«حسین امیرعبداللهیان» و «فیصل بن‌فرحان» وزرای امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی پنجشنبه ۱۷ فروردین ماه در پکن و بعد از هفت سال به صورت رسمی دیدار و گفتگو کردند. طرفین ضمن توافق برای بازگشایی نمایندگی‌های دو کشور در زمان مورد توافق، بر آمادگی خود برای از بین بردن موانع پیش روی گسترش همکاری‌ها تأکید کردند. چین نیز ضمن استقبال از این توافق از آمادگی خود برای تحقق هر چه سریع‌تر اهداف این توافقات خبر داد.
این توافقات در حالی مورد استقبال بسیاری از کشور‌ها قرار گرفته و آن را زمینه‌ساز تحولاتی جدید در منطقه و جهان دانسته‌اند که واکنش آمریکایی‌ها به این توافق جای تأمل دارد.
بیشتربخوانید
وال استریت‌ژورنال در گزارشی که روز پنجشنبه منتشر شد با اشاره به سفر هماهنگ‌نشده اخیر رئیس سازمان سیا به عربستان و دیدار با مقامات این کشور و همتایان اطلاعاتی خود، گزارش داد که «ویلیام برنز» در این دیدارها، نسبت به نزدیکی اخیر ریاض و ایران با میانجی‌گری چین ابراز نگرانی کرده است.
از سوی دیگر «ودانت پاتل»، معاون سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا مدعی شد؛ ایالات متحده، تهران را یک تهدید به‌حساب می‌آورد و تغییر رفتار حکومت ایران را به دیده تردید می‌نگرد.
او گفت: اگر گفتگو‌های ایران و عربستان به اقداماتی از جانب تهران منجر شود که در نهایت رفتار‌های بی‌ثبات‌کننده حکومت ایران، از جمله تکثیر سلاح‌های خطرناک را محدود کند، ایالات متحده نیز از فرآیند و نتیجه این مذاکرات استقبال خواهد کرد.
این نوع رفتار‌ها نشان از هراس آمریکا از نظم نوین جهانی و آشکار شدن افول نظام سرمایه‌داری و یک‌جانبه‌گرایی غرب در عرصه جهانی دارد که با نقش‌آفرینی قدرت‌های نوظهور همچون چین، ایران، روسیه، هند و... در حال وقوع است.
در همین راستا؛ فاکس‌نیوز توافق میان ایران و عربستان را نه تنها باعث شکوفاییِ روابط پیچیده در غرب آسیا بلکه نشان‌دهنده تغییر جهت سیاست خارجی در دنیا متأثر از روابط پرتنش آمریکا و چین دانسته است.
شبکه سی‌بی‌اس نیز توافق بین ریاض و تهران به میانجی‌گری چین را نمایان‌گر یک پیروزی مهم دیپلماتیک برای چین در شرایطی دانسته که کشور‌های عربی حاشیه خلیج‌فارس به این نتیجه رسیده‌اند که ایالات متحده به آرامی در حال عقب‌نشینی از این منطقه است.
این نگرانی زمانی بیشتر شدت می‌گیرد که اخیرا نیز کشور‌های عربی از جمله عربستان هم‌راستا با روسیه از کاهش تولید نفت اوپک پلاس که به افزایش بهای نفت منجر شد، حمایت کرده‌اند.
همچنین گزارش‌ها حکایت از پهلو گرفتن رزم‌ناو روسی در آب‌های عربستان دارد، چنانچه وزارت دفاع روسیه می‌گوید یک کشتی جنگی این کشور برای نخستین بار طی ۱۰ سال اخیر وارد عربستان شده و در بندر جده پهلو گرفته است.
علاوه بر کشتی جنگی آدمیرال گورشکوف، نفت‌کش روسی کاما نیز وارد جده شده که هر دو هم‌زمان آب‌های عربستان را ترک کردند.
