بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی در نشست راه گفتگو؛ واکاوی آخرین توافقات ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی، گفت: صنعت هسته‌ای قدرت افزاست و در صحنه بین الملل سهم قدرت‌ها به میزان قدرت شان تعیین می شود، نه حقی که دارند. می بینید که پنج کشور حق وتو دارند و این واقعیت است و در این فضا کشور‌ها سعی دارند قدرت خود را در ابعاد مختلف سخت و نرم گسترش دهند.
وی گفت: صنعت هسته‌ای به دلایل مختلف از جمله اقتصادی، صنعتی و تکنولوژیکی برای کشور قدرت زا است، آن‌ها نمی خواهند ایران قدرت داشته باشد و دنبال این هستند که ایران را از این قدرت محروم نمایند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: آن‌ها هر زمان که بتوانند و فرصت کنند صنعت هسته ای را از ایران بگیرند این کار را می کنند. ایران کشوری متوسط با جایگاه استراتژیک است و معتقدم اگر هر نظام دیگری هم در ایران بود باز هم اجازه نمی‌دادند ایران در این صنعت به طور مستقل رشد کند.
وی تصریح کرد: الان در مشتقات آب سنگین دستاورد‌های ایران توسعه بسیار یافته است و تنها کشور دنیا که در نوعی از دوترهها که می تواند برای تولید دارو‌های جدید مورد استفاده قرار گیرند و انقلاب ایجاد کند هستیم. درست است که این حوزه ابعاد دوگانه دارد، اما ابعاد صنعتی، تجاری و درمانی آن غیرقابل انکار است و وقتی این را از ما بخواهند بگیرند بخش صنعتی و تجاری و پزشکی آن که ارزشمند است را هم از ما می‌گیرند.
وی تاکید کرد: موضوع هسته‌ای در ابعاد داخلی و خارجی سیاسی شده است. در سیاست خارجی از این منظر به ایران فشار می‌آوردند و در داخل نیز موضوع از سوی هر گروه سیاسی یک جور دیده میشود، به طور کلی در داخل هرطور پیش برویم یک عده خوششان نمی آید.
کمالوندی درباره ضرورت حفظ صنعت هسته‌ای گفت: حتی اگر مثلاً روزی همه این صنعت را جمع کنیم در حوزه‌های دیگر اقتصادی و فناوریهای نو هم با آن‌ها مشکلات خواهیم داشت، چون این صنعت در اقتصاد و انتقال تکنولوژی و ... تأثیرگذار است. پس ضرورت دارد در داخل به عنوان یک موضوع ملی به آن نگاه کنیم. در نوع تاکتیک‌ها اختلاف نظر طبیعی است، اما در اصل حفظ این صنعت باید همه در هر گروه سیاسی و جناحی از آن دفاع کنیم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی اظهار کرد: غنی سازی ۶۰ درصد در فردو پاسخی به قطعنامه قبلی آن‌ها در شورای حکام بود.
وی گفت: معتقدم نمی توان صرفا از مسیر فنی یا دیپلماسی مساله را حل کرد. این موضوع باید از هر دو مسیر فنی و سیاسی توامان حل شود.
وی ادامه داد: ما در گذشته و در نتیجه برجام پانزده گزارش از آژانس داشتیم که نشان میداد ایران کوچکترین تخطی از تعهدات خود نداشت. چه کسی باعث شد این شرایط تغییر یابد؟ نباید اینرا فراموش کنیم. اروپایی‌ها اوایل در بیانیه هایشان از امریکا به این دلیل که از برجام خارج شد انتقاد می‌کردند، اما الان طوری صحبت میکنند که گویی ایران مسئول وضعیت فعلی است.
وی تصریح کرد: صنعت هسته ای ایران در حوزه‌های مختلف در حال میوه دادن است و دشمن سعی دارد ریشه این درخت را از جا بکند. باید مراقب این درخت باشیم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: در طول ۴۴ سال بعد از انقلاب سرمایه گذاری عظیمی در نیروی انسانی در حوزه های مختلف علمی و فناوریهای نو انجام شده است و متاسفانه بخشی از این سرمایة عظیم از کشور خارج شده یا می شوند، اما این ظرفیت و توان نیروی انسانی در کشور ما بی نظیر است. ما ده سال فرصت داریم از لحاظ تکنولوژی و با نیروی کارامد و توانمند فعلی که در اختیار داریم به لحاظ علمی جلو برویم و برای دشمن هم این مساله مهم است که در سالهای آینده هرم جمعیتی ایران تغییر خواهد یافت و عملا با تغییر هرم جمعیتی نیروی انسانی جوان ما از گردونه علمی و دانشگاهی بیرون خواهد رفت.
