شاهمیرزایی مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی در برنامه صف اول به سوالات زیر پاسخ داد.
دستاوردهای صنعت پتروشیمی در سال ۱۴۰۱ چه بوده است؟
شاهمیرزایی: سال ۱۴۰۱ از سوی رهبر انقلاب به عنوان تولید دانش بنیان نامگذاری شد و از مصادیق بارز دانش بنیان ها، صنعت پتروشیمی است چراکه این صنعت فوق تخصصی است و در هر طرح جدید، دانش فنی به روز نیاز دارد.
طی سال گذشته تعداد زیادی کاتالیست های موردنیاز ما بومی شد. کاتالیست از محصولات اساسی و حیاتی صنعت پتروشیمی است که تا قبل از این وارد می شد. عمر صنعت نفت ۱۱۵ سال است و ما همواره واردکننده کاتالیست بودیم.
در دولت سیزدهم تلاش فراگیری در این بخش در دستور کار وزارتخانه نفت قرار گرفت. این تلاش ها از گذشته هم انجام شده بود که در حوزه کالا و تجهیزات و حوزه کاتالیست خودکفا شویم این امر با تلاش جهادی و خودباوری طی یک سال و نیم اخیر به نتیجه رسید.
علاوه بر تولید داخلی کاتالیست در این حوزه به جرگه صادرکنندگان هم پیوسته ایم و موضوع صادرات کاتالیست را در دستور کار داریم.
در نوروز ۱۴۰۲ به عنوان عیدی به مردم اعلام می کنم که ایران در تراز صادرکنندگان محصول هایتک کاتالیست قرار گرفته است و چند کشور خارجی ۹۰۰ تن کاتالیست ایرانی را سفارش خرید داده اند.
به روسیه و ۶ کشور دنیا کاتالیست صادر می کنیم و سفارش های متعددی هم داریم که در نوبت هستند.
در حوزه ساخت کالا و تجهیزات اهتمام این بود که شرکت های دانش بنیان را فراخوان کنیم تا در این حوزه نیاز به واردات کم شود. مرکز خودکفایی شرکت ملی صنایع پتروشیمی دستاوردهای خوبی در این زمینه داشته است.
تا پایان دولت سیزدهم ما به عنوان تامین کننده کاتالیست های صنایع پتروشیمی و نفت تبدیل می شویم و از هرگونه واردات بی نیاز خواهیم شد.
۹۹ کاتالیست در صنعت پتروشیمی استفاده می کنیم که با تلاش فناوران راه طولانی تولید داخل را در مدت کوتاه طی کرده ایم.
ارزآوری صنعت پتروشیمی نسبت به سال قبل چگونه بوده است؟
شاهمیرزایی: صنعت پتروشیمی به عنوان ارزآورترین صنایع کشور محسوب می شود. از حدود ۹۳ میلیون تن ظرفیت نصب شده محصولات پتروشیمی در کشور بخشی در صنایع داخل مصرف و مابقی را هم صادر می کنیم.
در سال گذشته ۱۶ میلیارد دلار صادرات محصولات پتروشیمی داشته ایم که بخشی از ارز صادراتی صرف تامین مواد شیمیایی و بخشی هم کالا و خدمات مورد نیازی بوده که وارد کشور شده است همچنین ۱۴ میلیارد دلار در سامانه نیما وارد شد.
در سال پیش رو عرضه ارز پتروشیمی ها در سامانه نیما به مراتب بیشتر خواهد بود و مشکلی در این بخش نداریم.
در سال ۱۴۰۱ و پایان ۱۴۰۰ در بخش پتروشیمی عرضه ارز بسیار خوبی داشتیم که به دلیل تفاوت قیمت هایی بود که اعمال شد. ارز در سامانه نیما به وفور در دسترس بوده است.
در حوزه حفاظت از محیط زیست، صنعت پتروشیمی چه اقداماتی انجام داده است؟
شاهمیرزایی: به جز تعدادی محدودی از واحدها همه صنایع پتروشمی صنعت سبز هستند و طرح‌های زیست محیطی در آنها اجرا شده است.
