ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (دوشنبه) ۱۵ اسفند ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران به تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی پرداخت و به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد.
ناصر کنعانی در پاسخ به سوالی درباره تهدیدات رژیم صهیونیستی اظهار کرد:سوال را بهتر بود از سازمان انرژی اتمی هم بپرسید من لازم است که بگویم ایران در موضوع حمایت از حقوق قانونی ملت ایران از تمام ظرفیتهای سیاسی و فرصتهایی که در چارچوب قوانین انرژی اتمی وجود داره استفاده کرده و خواهد کرد.
سخنگوی وزارت خارجه گفت:در سایه همین مداومتها حفاظت از جمهوری اسلامی ایران صورت گرفته است، اتفاقا جمهوری اسلامی ایران در چارچوب مکاتبات خودش با آژانس بارها و بارها به قطعنامه صورت گرفته در کنفرانسهای مربوط به NPT هم این موضوع مورد استناد بوده است. در بند ۱۰۰ پیش نویس سند هم این امر گنجانده شده است.
وی گفت: ایران از همه حقوق خودش برای حفاظت از حقوق حقه ملت ایران استفاده میکند و انتظار داریم آژانس متناسب به تعهدات خودش درباره اعضا عمل کند.
کنعانی ادامه داد: ایران به دیپلماسی پایبند است و در غالب دوجانبه و چند جانبه آن را بهترین چهارچوب برای حل اختلافات میداند. پویایی دیپلماسی ایران هم در همین چهارچوب است. ورود ایران به مذاکرات که به انعقاد برجام منتهی شد اساسا بر اساس پایبندی ایران به دیپلماسی چند جانبه بوده است، اما توافقها یک مسیر دو طرفه برای همه اعضا است.
وی افزود:طبعا سفر گروسی به تهران ادامه مسیر دیپلماسی برای ایجاد مسیر بهتر برای حل و فصل برخی اختلاف نظرها بود که خوشبختانه به تفاهمات خوبی هم منجر شده است امیدواریم با تکمیل این روند و اقدامات صحبح آژانس زمینه برای حل و فصل اختلافات فراهم شود.
کنعانی در پاسخ به سؤال باشگاه خبرنگاران درباره توافق موقت گفت: توافق موقت از نظر ایران مطرح نیست. مبنای ما بازگشت به برجام براساس سند امضا شده در ۲۰۱۵ است و اینکه تا کجا پیش میرویم منافع ملی ایران حدود و ثغور این کار را مشخص میکند.
وی افزود:خط قرمز ایران منافع ملی و حقوق قانونی و شناخته شده ملت ایران در استفاده صلح آمیز از انرژی هستهای است. در برجام خط قرمز ما این است که تحریمها برداشته شود و ایران از منافع اقتصادی تعریف شده در برجام منتفع شود و فعالیتهای صلح آمیز هستهای ایران به عنوان عضو رسمی آژانس تامین شود.
سخنگوی وزارت خارجه درباره نشست امروز شورای حکام اظهار داشت: نشست آژانس در چارچوب نشستهای دورهای است مسائل مربوط به ایران و طرح نکات مرتبط با ایران در نشست امروز آژانس است این هم در چارچوب موضوعاتی است که در برنامههای آژانس به صورت دورهای مطرح میشود. نشست امروز صرفا مربوط به مسائل هستهای ایران نیست و موضوعات دیگری در برنامههای آژانس قرار دارد.
وی افزود: مدیرکل آژانس به شورای امنیت سازمان ملل براساس قطعنامه ۲۲۳۱ گزارشهای ۶ ماهه ارائه میکند. با توجه به سفر گروسی به تهران و مذاکرات سطح بالای انجام شده با مقامات ایران و تفاهماتی که با سازمان انرژی اتمی صورت گرفته انتظار این است روند اجلاس در روند فنی خود پیش برود و مسائل خارج از سیاست زدگی و اعمال فشار برخی طرفها، به خوبی پیش برود.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره انتقال ۹۲ محموله سلاح از اسرائیل به جمهوری آذربایجان بیان کرد: نمیتوانم به اظهارات خبرگزاری صهیونیستی استناد کنم و موضعی بگیرم. موضع ما در خصوص رژیم صهیونیستی واضح است و روابط ما در چارچوب روابط همسایگی اصول و مبانی روشنی دارد.
