شهرستان کهن و فرهنگی دزفول که می‌توان آن را یکی از شهر‌های ناب جنوب کشورمان ایران دانست، جاذبه‌های گردشگری، فرهنگی و تاریخی بسیاری در خود جای داده است، بطوریکه می‌توان در هر گوشه و کنار این شهرستان ۴ فصل نشانه‌ای از زیبایی‌های طبیعت و تاریخ ایران را مشاهده کرد.
اما با این وجود که دزفول از منابع طبیعی و تاریخی بسیاری برخوردار بوده و دارای سوغات و صنایع دستی خاص از جمله کپو، خراطی، گیوه بافی و.. است در جهت توسعه گردشگری این شهر اقدامات چشمگیری صورت نگرفته است.
در این میان رضا امیدی فرد یکی از فعالان اجتماعی دزفول گفت: دزفول فقط یک شهر معمولی نیست، چرا که جاذبه‌های گردشگری و طبیعی متعددی را در خود جای داده که می‌توان درآمد‌های پایدار گردشگری بیشتری در آن ایجاد کرد، اما با این وجود نیز از حمایت نکردن کافی مسئولان رنج می‌برد.
او با اشاره به اینکه در ارتفاعات شهرستان جنگل‌ها و مناظر بسیار زیبایی دیده می‌شود، ادامه داد: بافت قدیمی ۴۰۰ هکتاری که در شهر دزفول قرار گرفته در هیچ شهر دیگری وجود ندارد و از طرفی، رود خروشانی که از میان این بافت عبور می‌کند زیبایی‌های شهر را دو چندان کرده.
به گفته این فعال اجتماعی، دزفول شهری هست که به دنبال جهانی بودن و دیده شدن است و تاکنون نیز توانسته گردشگران زیادی را به خود جذب کند بنابراین ضروریست تمام مدیران شهرستان دست به دست هم داده و در جهت توسعه پایدار شهر و استفاده مطلوب از ظرفیت‌های گردشگری تلاش کنند.
آقای امیدی فرد می‌گوید: نگهداری از بافت قدیمی شهر نیازمند تلاش تمام ادارات است و اینگونه نیست که تنها اداره میراث فرهنگی ابنیه تاریخی که در معرض نابودی قرار دارند را بازسازی کند، زیرا شهرداری نیز باید در این زمینه با اداره میراث فرهنگی همکاری کند.
به گفته او مردم نیز می‌توانند با نگاه فرهنگی خود برای حفظ و نگهداری از خانه‌های قدیمی که سرمایه ملی همگان است تلاش و این آثار گران بها را برای آینده گان حفظ کنند.
این فعال اجتماعی گفت: سال‌های گذشته تلاش‌های بسیاری از سوی فعالان و انجمن‌های مردم نهاد از جمله انجمن دزپارس به منظور معرفی نقاط گردشگری و تاریخی شهر انجام شد که در نتیجه گردشگران بسیاری به دزفول سفر کردند و از طرفی نیز جوانان بیکاری که جویای کار بودند به کار راهنمای طبیعت گردی پرداختند به طوری که در حال حاضر ۱۵ راهنمای گردشگر رسمی برای طبیعیت گردی و بافت گردی دزفول وجود دارد.
او با اشاره به اینکه گردشگری در دزفول باید به عنوان یک صنعت شناخته شود، ادامه داد: پارسال شهر ما در استان خوزستان رتبه اول جذب گردشگر را کسب کرد و بنابراین به جرات می‌توان گفت که این شهرستان یکی از نقاط گردشگری مهم در جنوب کشور است به طوری که حتی کاروان راهیان نور نیز به دزفول سفر می‌کنند.
وجود بیش از ۱۰۰ مکان گردشگری در دزفول
محمد آذرکیش مدیر انجمن دزپارس شهرستان دزفول نیز می‌گوید: بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ مکان گردشگری در دزفول وجود دارد که می‌توان این جاذبه‌ها را به دسته‌های مختلف تاریخی، باستانی، مذهبی، طبیعی، شهری و حتی دفاع مقدس تقسیم کرد.
او با اشاره به اینکه برخی از جاذبه‌ها ارزش ملی و جهانی دارند، ادامه می‌دهد: با وجود آنکه تمام نقاط دیدنی دزفول ظرفیت گردشگری دارند، اما بیشتر این جاذبه‌ها در صنعت گردشگری بهینه سازی نشده اند.
به گفته آقای آذرکیش ایامی که شرایط برای سفر به دزفول فراهم است استقبال خوبی از منابع گردشگری می‌شود، اما برای اینکه چرخ صنعت گردشگری را به حرکت آورد، تمهیدات کافی وجود ندارد و در این جهت برنامه ریزی درستی نشده و از نظر محیط زیستی و اقتصادی از ظرفیت‌ها استفاده مطلوبی نمی‌شود.
