مرجان رضایی روان شناس گفت: ریشهی خودباوری یک موضوع روحی و روانی است یعنی هرچقدر کودک خودپذیری بیشتری داشته باشد، احترام بیشتری داشته باشد و توجهی بیشتری دریافت کند به خودباوری رسیده است.
وی با بیان اینکه ابتدا لازم است یک تعریف کلی از خودباوری داشته باشیم که برای رسیدن به مفهوم کاربردیتر از خودباوری بهتر است واژهی خودباوری را به دو مقولهی خود و باور تفکیک کنیم گفت: در روانشناسی واژهی خود مجموعهای از ادراک، اعتقاد و ارزشهای یک فرد محسوب میشود و به عبارتی این خود منبع انگیزهی ما و رفتارهای ماست و باور همان خروجی تمام روان آزمایش شدهی ما هست.
رضایی گفت: یک شخص خودباور نیاز دارد که در کودکی با محیطی سالم و مثبت رشد کند و بعدها آن را با فرآیند فردی باور کند و به انتها برساند به این ترتیب میتوان شخصی را که با یک شناخت مثبت و روشن از خود توانسته به اصطلاح با دو بال شاد زیستن که زمینهی خودرویی هیجانات مطلوب است و با اندیشیدن که زمینهی موفقیتهای فردی ست، خودباور نامید.
این روانشناس اظهار کرد: انسانی که به خودش احترام میگذارد یعنی این احساس را دارد که مورد پذیرش واقع میشود، بنابراین همیشه پاسخی مسئولانه در برابر مسائل و چالشهای زندگی دارد. این پاسخ مسئولانه وقتی ایجاد میشود که فکر و اندیشه وجود داشته باشد که این فکر اول به صورت ذهنی یعنی چراییها را دارد و بعد به صورت اندیشیدن یعنی پاسخی فعالانه به چراییها دارد، بنابراین اینجا رفتار مفید و چگونگی حاصل میشود.
وی گفت: شاد بودن به انسانها خودارزشمندی میبخشد که برای این شاد بودن نیاز به نهایت هیجان است و این مهم با فرصت تجربههای نو و جدید خلق میشود.
رضایی اظهار کرد: توجه داشته باشید که این چرخه خودباوری بسیار مهم است، زیرا شاد زیستن ایجاد هیجانات مطلوب میکند و در پی آن اندیشههای نو پدید میآید و در انتها نوآوری را خلق میکند که موفقیت هر شخصی محسوب میشود.
وی مواردی که خودباوری را در کودکی از بین میبرد را اینگونه عنوان کرد:
١. مسخره کردن کودکان (این مقوله کودک را از خودِواقعی ش دور میکند)
۲. به جای کودک افکارش را هدایت کردن (اجازهی فکر کردن و انتخاب به کودکان بدهیم)
۳. کاری کنیم که کودک خجالت بکشد (عزت نفس را که از مصالح خودباوری ست پایین میآورد)
۴. عدم حمایت از کودک (همراه با کارهایی که کودک برای اصلاح یا جبران رفتارهایش انجام میدهد والدین نیز پشتیبان شوند و همراه او کارهارو انجام دهند تا کودک احساس حمایت کند)
۵. کودک را در موقعیت دودلی قرار دادن
۶. مسائل حقیقی کودک را ارزشی، با خوب و بد و احساس گناه آغشته کردن
۷. تهدید و تنبیه کردن (روانشناسان رشد معتقدند که تنبیه کودکان چه بدنی و چه زبانی تا یک ماه عزت نفس را از کودک دور نگه میدارد)
۸. پرورش حس بد (والدین منفی نگر این حس را در کودکان ایجاد میکنند)