کمالوندی درباره چگونگی حل مسایل باقیمانده با آژانس یادآور شد: حل مسایل باید از دو مسیر سیاسی و فنی انجام شود. مطالعات ادعایی یا PMD زمانی حل شد که توافق برجام نتیجه داد و از سویی با آژانس به یک تفاهم فنی رسیدیم.
وی درباره سوالات آژانس در مورد سه مکان و موضوعات جدید پادمانی گفت: باید تاکید کنم که آنچه در گزارش آژانس آمده، ذرات ۸۴ درصدی است، نه غنی سازی ۸۴ درصدی. باید در کشور و در بیان این مساله از سوی مسؤلان دقت شود. ما قبلا حداقل پنج مورد دیگر شبیه همین مساله با آژانس داشتیم، ولی با مکاتبه و مذاکره با آژانس، موضوع حل شد. نمی‌دانید نماینده رژیم صهیونیستی در جلسه توضیحات فنی آژانس که قبل از نشست شورای حکام برگزار شد بر سر این موضوع ذرات ۸۴ درصدی چه سر و صدایی راه انداخت تا بلکه این موضوع را همچنان داغ نگه دارد و بهانه‌ای برای فشار به ایران داشته باشد که خوشبختانه معاون مدیر کل در امور پادمانی اجازه ندارد که از موضوع سوء استفاد شود.
وی درباره ادعای افزایش ۵۰ درصدی نظارت ها در سایت فردو با بیان اینکه در فردو برای اولین بار اورانیوم ۶۰ درصدی تولید کردیم که به لحاظ پادمانی مبحثی تازه است و حتی آژانس در این رابطه تجربه قبلی ندارد گفت: تولید اورانیوم در فردو و نطنز از نظر آن‌ها متفاوت است. وقتی مواد با غلظت بالا در مکانی مثل سایت فردو اضافه میشود نظارتهای آژانس باید طبق موافقتنامه افزایش یابد. از این رو در بحث نظارت‌ها و بازرسی‌ها ضروری بود که یک تفاهم داشته باشیم که چگونه نظارت‌ها از فردو در بخش ۶۰ درصدی انجام شود و نوع بازرسی، سطح و تعداد آن‌ها در این چارچوب متفاوت میشود. هشت بازرسی در فردو در ماه انجام می‌شد که الان به یازده بازرسی افزایش یافته است.
وی درباره رویکرد آژانس در گزارش دهی هایش گفت: مشکلی که ما داریم این است که آژانس، هم به نعل می زند هم به میخ. ما ترجیح می دهیم آنچه شفاهی میگویند مانند مطالب مطرح شده در جلسه فنی قبلی از شورای حکام را در گزارش کتبی هم بنویسند، اما متاسفانه این طور نیست.
کمالوندی سفر رافائل گروسی به ایران را خوب و به سمت همکاری‌های بیشتر دانست و افزود: در این فرایند همکاریها و حل مسائل ما یک قدم جلو رفتیم، اما آینده را فعلا خاکستری می‌بینم، نه خوشبین هستم نه بدبین.
وی در ادامه درباره سوال آژانس از منطقه مریوان گفت: قرار بوده درباره رد مواد در این منطقه از ما سوال کنند، اما بعد که آمدند به جای موضوع و سوال اصلی به مسایل دیگر پرداختند که اصل بحث ما با ان‌ها بر سر همین است؛ شما به سوال تان بپردازید به مسایل دیگر چکار دارید. در حال حاضر بحث ما در این مکان درباره اورانیوم ۲۳۶ است که در آنجا ردگیری شده است. ما گفتیم این‌ها موادی است که از سال‌ها قبل در زمان شوروی توسط شرکتی که در آنجا فعالیت می کرده آمده است. رفتند و پرسیدند که البته نمی دانیم از چه کسی یا با چه کسانی و پاسخ آوردند که کسی از این چیزی که ما می‌گوییم خبر ندارد. اورانیوم ۲۳۶ موادی است که از بازفراوری سوخت مصرف شده به دست می‌آید و این در صورتی امکان دارد که ما یک تاسیسات عظیمی از بازفراوری را داشته باشم که اساسا نداریم از این رو موضوع کاملاً روشن است.