برنامه شهر آفتاب با مهندس آقای یحیی آل اسحاق وزیر پیشین بازرگانی و رئیس فعلی اتاق مشترک بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و عراق درباره شعار سال گفتگو کرد.
سوال: برای مهار تورم و رشد تولید به نظر شما اولین و مهم‌ترین تصمیم اقتصادی موثر چه می‌تواند باشد؟
آل اسحاق: اگر ما رهنمود‌ها و دستورات مقام معظم رهبری را که امسال هم در بیانیه و هم در سخنرانی شان در مشهد فرمودند ملاک کار قرار دهیم، فرمایشات ایشان سه حوزه بود یک حوزه این بود که ما در کشور علیرغم موفقیت‌هایی که در حوزه‌های مختلف داشتیم، در حوزه‌های اقتصادی با چالش‌های جدی روبرو هستیم و مشکلات متعدد در حوزه معیشت مردم، زندگی اقتصادی مردم، تولید، توزیع، گرانی مشکل و چالش اصلی را داریم و فرمودند این‌ها باید درست بررسی شود و متحول شود. یعنی دگرگون شود، چه باید دگرگون شود؟ فرمودند مشکل اصلی و خطایی که انجام شده که ما را به این مشکلات گرفتار کرده ریشه در دهه شصت، راهبرد‌ها، جهت گیری‌ها، سیاست‌ها و مدیریت‌هایی است که راهی است که ما در دهه شصت شروع کردیم و نتایجش به این جا رسیده و این آثار که آثار سختی معیشت مردم، کسری بودجه، وضعیت ارز، وضعیت تولید این‌ها است ناشی از آن رویکرد‌ها و مسیری است که رفتیم، صراحتا عنوان کردند که آن مسیر خطا و اشتباه بوده و باید با قاطعیت و جدیت عوض شود؛ بنابراین ریشه بحث در فرمایشات ایشان اشتباه رفتن و خطارفتن در راهبرد‌ها، جهت گیری‌ها، مدیریت‌ها و راهی است که برای اداره مسائل اقتصادی داشتیم که ما متحول شویم.
برای این که یک مقدار روشن‌تر شود دو مصداق عنوان کردند که شد به عنوان شعار سال، این نمونه‌ای است از مسائل اقتصادی مهار تورم و رشد تولید، مسائل متعدد در حوزه‌های اقتصادی و حوزه‌های مختلف است، ولی دو بحث را گفتند امسال شما این دو موضوع را حل کنید و تمام همت مجلس، دولت، شورای نگهبان، تشخیص مصلحت و همه تصمیم گیران و همه کسانی که موثر هستند دست به دست هم دهند که این تورم یعنی گرانی، معیشت مردم، یعنی وضعیت ارز، وضعیت کسری بودجه همه عواملی که همه می‌دانیم و وضعیت تولید و صادرات و واردات و مسائل مربوط به تولید، این دو موضوع را حل کنیم.
سوال: سال گذشته حدود ۷۰ درصد تسهیلات بانک‌ها یا به سمت تجارت رفته یا مسائل دیگر، ولی به سمت تولید نرفته است، به نظر شما علت آن چیست و چرا سرمایه‌ها در کشور ما جذب تولید نمی‌شود؟
آل اسحاق: جزئیات کار‌هایی است که کارشناسان می‌گویند و من هم عرض می‌کنم اگر به من اجازه دهید کمی ریشه دار‌تر عرض کنم شاید نتیجه‌ای بگیریم، ایشان فرمودند این مصادیق که عنوان کردیم بخواهیم آن‌ها را حل کنیم باید یک تغییر کلی در آن انجام دهیم و آن چیست؟ آن همین که بالا عرض کردم راهی را که رفتیم اشتباه رفتیم برای این که راه عوض شود، یکی راهکار حرفه‌ای است، ولی راهکار ریشه ای‌تر آن این است که برنامه‌ها باید عوض شود این برنامه‌ها باید استمرار داشته باشد و بعد هم مجریان و مدیرانی که می‌خواهند این برنامه را عوض کنند.
باید کسانی باشند که این راه را بشناسند، کسانی باشند که باور داشته باشند که این راهی را که رفته اند اشتباه بوده و بعد یک دور این راه را رفته باشند فرض کنید می‌خواستیم برویم جنوب، عوضی رفتیم می‌خواهیم برویم شمال، این جاده شمال را باید بشناسند و یک دور رفته باشند کسی که این راه را نرفته نمی‌داند، آن راه اشتباه این بوده که کار‌ها را دولت‌هایی که این مدت سی ساله بودند کار‌ها را به دست مردم نسپردند و خواستند همه کار‌ها را خودشان تصدی گری کنند باید کار‌های اقتصادی را به مردم واگذار کنند.
باید کسانی سرکار بیایند که باور داشته باشند که این کار‌ها را باید به دست مردم دهند اگر دست مردم ندهند همین بلایی که عرض کردم و این راه را بلد باشند چگونه به مردم واگذار کنند و در این راه سیاست گذاری کنند.
فرض کنید بحثی که شما در رابطه با خودرو و این گونه مسائل داشتید، یکی از مشکلاتی که سی سال است الان کشور گرفتار آن شده در رابطه با مسئله خودرو است یعنی الان وضعیت خودرو این گونه شده که مردم باید یکسال در نوبت باشند و یک سال پول بدهند، یک میلیون نفر انتظار داشته باشند که دولت تصمیم بگیرد چه بسازد، به چه کسی بدهد، چگونه و با چه قیمت و با چه شرایطی بدهد و چندین برابر قیمت تمام شده هم دست مردم برسد و تازه آن متولیان هم یعنی موسسات تولیدی، واحد‌های ایران خودرو و این‌ها هزاران میلیارد از پول مردم از بانک‌ها گرفته باشند و پرداخت هم نکرده باشند، این یک عارضه‌ای است که همه دارند می‌بینند، بیاییم حرف آقا را گوش دهیم که می‌گویند این کار‌ها را به مردم واگذار کنید این طور نباشد که اسمش را به مردم دهید مثلا سهامش را به گروهی بدهید، ولی مدیریتش را خودتان بکنید، خودتان بگویید من چه تولید کنم، به چه کسی بدهم، چگونه و با چه قیمت و با چه شرایطی بدهم، دست از این کار دولت بردارد این که آقا فرمودند خطا کردیم و اشتباه کردیم، همه کار‌ها را خودمان تصدی کردیم، این‌ها را بدهیم دست مردم، مردم می‌توانند اداره کنند شرکت داری بلدند، کارشان را بلد هستند چطور شده که مسئله خودرو را به این وضع در آوردیم یک میلیون نفر را منتظر نگهداریم با این شرایط، عرض من این است که اگر عملا من خواهشم بر این است که اگر می‌خواهیم مردم را شاد کنیم همین یک نمونه را مجلس محترم، شورای محترم نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت محترم و همه دست به دست هم دهیم این یک مقوله خودرو را از دست دولت بدهیم به دست مردم.