وی درباره سفر صفری به باکو گفت: این سفر برای شرکت در نشست سران گروه تماس جنبش عدم تعهد با موضوع جهان پس از کرونا انجام شده است. این سفر فرصت خوبی است که دیدار و گفتگوهای دوجانبه با مقامات عالی جمهوری آذربایجان در خصوص روابط دو کشور و وضعیت جاری مناسبات فیمابین انجام شود. علاوه بر مشارکت در نشست مزبور صفری سه دیدار مهم داشته است. صفری در این سفر با وزیر خارجه، دستیار رئیس جمهور در امور سیاست خارجی و معاون وزیر خارجه دیدار داشته است. در این نشستها تحولات مرتبط با سفارت آذربایجان مورد بحث و گفتگو قرار گرفته است.
وی گفت: ایران بررسی دقیق حمله به سفارت جمهوری آذربایجان را در دستورکار خود قرار داده است و اقدامات قضایی و اطلاعاتی صورت گرفته است. صفری گزارشی از اقدامات به مقامات آذربایجان ارائه کرد. در چارچوب موافقتنامه معاضدت قضایی با آذربایجان اعلام آمادگی کردیم در چارچوب این موافقتنامه آمادگی همکاری و کمک مشترک برای رفع سوءتفاهمات در ارتباط با حادثه تلخ سفارت آذربایجان را داریم. ایران در چارچوب همین موافقتنامه از طرف آذربایجانی درخواست کرده اجازه اعزام هیأتی به آذربایجان را برای مشورتهای دوجانبه بدهد و در صورت تمایل طرف مقابل اعلام آمادگی کرده پذیرای هیأتی از آذربایجان در تهران باشد. اخیرا گفتوگوی تلفنی دادستانهای دو کشور صورت گرفته است.
سخنگوی وزارت خارجه افزود: در سفر صفری توافق شده چارچوب قضایی برای همکاریهای دو کشور فراهم شود. به طرف آذربایجانی تأکید شد کوتاهترین مسیر برای رفع سوءتفاهم و بازگرداندن مسیر روابط به روند طبیعی خودش و آغاز مجدد فعالیتهای سفارت آذربایجان حرکت در مسیر قضایی است و این مسئله از دیدگاههای سیاسی و مسائل تبلیغاتی به دور باشد. توافق شد طرفین در این خصوص گفتگوهای خود را ادامه دهند. طرف ایرانی و آذربایجانی اذعان کردند که روابط دو کشور دشمنانی دارد و برخی طرفها از وجود تنش و تشنج در مناسبات دوجانبه نفع میبرند. امیدواریم شاهد حل و فصل مسئله در مسیر گفتگوهای دوجانبه باشد.
وی درباره مذاکرات رفع تحریمها گفت: گرچه مذاکرات رسمی و علنی انجام نشده، ولی تبادل پیامها در کانالهای ارتباطی انجام میشود. مقامات آمریکایی گفتند کانالهایی برای انتقال پیام داریم. تماسها و گفتگو با بورل برقرار است. سفر گروسی به تهران هم بخشی از روند کمک به بازگشت طرفهای برجامی به توافق است که امیدواریم با رفع و رجوع مسائل و مشکلات فنی بتواند در مسیر درست خود قرار بگیرد.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره دادگاه قانون اساسی بلژیک که معاهده تبادل زندانی با ایران را قانونی اعلام کرده و وضعیت اسدالله اسدی دیپلمات بازداشت شده ایران در بلژیک اظهار داشت: در ارتباط با بلژیک موافقتنامه انتقال محکومان این موافقتنامه از مدتها قبل در جریان بوده و انجام شده بود و روند طبیعی حقوقی خودش را طی کرده بود و آماده مبادله رسمی بین دو کشور بود متاسفانه با تحولات در داخل بلژیک و رویکرد سیاسی شاهد تعلیق اجرای این موافقتنامه بودیم. موافقتنامه انتقال محکومان بین ایران و بلژیک یک موافقتنامه عمومی و حقوقی و کاملا غیرسیاسی است و بین ایران و خیلی کشورها پیش از این امضا شده است. این موافقتنامه اختصاص به فرد خاصی ندارد. با اتفاق خوب در بلژیکی و رای دادگاه قانون اساسی بلژیک میتوانیم بگوییم راه برای اجرای موافقتنامه باز شده است و ایران از این تحولات استقبال میکند. یک موافقتنامه عمومی است و به فرد خاصی مرتبط نیست، ولی میتواند راجع به پرونده اسدی اثرگذار و کمک کننده باشد.
وی تصریح کرد: ما در ارتباط با دیپلمات بازداشت شده و زندانی شده در بلژیک بارها اعلام کردیم که اهتمام مراحل بازداشت بازجویی و تشکیل دادگاه و صدور حکم قضایی غیرقانونی و نقض فاحش مقرارت کنوانسیون وین بوده است. اعتراض رسمی و در مذاکرات اعلام کردیم که باید بدون قید و شرط آزاد و اعاده حیثیت و جبران خسارت شود. علاوه بر بلژیک به اتریش و آلمان مواضع خود را اعلام کردیم با تحولی که رخ داده امیدواریم شاهد گشایشی در ارتباط با پرونده دیپلمات ایرانی در بلژیک باشیم.
