محمد آئینی مدیرعامل شرکت عمران بازآفرینی شهری در برنامه صف اول در خصوص برنامه های حمایتی حوزه نوسازی بافت های فرسوده به سوالات زیر پاسخ داد.
بازآفرینی شهری چیست؟
آئینی: بازآفرینی شهری رویکردی دارد و در این طرح با مشارکت مردم بافت های فرسوده نوسازی می شود.
با مشارکت تمامی دستگاه ها و خود مردم در محلات شناخته شده موارد مربوط به استاندارد و پایداری مسکن را اصلاح کنیم تا در صورتی که حادثه ای و یا زلزله ای رخ دهد میزان آسیب ها کاهش یابد.
همچنین با مشارکت مردم سرانه های محلات افزایش می یابد و عقب ماندگی های صورت گرفته در چند سال گذشته جبران می شود.
اگر باز آفرینی شهری تمام شود آیا ممکن است دوباره نیازمند اصلاح باشد؟
آیینی: شهر همانند موجود زنده ای است و ممکن است دوباره نیاز به باز آفرینی شهری داشته باشد اما ما سعی خواهیم کرد که در این طرح ارتقای کیفی زندگی در شهر ها را اصلاح کنیم.
به طور میانگین باز آفرینی شهری تا چند سال تاب آور است؟
آیینی: ما سعی می کنیم با استفاده از آخرین تکنولوژی های روز تاب آوری را اصلاح کنیم و با روش سبک سازی و با استفاده از مقاومت ها سعی خواهیم کرد حتی در زلزله های چند ریشتری آسیب نداشته باشیم. تلاش می کنیم مطالبه گر باشیم و حتی نظارت های خود را در مهندسان ناظر چندین برابر می کنیم.
نقش نظارتی در حوزه مهندس ناظر به چه شکلی است؟
آیینی: نظارت عالیه توسط وزارت راه وشهرسازی و همچنين توسط سازمان نظام مهندسی کل کشور در بافت های فرسوده به دلیل این که آسیب از گذشته وجود داشته چندین برابر است .
مهم ترین چالش در بافت های فرسوده چیست؟
آیینی: نبود توانایی مالی برای نوسازی توسط ساکنان و همچنین سازنده ها به دلیل نبود توجیه اقتصادی نوسازی بافت های فرسوده را با مشکل مواجه کرده است .سیاست های کلان اقتصادی در توانمند کردن مردم با استفاده از سیاست های تشویقی و تدارک بسته های تشویقی را در دستور کار خود قرار داده ایم و انگیزه سازندگان برای ورود به این بخش را افزایش داده ایم.
چه مشوق هایی برای نوسازی بافت‌های فرسوده در نظر گرفته شده است؟
آیینی: توسعه‌گران، سازندگان و مالکان واحد‌های فرسوده می‌توانند همزمان با استفاده از حمایت‌ها، تسهیلات و تخفیفات در سامانه تسهیلات نوسازی مسکن بافت فرسوده از تسهیلات ویژه نهصت ملی مسکن نیز استفاده کنند. تسهیلات ویژه بافت‌های فرسوده که ۱۵۰ میلیون تومان آن با سود صفر درصد است. مبلغ این نوع تسهیلات در تهران ۴۵۰ میلیون تومان، در کلانشهر‌ها ۴۰۰میلیون تومان و در سایر شهر‌ها ۳۵۰ میلیون تومان است.
در سال گذشته چه تعداد متقاضی تسهیلات دریافت کردند؟
آیینی: در سال ۱۴۰۱ سازندگانِ بیش از ۳۷ هزار و ۵۰۰ واحد مسکونی متقاضی دریافت این تسهیلات بودند که قریب به ۱۸ هزار پرونده تشکیل و تاکنون برای بیش از ۱۵ هزار واحد نیز قرار‌داد منعقد شده است. بخشی از متقاضیان نوسازی مسکن در بافت‌های فرسوده نیز به سمت دریافت تسهیلات حوزه خودمالکی نهضت ملی مسکن هدایت شدند.
در مورد بسته‌های تشویقی توضیح دهید.
آیینی: سه بسته تشویقی در حوزه مالی، اداری و شهرسازانه تدوین شده است. زمینه اجرای بسته تشویقی دیگری در بودجه سال آینده فراهم شده که بسته تشویقی زمین یا کلید به کلید است. اما آنچه که امروز از شهرداری‌ها انتظار می‌رود این است که برای تشویق مردم و سازندگان، صدور پروانه ساخت در بافت فرسوده تسریع شود. علاوه بر این در محدوده‌های مصوب بافت‌های فرسوده شهرداری‌ها موظفند حداقل ۵۰ درصد در عوارض پروانه و تراکم ساخت تخفیف بدهند و انتظار بر این است تا ۱۰۰ درصد هم تخفیف دهند.
مشوق‌های کالبدی بیشترین سهم را در نوسازی بافت‌های فرسوده دارند. اعطای یک طبقه تراکم تشویقی، درِ اضافی پارکینگ، تعریف کاربری تجاری در طبقه همکف، افزایش سطح اشغال و محاسبه نشدن تراس و بالکن به عنوان سطح اشغال از جمله امتیازاتی است که برای نخستین بار در مصوبه تشویقی شهرسازانه در نظر گرفته شده است و انتظار می‌رود هر چه سریع‌تر نسبت به اجرایی کردن این مصوبه اقدام شود.
نکته دیگر این است که است که باید بتوانیم اطلاع‌رسانی‌های لازم در خصوص این بسته تشویقی را به جامعه هدف ارائه کنیم. بهترین روش نیز ارتباط چهره به چهره و رو در روست. ایجاد ارتباط بین مالکان و سازندگان نیاز به تشکیل حلقه‌های میانی دارد که باید این حلقه‌های میانی با توجه به ارتباط شهردار‌ها با محلات توسط شهرداری‌ها تشکیل شود. در این راستا شهرداری‌ها می‌توانند در محلاتی که وسعت چندانی ندارند از نیرو‌های خود برای تشکیل این حلقه‌ها استفاده کنند. در محلاتی که محدوده مورد عمل از وسعت بالایی برخوردار است از طریق شهرداری‌های نواحی و از طریق استفاده از ظرفیت گروه‌های جهادی، دانشگاه‌ها، کارگزاران و به ویژه دفاتر تسهیل‌گری برای تشکیل این حلقه‌ها اقدام شود. همچنین در سطح کوچه‌ها نیز باید رابطانی با عنوان شهرداران کوچه ترجیحاٌ از گروه‌های جوانان و بانوان تحصیل‌کرده در حوزه‌های شهرسازی، معماری، جامعه‌شناسی، اقتصاد و دیگر رشته‌های مرتبط شکل بگیرند.
شهرداران حلقه‌های میانی در راستای ترویج و فرهنگ نوسازی هستند. شرکت بازآفرینی شهری ایران همت و اولویت خود را بر نوسازی بافت‌های فرسوده قرار داده است و امیدواریم شهرداری‌ها نیز به عنوان شرکای راهبردی ما همکاری خوبی داشته و روند نوسازی بافت‌های فرسوده با شتاب بیشتری طی شود.
در خصوص ویلایی سازی آیا تراکم دهی مانع نمی‌شود؟
آیینی: حداکثر تراکمی که داده شده ۵طبقه است و بیشتر از آن تراکمی داده نشده است همچنین در خصوص فضای سبز هم اقدامات بسیار خوبی انجام شده است.