جاذبه های طبیعت گلستان در فصل بهار، منحصر به مزارع طلایی کلزا، شکوفه‌های صورتی و گل بهی باغات هلو و یا گندم زارهای سرسبز و باشکوه نیست.
در حالی که تنها یک هفته از پایان سفرهای نوروزی می‌گذرد و گردشگران و مسافران عبوری گلستان راهی مبدا و محله سکونت خود شده‌اند، طبیعت گلستان جاذبه دلنشین و جادوی چشم نواز دیگری برای اهالی گلستان نمایان کرده است.
طنازی شکوفه‌های بهارنارنج و شمیم روح انگیز و دلگشای گل‌های بهارنارنج حال و هوای گلستان به ویژه در گرگان و یا شهرهای غربی آن را دگرگون ساخته است؛ شاید مسافرانی که به صورت عبوری از گرگان عبور کرده‌اند چنین چشم اندازهایی را کمتر دیده باشند چون اکثر درختان حاشیه خیابان‌ها و معابر اصلی گرگان از درختان چنار است.
اما واقعیت آن است که وجود ده‌ها هزار اصله درخت نارنج در خیابان‌های فرعی و محلات قدیمی گرگان سیمای روزهای پایانی فروردین و هفته‌های نخست اردیبهشت در مرکز گلستان را چشم نوازتر از همیشه کرده است.
گلبرگ‌های سفید بهارنارنج و رایحه دل انگیزش حال و هوای شهر را متحول کرده و گلبرگ‌های سفید بهارنارنج نوازش بخش مشام رهگذران است.
اما در این بین متأسفانه شاهد رفتار نادرست و برداشت زودهنگام و با روش‌های اشتباه این تحفه دوست داشتنی فصل بهار از سوی برخی شهروندان هستیم.
افرادی که برای جمع کردن حداکثر نیم تا یک کیلو گلبرگ و شکوفه‌های بهارنارنج با سنگ و چوب و حتی در برخی مواقع با شکستن سرشاخه‌های بهارنارنج خسارت زیادی به این هدیه‌های بهاری گرگان وارد می‌کنند.
برخی رفتارها به مثابه جنگ با درختان نارنج است
یک شهروندان گرگانی گفت: در یکی دو سال اخیر شاهد افزایش برخی رفتارهای نادرست در خصوص درختان نارنج در شهر گرگان هستیم؛ متأسفانه عده‌ای با استفاده از چوب، سنگ یا لگدزدن به درخت و حتی شکستن سرشاخه‌ها به سراغ جمع آوری گلبرگ‌های بهار نارنج می‌روند.
علی لطفی افزود: جمع آوری شکوفه‌های بهارنارنج از گذشته‌های دور مرسوم بوده اما آنچه در سال‌های اخیر افزایش یافته حضور افراد غیربومی با خودروهایی با پلاک‌های متعلق به شهرهای شمالی استان است که مانایی و عمر زیبایی درختان بهار نارنج را به یغما می‌برند.
لطفی ادامه داد: در برخی مواقع افرادی را مشاهده می‌کنیم که گویا به جنگ با درخت آمده‌اند و با هر ابزار و وسیله‌ای قصد تاراج و یا نابودی درختان بهار نارنج را دارند.
وی گفت: بخش زیادی از گلبرگ‌های درختان نارنج به طور طبیعی و در زمانی که شاهد وزش باد بهاری هستیم روی زمین سقوط می‌کند و اگر شهروندان در پی جمع آوری این گل برگ‌ها هستند باید در مواقع خاص به سراغ درختان بروند نباید با خودخواهی جذابیت‌های بصری شهر را نابود کرد.
رایحه بهار نارنج حق همه شهروندان است
وی ادامه داد: در گذشته‌ها نه چندان دور رسم بر آن بود که معمولاً در شب‌هایی که نسیم یا باد می‌وزید پارچه‌ها یا چادرهای نماز را زیر درختان بهارنارنج پهن کرده و از گلبرگ‌های ریخته شده روی این پارچه‌ها استفاده کنند.
لطفی گفت: افزایش روزافزون قیمت گلبرگ‌های بهار نارنج و استفاده از آن در طب سنتی و همچنین تولید انواع مربا و اسانس زمینه تشدید رفتارهای غیرمتعارف و مخرب با نارنج‌های شهر را بیشتر کرده است.
این شهروند گرگانی عنوان کرد: استشمام بو و رایحه بهار نارنج حق همه شهروندان است و نباید عده‌ای با خودخواهی و یا برای کسب منافع اقتصادی این نعمت الهی را نابود کنند.