طبق قانون باید ۱۰ درصد فضای صنعتی پتروشیمی ها فضای سبز باشد اما ۵۵ درصد مساحت صنعت پتروشیمی کشور زیر پوشش فضای سبز قرار دارد.
در حوزه جمع آوری گاز های مشعل چه اقدامی انجام شده است؟
شاهمیرزایی: در دولت سیزدهم از جمله کارهای زیست محیطی و جمع آوری ثروت ملی، راه اندازی شرکت های ان جی ال و مهار و هدایت گاز های مشعل به این شرکت ها و تبدیل آن به خوراک پتروشیمی ها بوده است.
این کار چند خاصیت دارد؛ نخست جلوگیری از هدررفت ثروت ملی، دوم اینکه محیط زیست آلوده نمی شود و سوم اینکه استفاده از گازهای همراه به عنوان خوراک در صنعت پتروشیمی می توان تولید ما را پایدار و مستمر کند و در شرایط ناترازی گاز به تامین گاز مورد نیاز شرکت ها کمک می کند.
در سال ۱۴۰۱ تعدادی از عملیات اجرایی ان جی ال ها را داشتیم.
چه زمانی هیچ گاز آلاینده مشعلی نخواهیم داشت؟
شاهمیزرایی: از اواسط اردیبهشت با راه اندازی کارخانه ان ال جی در غرب کارون، بسیاری از گازهای مشعل جمع آوری می شود. در مدت کمتر از ۴ سال تمامی فلرهای میدان های نفتی و گازی را مهار خواهیم کرد.
پارک های تخصصی پتروشیمی ها به کجا رسید؟
شاهمیرزایی: به جد دنبال احداث این پارک ها هستیم. تفاهمنامه ای بین شرکت ملی صنایع پتروشیمی و شهرک های صنعتی وزارت صمت امضا شده است.
توسعه زنجیره ارزش در دستور کار است. در حوزه پارک های پتروشیمی، هلدینگ خلیج فارس ورود پیدا کرده است. احداث ۱۳ پارک برنامه ریزی و اقدامات اجرایی ۳ پارک انجام شده و قرار است در مناطق کمتر برخوردار در سواحل جنوبی کشور این پارک ها احداث شوند. مازاد محصولات پتروشیمی که در این پارک ها تولید می شوند از بنادر جنوبی صادر خواهند شد.
مکان یابی و تامین زمین پارک های پتروشیمی انجام شده است. مجوزهای لازم فراهم شده و عملیات اجرایی شروع شده است.
خط لوله اتیلن غرب به کجا رسید؟
شاهمیرزایی: خط اتیلن از جمله افتخارات ملی بعد از انقلاب است و منحصربه فرد ترین خط لوله خوراک پتروشیمی است که از بندر عسلویه شروع می شود و تا شمال غرب کشور کشیده شده است و به مجتمع پتروشیمی تبریز ختم می شود.
این خط لوله کامل شده و انشعابات آن در حال آماده سازی است. در بودجه ۱۴۰۲ همه پروژه های مربوط به انشعابات این خط لوله تامین اعتبار شده است و مشکل تامین نقدینگی نداریم.
در مجموع از عملکرد صنعت پتروشیمی در سال گذشته راضی بودید؟
شاهمیرزایی: البته که ما نقطه هدف خود را بلند تر می دانیم اما توفیقات حوزه پتروشیمی در سال گذشته کم نظیر بود. هیات های خارجی در بازدید از طرح های پتروشیمی اذعان می کردند که دستاوردهای کشور معجزه و تعجب بر انگیز است.
اوایل انقلاب تولید محصولات پتروشیمی ۱.۵ میلیون تن بوده و امروز از مرز ۹۳ میلیون تن عبور کرده ایم.
تلاش داریم تا بیشترین ارزش افزوده را از محصولات خام و نیمه خام داشته باشیم و محصول نهایی در صنعت پتروشیمی تولید شود و در وسط زنجیره متوقف نشویم.
هدف گذاری شده تا پایان دولت سیزدهم از واردات کاتالیست بی نیاز شویم.