از قدیم رسم بود که در روز ۱۳ بدر برای گذران نحسی سال به دامان طبیعت به عنوان مادر بشریت پناه می‌بردند و روزشان را به دور از هرگونه جار وجنجال روزانه زندگی سپری میکردند.
اگر کمی در فرهنگ باستانی ایرانی تحقیق کنید، از نظر نجوم، برخی روز‌ها خوش‌یمن و بعضی روز‌ها بد‌یمن یا شوم هستند. البته هیچ روزی شوم نیست؛ بلکه گاهی از نظر نجوم، انرژی ستارگان به‌حد کافی نمی‌رسد. به‌عنوان مثال ابوریحان بیرونی جدولی را در این زمینه ارائه می‌دهد. در این جدول، روز سیزدهم فروردین، بسیار خوش‌یمن است؛ و هر آنچه درباره نحسی روز ۱۳ نوروزمی گویند خرافاتی بیش نیست.
در شهر‌ها وروستا‌های مختلف کشور رسوم جالبی دراین روز برای ایجاد نشاط بیشتر اجرا می‌شد از سپردن سبزه به آب روان تا گره زدن سبزه برای آرزو‌ها به ویژه امر ازدواج تا پرتاب سنگ ریزه از این رسوم جالب قدیمی هاست.
در روزگاران قدیم کـه شهر‌ها دروازه‌های متعددی داشت، در روز سیزده بهار هر کس از دروازه‌ای بیرون می‌رفت و از دروازه دیگری بـه شهر وارد می‌شد تا بـه این وسیله دیو شریری کـه بـه همراه او دم دروازه خروجی مانده اسـت، در بقیه سال پشت دیوار شهر بـه انتظار باقی بماند و او با رها شدن از دست دیو پلید سال خوبی داشته باشد؛ بـه این صورت از خانه بیرون رفتن را برای دور کردن دیوان و شیاطین پلید از زندگی خود موثر می‌دانستند.
همچنین در گذشته رسم بر آن بوده اسـت کـه دوازده نوع غله بـه تعداد دوازده ماه سال سبز میکردند، در مواردی هفت غله بـه نشانه هفت امشاسپند (فرشتگان مقرب الهی) در هنگام سال نو هر کدام از غله‌ها راکه رشد بهتری داشت، بـه فال نیک میگرفتند و برای کشت آن سال ازآن نوع غله بیشتر می‌کاشتند.
گفته می شود ایرانیان باستان در آغاز سال نو پس از دوازده روز جشن گرفتن و شادی کردن کـه بـه یاد دوازده ماه سال اسـت، روز سیزدهم نوروز راکه روز فرخنده‌ایست بـه باغ و صحرا می‌رفتند و شادی میکردند ودر حقیقت با این ترتیب رسمی بودن دوره نوروز را بـه اتمام می‌رسانیدند. میتوان گفت معقول‌ترین موردی کـه درباره سیزده بـه در گفته می شود همین اسـت.
البته به اعتقاد بعضی‌ها نحسی روز سیزدهم سال نو در صورتی برطرف می‌شود کـه هر شخصی سیزده سنگریزه بـه پشت سرخود پرتاب کند و از پروردگار خود بخواهد کـه بلا و آفت را درسال نو از سر او و عزیزانش دور کند، این رسم بیشتر در مناطق کرد نشین کشور اجرا می‌شود، مردم قزوین نیز بـه درون چشمه و جویبار سنگ پرتاب می‌کنند.
از آداب و رسوم سیزده بدر پختن نوعی آش اسـت کـه در بعضی از نقاط در شب قبل از سیزده بـه در بـه نیت در امان ماندن از حوادث روز سیزده تهیه و بین سیزده تا از همسایه‌ها تقسیم می‌کنند، بطور کلی رسم پختن آش رشته و خوردن آن در دل طبیعت در بین اغلب ایرانیان رایج اسـت؛ از دیگر خوراکی‌ها کـه بـه ویژه خوردن آن‌ها در بین مردم کردستان رایج اسـت، میتوان بـه دلمه برگ مودر این روز اشاره کرد.
مناطق مختلفی از کشورمان کـه صحرا‌ها یا جنگل‌های سبزی وجوددارد، مردم محلی از خواص گیاهان روییده در طبیعت محل زندگی خود آگاه هستند ودر روز سیزده بدر آن‌ها را برای مصارف خانگی گرد آوری می‌کنند یا حتی در همان روز با این سبزی‌ها آش می‌پزند که در کرمان سبزی‌هایی مانند شُلَک، تُرشک، گِنوی، و بولاغ اولاتی (مُکو) از جمله این سبزیجات ارگانیک که تنها در همان ابتدای بهار رشد می‌کنند هستند.
امسال، اما روز طبیعت مصادف شده با ماه رمضان و از آنجا که ایرانی‌ها مردمی دین دار و متمدن هستند با احترام به ایام مذهبی افطاری خود را به طبیعت برده و از شب در طبیعت استفاده می‌کنند. در روز‌های گذشته نیز شهرداری‌های کشور با اعلام نورپردازی و آمادگی بوستان‌های شهری برای روز طبیعت مردم را برای استفاده از این سنت باستانی تشویق کرده اند.
تمام امکانات پلیس و شهرداری و نیروی انتظامی درخدمت مردم روزه دار ایران است که از گردشگری در شب لذت برده وبرای عبادت وادامه ماه رمضان وشروع سال جدید کاری خود آماده شوند.
مرضیه السادات حسینی راد