کنعانی ادامه داد: هر جایی غنی سازی صورت بگیرد بازرسیهای نظاتی براساس پادمان و ان. پی. تی صورت میگیرد افزایش بازرسیها مطرح نیست. بازرسیها طبق برنامه بین سازمان انرژی اتمی و آژانس است و در همین چارچوب کار انجام خواهد شد.
سخنگوی وزارت خارجه درباره مذاکرات ایران و مصر بیان کرد: سفر امیرعبداللهیان به عراق مناسبات دوجانبه بود. ایران مصر را جزو همسایگان منطقهای حساب میکند. سیاست دولت سیزدهم منطقهگرایی و همسایه محوری است. نگاه ایران گسترش روابط با کشورهای دوست و رفع و رجوع مشکلات و سوءتفاهمات با کشورهاست. مصر از این قاعده مستثنی نیست و ایران از همه فرصتها برای بهبود روابط از جمله با مصر استفاده میکند.
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی گفت: باید از مقامات دولت آمریکا بپرسیم دلیل تکذیبها چیست و این دوگانگی را باید از دولت آمریکا بپرسیم.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی درباره مصاحبه امیرعبداللهیان با سی. ان. ان و موضوع ادعای استفاده از پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین خاطرنشان کرد: از نظر ما مسئله وجود ندارد بلکه مسئله سازی وجود دارد. همکاریهای ایران و روسیه محدود به همکاریهای نظامی نیست. تمرکز بر موضوعات نظامی در همکاری بین ایران و روسیه تقلیل دادن سطح همکاریهای دوجانبه دو کشور است. روابط ایران و روسیه در حوزههای مختلف از جمله نظامی جزو روابط و مناسبات عرفی و شناخته شده در مناسبات کشورهاست و امر جدیدی نیست. کسی نمیتواند ایران را به دلیل داشتن رابطه با روسیه در حوزه نظامی و دفاعی مواخذه کند. آنچه در ارتباط با پهپادها مطرح شد ادعای آنهاست. وزیر خارجه توضیح داد تعداد پهپادهایی که ما داده بودیم ماهها قبل از شروع جنگ اوکراین بوده است. دولت روسیه هم اعلام کرده ما از پهپادهای ایرانی استفاده نکردیم.
وی افزود: طرف مدعی یعنی اوکراین و طرف غربی هیچ مدرک مستدل و مستندی در تایید ادعای خود ارائه نکردند. نشستی هم در مسقط برگزار شد، ولی طرف اوکراینی نتوانست مستنداتی در این خصوص ارائه کند. از نظر ما مسئله نیست بلکه مسئله سازی با انگیزههای سیاسی است. در حالی که طرفهای مشخصی میلیاردها دلار تسلیحات و تجهیزات به یک طرف جنگ صادر میکنند که اظهارات یک مقام اروپایی که گفته تاکنون اتحادیه اروپا بیش از ۶۰ میلیارد دلار تسلیحات به اوکراین صادر کرده ایران را متهم میکنند به چیزی که تا الان نتوانستند راجع به ادعای خود سند و مدرکی ارائه کنند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی درباره تکرار حوادثی در مرزها از جمله رفتار نامناسب و ضرب و شتم یکی از ماموران ما در مرز با افغانستان اظهار داشت: ما متاسفانه اخیرا شاهد دو رخداد تلخ مرزی بودیم. هیأتهای ذیربط دو کشور بلافاصله ورود کردند و موضوع را جمع کرده و حل و فصل شد. رابطان مشترک مرزی داریم و بلافاصله ورود کرده و سعی میکنند مسائل را حل و فصل کنند. وضعیت خاص افغانستان و شرایط این کشور بعضا مشکلاتی را در مسیر پیگیریها ایجاد میکند یا به دلیل شرایط خاص حاکم بر وضعیت مرزی این اتفاقات گاه و بیگاه رخ میدهد و از نظر ما پسندیده نیست. ایران به حفظ امنیت مرزی خود اهتمام جدی دارد و اقدام به موقع میکند.