بر این اساس؛ روند تحولات نشان می‌دهد که حتی متحدان آمریکا نیز دیگر به این کشور اعتماد نداشته و به دنبال یافتن شرکای جدید در صحنه جهانی هستند.
بُعد دیگر نگرانی آمریکا از دیدار وزرای خارجه ایران و عربستان را در تاثیرات و نتایج هم‌گرایی دو کشور بر معادلات منطقه می‌توان جستجو کرد.
آمریکا که تلاش داشت با ایران‌هراسی و وعده‌های تسلیحاتی و سیاسی کشور‌های عربی را به سازش با رژیم صهیونیستی و ایجاد جبهه واحد در قالب چتر امنیتی واحد علیه ایران سوق دهد امروز رویاهایش را بر باد رفته می‌بیند.
در مقابل، پیوند‌هایی که در منطقه در حال شکل گرفتن است، از یک‌سو سود‌های کلان تجارت تسلیحاتی آمریکا را با اختلال مواجه خواهد کرد و از سوی دیگر، با منطقه‌محور شدن امنیت، ضمن حرکت به سمت پایان حضور نظامی ایالات متحده و متحدانش در منطقه ضربه‌ای شدید به سلطه‌گرایی آمریکایی خواهد زد.
همچنین این پیوندها با پایان بخشیدن به روند سازش، می‌تواند جهان اسلام را در حمایت از فلسطین منسجم‌تر از پیش کند. روزنامه یدیعوت آحارانوت در گزارش صریحی در همین خصوص اعلام کرد؛ توافق ایران و عربستان به‌منزله فرو ریختن دیوار دفاعی است که اسرائیل می‌خواست برای خود بسازد.
این مسئله در کنار بحران داخلی رژیم صهیونیستی و ناتوانی دولت‌مردان آمریکا در حفظ این رژیم می‌تواند تاثیرات منفی بر انتخابات ۲۰۲۴ آمریکا و تضعیف موقعیت دموکرات‌ها و شخص بایدن داشته باشد.
خواست کشور‌های عربی برای احیاء و توسعه روابط با سوریه مانند سفر مقامات اماراتی، نمایندگان پارلمان‌های عربی، وزیر خارجه مصر و... به دمشق و نیز سفر «بشار اسد» به عمان و امارات و حضور «فیصل مقداد» وزیر خارجه سوریه در مصر در کنار اعلام آمادگی عربستان برای بازگشایی نمایندگی‌هایش در سوریه و حتی دعوت احتمالی از اسد برای نشست آتی سران اتحادیه عرب، شواهدی روشن از سمت و سوی تحولات اخیر است.
این مسئله چنان برای آمریکا سنگین بوده که با صدور بیانیه‌ای بر عدم تغییر مواضع واشینگتن در قبال سوریه تأکید کرده و برای نمایش عملی این ادعا و نشان دادن خشم خود از این روابط، اقدام به بمباران مواضع نیرو‌های سوریه و مبارزان با تروریسم در این کشور نمود.
به بیان دیگر؛ مواضع افرادی مانند رئیس سازمان سیا و خشم آن‌ها از توسعه روابط ایران و عربستان نشات گرفته از نگرانی جدی آمریکا از دگرگونی‌های امنیت‌ساز و ثبات‌آفرین در منطقه و نظام بین‌الملل بدون نقش‌آفرینی آمریکاست.
امروز توافقات و عملکرد موفق کشور‌هایی همچون ایران، عربستان و چین نظم نوینی را به نمایش گذاشته که در آینده‌ای نه چندان دور در سایر مناطق جهان نیز می‌تواند تکرار شود.
این روند در کنار رویکرد جهانی به حذف دلار می‌تواند ضربه‌ای سنگین بر هژمونی اقتصادی و سیاسی ادعایی آمریکا پس از زوال قدرت نظامی آن‌ها (فرار از افغانستان و ناتوانی در جنگ اوکراین) باشد.
منبع: نورنیوز