وی گفت: باید با آموزش و فرهنگ سازی فرصت بهره مندی از این جاذبه طبیعی برای همگان میسر شود.
جادوی بهار نارنج در سومین بافت بزرگ تاریخی
رقص شکوفه‌های سپید بهارنارنج بر پیکر حدود ۳۰ هزار اصله درخت نارنج در شهر گرگان فرصت مغتنمی است تا همانند سایر شهرهای شمالی مانند ساری، بابل، قائمشهر با برگزاری جشنواره‌های متعدد فرصت میزبانی از هزاران گردشگر را فراهم کرد، موضوعی که در سال‌های اخیر کمتر به آن توجه شده است.
شاید تعداد درختان و یا سطح مناطقی که در گرگان ما می‌توانیم درخت نارنج مشاهده کنیم نسبت به مازندران کمتر باشد اما وجود هزاران اصله درخت بهار نارنج در بافت تاریخی گرگان با چشم اندازهای سنتی و کهن مزیت منحصر به فردی است که مشابه آن را در سایر شهرهای شمالی کشور، نمی‌توان یافت کرد.
فراوانی درختان بهار نارنج در پهنه سومین بافت تاریخی بزرگ کشور یک مزیت بکر است که می‌توان با استفاده از این محبت الهی گردشگران زیادی را روانه گرگان کرد.
باغات یکپارچه نداریم
سرپرست مدیریت باغبانی سازمان جهاد کشاورزی گلستان در خصوص درختان نارنج گفت: در این استان شمالی حدود ۳۰ هزار هکتار باغ وجود داشته که ۶ هزار هکتار آن مرکبات از جمله پرتقال و نارنگی است اما باغ گسترده و یکپارچه نارنج در گلستان رایج نیست.
نویدرضا فرهانی ادامه داد: براساس برآورد کارشناسان سال گذشته در زمره سال‌های بارآور مرکبات قرار داشتیم و میزان محصول تولیدی در باغات مرکبات گلستان بیش از ۱۰۰ هزار تن برآورد می‌شود.
وی افزود: به دلیل صرفه و صلاح اقتصادی بیشتر باغداران تمایل به کشت پرتقال و نارنگی دارند و گرایش برای کشت نارنج بسیار اندک است زیرا قیمت نارنج نسبت به سایر مرکبات بسیار پایین‌تر است.
نویدرضا فرهانی ادامه داد: آمار دقیقی از تعداد درختان نارنج در باغات یا حاشیه مزارع گلستان وجود ندارد، بخش زیادی از درختان نارنج در گلستان درختانی هستند که باغداران یا کشاورزان برای تأمین مصارف خانگی مبادرت به کاشت آن کرده‌اند.
گردآوری آمار دقیق درختان نارنج تا سه ماه آینده
رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری گرگان گفت: فرایند داشت و رسیدگی به درختان نارنج در گرگان همانند سایر درختان مثمر و غیرمثمر شهر از سوی شهرداری، به عنوان یک خدمات عمومی و همگانی از سوی سازمان فضای سبز اجرایی می‌شود.
مهستی قدس ولی افزود: عملیات هرس درختان با هدف کنترل آفات و بیماری‌ها، کنترل رشد شاخه‌ها از جمله این اقدامات است که با هدف ایجاد زیبایی بصری و منظر متفاوت در نمای شهری اجرایی می‌شود.
وی در خصوص تعداد درختان نارنج شهر گرگان گفت: با وجود آنکه در برخی منابع آمارهایی در خصوص تعداد درختان نارنج در حاشیه خیابان‌ها و معابر و حتی فضای سبز گرگان ذکر شده است اما برای احصا دقیق آن عملیات آماربرداری میدانی و ثبت داده‌های UTM در حال انجام است و تا اوایل تابستان آمار دقیق همه گونه‌ها از جمله نارنج گردآوری خواهد شد.
قدس ولی بیان کرد: با وجود آنکه شهرداری به برای حفظ و نگهداری از درختان نارنج هزینه‌های بسیاری انجام می‌دهد اما در برداشت محصول هیچ نقشی ندارد و شهروندان می‌توانند درختان مقابل واحدهای مسکونی خود را برای مصارف شخصی برداشت کنند.
گفتنی است :برخی از مسئولان شهرداری گرگان در سال‌های گذشته تعداد درختان نارنج در مرکز گلستان را بیش از ۳۰ هزار اصله عنوان کرده‌اند.
منبع: مهر