن مردم شما قبل از اسلام صاحب یکی از بزرگترین تمدنهای دنیا بودین، اصلا قبل اسلام مگه تمدن وانسانیت بوده، نمیدونم. کورش چ گناهی کرده اونموقعع اسلام نبوده، هر چند ایرانیان یکی از ملل خداپرست بودن زمانی که اعراب بت پرست بودن،
علی حمیدی
۰۰:۴۱ ۳۰ فروردين ۱۴۰۲
همین اعراب الان برو نگاهشون کن تو سعودیه رو میگی دیگه که قبلن بت پرست بودن الان یارانه نقدی هرکدومشون ۳۰ ملیونه به غیر از کارای دیگه که میکنن بابا برید شماها ابروی ملت رو بردین با اعراب و اعجام کوروش و اسلام بابا انسان باشید و برای حق و حقوقتون بجنگید چسبیدین اعراب اعجام بستونه دیگه
ناشناس
۱۶:۱۸ ۲۷ فروردين ۱۴۰۲
حضرت رسول ص می فرماید : بهترین معادن گنج های سیم‌و‌زر ،مغز انسانها می باشند که بایستی کشف و مورد بهره برای قرار گیرند.و این مدیریت شایسته و شایسته سالار هست که این توانایی کشف این معادن را دارد ولی متاسفانه در ایران این مدیران توانا و داناوجود ندارد بهمین خاطر این معادن سیم وزر که همان نخبه ها و متخصصین باشند از کشور فراری میدهند تا مزاحم رانتخواری های آنها نباشند.
محمد
۲۱:۳۶ ۲۸ فروردين ۱۴۰۲
ببخشیدآدمی که پول خونه ماشین زمین نداره بااون سیم وزرهای درونی میتونه چه گلی به سرش بگیره
ناشناس
۱۵:۱۰ ۲۷ فروردين ۱۴۰۲
خلاصه جواب ندادی که کجا گنج پیدا میشه؟
ناشناس
۱۵:۴۹ ۲۷ فروردين ۱۴۰۲
دقیقا
ناشناس
۱۶:۵۰ ۲۷ فروردين ۱۴۰۲
به رفیقهاش میگه
ناشناس
۱۷:۳۹ ۲۷ فروردين ۱۴۰۲
گفت که : جنوبشرق زیاد پیدا میشه ولی بخاطر قاچاق سوخت دنبال گنج کمتر میرن مثلا جنوب کرمان
ناشناس
۱۹:۴۸ ۲۷ فروردين ۱۴۰۲
خودت بگو ، چقدر شعورداری ؟!!!
ناشناس
۱۹:۵۳ ۲۷ فروردين ۱۴۰۲
شهر های که عشایر زیاد رفت و امد میکردند و مسیر هایی که کاروان ها حرکت میکردند
ناشناس
۱۲:۳۶ ۲۷ فروردين ۱۴۰۲
بهش بگین‌ صدات از جای گرم بلند میشه فقر و بدبختی و بیکاری و مستاجری و زن و بچه و تورم سرسام‌آور و اقتصاد داغون دیگه لایه های فرهنگی و اثار فرهنگی و ملی سرش نمیشه،دولت و حکومت اول باید فکری به حال اقتصاد ویران مملکت و اوضاع اقتصادی مردم بکنند و برای تورم لعنتی رو مهار کنند ارزش پول ملی رو بالا ببرند برای جوانان شغل پایدار و درآمد مکفی فراهم‌کنند بازار آشفته ی مسکن رو درست کنند و خیلی خیلی اقدامات زمینه ساز دیگه تا زمینه سازی انجام بگیره تا جلوی این گونه کارها گرفته بشه.اکثر کسانی که توی این خط پا میگذارند از روی فقر و ناچاری و به قول خودتون فشار اقتصادی هست
ناشناس
۱۵:۵۶ ۲۷ فروردين ۱۴۰۲
مسئولان بايد از روسیه یاد بگيرند دنيا تحریمشان کرد ولی کاري کردند که ارزش پولشان چندین برابر رشد هم کرد .
Ehsan
۱۶:۴۶ ۲۷ فروردين ۱۴۰۲
اینا نشان میده که ملت ایران چقدر راحت طلب بودن از قدیم و گرنه الان ما باید به جای ژاپن بودیم مگر دولت مردان از خارج اومدن از همین مردم هستن خب
ناشناس
۱۹:۴۷ ۲۷ فروردين ۱۴۰۲
چون مردم روسیه بیدارند و وظیفه شناس ؛ و مسئولین آنها هم با اقتدار عمل می کنند !!
مردم روسیه فقط « نق » نمی زنند ، در برخورد با واقعیات با دولتشان همراهی می کنند و.....
عتیقه
۱۰:۰۶ ۲۸ فروردين ۱۴۰۲
نهایتا هم هرچیزی که مردم معمولی در بیاورند نصیب باندهای مافیایی وابسته به دولت و حکومت و همان یگان حفاظت و امثالهم می شود و سر یابنده های معمولی که از سر استیصال اقدام به این کارها کرده اند یا بی کلاه می ماند یا به زیر آب میرود