مدیر انجمن دزپارس نبود یک برنامه جامع برای هدف گذاری در صنعت گردشگری را مهمترین چالش این حوزه دانست و گفت: بسیاری از اماکن تاریخی و گردشگری دزفول یا آسیب دیده یا دسترسی به آن‌ها وجود ندارد، در حالیکه تمام این ظرفیت‌ها می‌بایست بخشی از هویت ملی کشور را تشکیل می‌دادند و در ردیف جاذبه‌های ملی قرار می‌گرفتند.
به گفته آقای آذرکیش بخش خصوصی بصورت پراکنده اقداماتی نظیر تاسیس رستوران‌ها در برخی روستا‌ها از جمله روستا «پامنار» داشته است، اما باز هم رشد و توسعه گردشگری دزفول نیازمند برنامه‌ای جامع و تدابیر مدیران شهرستان است.
تفریح استان‌های شمالی خوزستان در اماکن گردشگری دزفول
حمیدرضا خادم رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دزفول نیز در این باره گفت: برخی جاذبه‌های تاریخی شهرستان از جمله سایت باستانی جندی شاپور، آرامگاه یعقوب لیث صفاری و همچنین پل و ابنیه‌های تاریخی از ظرفیت‌های ممتاز گردشگری شهرستان هستند که هر ساله مورد استقبال کم نظیر مسافران و گردشگران قرار می‌گیرند.
به گفته حمیدرضا خادم ترکیب پل، آسیاب‌ها و رودخانه دز را می‌توان تلفیقی از طبیعت و آثار تاریخی در دل شهر دانست که دسترسی به آن برای همگان آسان است.
او ادامه داد: با این وجود که در ایام خوزستان دزفول پربازدیدترین شهر خوزستان است، اما ظرفیت همچنان باقی است و در این جهت می‌توان از سرمایه گذاران دعوت کرد تا با سرمایه گذاری در بافت قدیم و تملک بنا‌های تاریخی برای بیشتر کردن اقامتگاه‌های شهر اقدام کنند.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دزفول افزود: طی سال‌های اخیر برای اقامتگاه بومگردی روستایی بیشتر از اقامتگاه سنتی شهری اقدام شده چرا که هم درخواست‌ها برای اقامت در روستا‌ها بیشتر شده و هم وزارت گردشگری تسهیلات خوبی برای اشتغالزایی در این حوزه اختصاص می‌دهد.
به گفته آقای خادم ساماندهی بوستان‌ها و اماکن تفریحی شهر در حوزه مدیریت شهری به ویژه شهرداری است که البته شهرداری دزفول در این زمینه اقدامات خوبی نظیر راه اندازی بوستان‌های ساحلی داشته، اما کمبود سرویس بهداشتی از چالش‌های مهم در این بستر است که باید هر چه سریع‌تر رفع شود، زیرا یکی از راه‌های توسعه گردشگری شهرستان وجود زیرساخت‌های ضروری در اماکن تفریحی است.
او ادامه داد: ساخت بخش‌های جدید سرویس بهداشتی، فروشگاه و نمازخانه در پارک جنگلی لاله از اقدامات اداره میراث فرهنگی دزفول بوده که در اختیار اداره منابع طبیعی قرار داده، اما همچنان رشد و توسعه گردشگری در دزفول نیازمند توجه سایر ادارات به ویژه شهرداری و اداره منابع طبیعی است که نگهداری پارک‌های طبیعی شهرستان را به عهده دارد.
رئیس اداره میراث فرهنگی دزفول با اشاره به اینکه مردم استان‌های اطراف از جمله لرستان و ایلام نیز علاقه خاصی به رودخانه دز و تفریح در آن دارند گفت: رود دز یک ظرفیت ممتازی در حوزه گردشگری است و در سالیان اخیر نیز ورزش‌های آبی نظیر قایق سواری و جت اسکی در ایام نوروز و تابستان در آن رونق گرفت و استقبال گرم مردم و گردشگران را به دنبال داشت.
گردشگری راهکاری اشتغال زا برای رهایی از بیکاری
از آنجایی که گردشگری یکی از راه‌های ایجاد اشتغال و کمک به اقتصاد شهر است، جذب گردشگران بیشتر و توسعه این صنعت در دزفول که حتی به عنوان یک شهر جهانی نیز می‌توان از آن یاد کرد، نیازمند حمایت کافی بخش دولتی از سرمایه گذاران و آسان نمودن مراحل اخذ تسهیلات و مجوز برای راه اندازی کسب و کار در این حوزه است.
از طرفی بهره‌گیری از دانش نخبگان و فعالان حوزه گردشگری، تلاش برای آشنایی بیشتر مردم ایران از جاذبه‌های دزفول و همچنین ایجاد زیرساخت‌های ضروری در اماکن تفریحی از وظایف دستگاه‌های دولتی است که باید در این راستا برنامه ریزی هدفمند و جامعی داشته باشند.
گزارش از مریم اسدی عیسوند