وی در خصوص امکان تبادل زندانیان با آمریکا نیز اظهار داشت: این موضوع اگرچه فعلا متوقف است، ولی دریچه امیدواری برای اینکه در مقطع زمانی آتی در دست اقدام قرار بگیرد هست و گزینههای امید بسته نشده است. یکی از مسائلی که در چارچوب کانالهای ارتباطی و تبادل پیام است موضوع زندانیان است که امیدواریم به نتیجه خوشحال کننده به عنوان موضوع انسانی برسیم.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره اینکه آیا سفر گروسی برای حل و فصل مسائل پادمانی انجام شده است، گفت: سفر گروسی در استمرار همکاریهای دوجانبه ایران و آژانس صورت گرفته است. سفر انجام میشود و مذاکره انجام میشود برای حل و فصل مسائل. مذاکرات ما با آژانس فنی است و دو اصل اساسی دارد عضویت ایران در آژانس و ان. پی. تی و پادمان. البته قانون اقدام راهبردی مجلس هم هست. ما در چارچوب اینها با آژانس در حال گفتوگوی فنی هستیم. اگر مشکلات فنی با آژانس برطرف شود، چون یکی از بهانههایی که طرفهای مقابل در بازگشت به برجام مطرح میکنند ابهامات موجود در بحث آژانس است، اگر مذاکرات و سفر آتی هیأت فنی آژانس انجام شود و گام به گام به سمت جلو حرکت کند، یک بهانه از دست طرفهای مقابل خارج خواهد شد.
سخنگوی وزارت خارجه درباره حضور ایران در بازسازی سوریه اظهار داشت: آمار دقیقی ندارم که ارائه کنم حجم مبادلات و تجارت ما با سوریه چه میزان است. اما رابطه دو کشور، چون نزدیک است یکی از موضوعات مهم در روابط با سوریه موضوع اقتصادی است. بازسازی سوریه به دلیل گستردگی خرابیها و ویرانی زیرساختهای این نیازمند حمایت بینالمللی است. ایران در چارچوب مناسبات دوجانبه و ظرفیتهای شرکتهای خدمات فنی و مهندسی تلاش خود را انجام میدهد. برخی پروژههای اقتصادی در سوریه توسط شرکتهای ایرانی در حال انجام است و این روند استمرار مییابد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی عنوان کرد: سوریه علاوه بر ویرانیهای جنگ چند ساله اخیرا با زلزله ویرانگر روبرو شد و همزمان با تحریمهای سنگین و غیرانسانی دولت آمریکا و شرکای اروپایی آمریکا مواجه است. این تحریمها ظالمانه و مردود و غیرقابل قبول است. انتظار است با توجه به این شرایط تحریمها برداشته شود و امکان کمک رسانی انسانی به این کشور برای تامین مایحتاج اساسی مردم سوریه فراهم شود.
وی درباره سفارت رژیم صهیونیستی در ترکمنستان عنوان کرد: رابطه ترکمنستان و رژیم صهیونیستی جدید نیست و مربوط به دهه ۹۰ میلادی است. رابطه ایران و ترکمنستان به عنوان دو کشور همسایه خوب، دوستانه و توأم با اراده مشترک برای گسترش رواربط در همه زمینههاست. ترکمنستان به حساسیتهای ایران اشراف و توجه دارد و این حساسیتها به ترکمنستان منتقل شده است و دولت ترکمنستان قبلا به ما وعده داده به منافع و حساسیتهای ایران واقف است و ملتزم خواهد بود.
کنعانی اظهار داشت: آنچه در ارتباط با سفارت است و بزرگ نمایی رسانههای صهیونیستی است انتقال سفارت به ساختمان جدیدی است و جابه جایی مکانی است.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین به وضعیت کنونی سرزمینهای اشغالی اشاره کرد و گفت:نشانههایی از بحران متراکم در اراضی اشغالی وجود دارد. تنشهای سیاسی مستمر و بحران اقتصادی و مطالبات اقتصادی ساکنان سرزمینهای اشغالی مطرح است.
وی درباره خبر بسته شدن سفارت انگلیس در ایران عنوان کرد: این خبر را تکذیب میکنم.
کنعانی در پاسخ به سؤالی درباره حضور سرکرده القاعده در ایران گفت: حامیان القاعده که سالیان طولانی در افغانستان مرتکب جرم و جنایت شدند فرافکنی میکنند و موضوعاتی را علیه ایران مطرح میکنند. این اتهامات به ایران نمیچسبد.
در ارتباط با عراق پیرو مذاکرات فنی و سطح بالای امنیتی بین دو کشور منجر به تشکیل کمیته عالی امنیتی ایران و عراق شد و در همان چارچوب گفتوگوهای خوبی در بغداد و تهران بین دو طرف صورت گرفت. در ارتباط با مباحث مرزی در عراق لازم است تأکید کنیم برای ما حمایت از وحدت و یکپارچگی عراق یک اصل است. احترام به تمامیت ارضی عراق و حاکمیت این کشور اصل جدی است و همواره مدنظر قرار دادیم. رابطه با عراق دوستانه و برادرانه است. در مورد مسائل مرزی انتظار داریم از خاک عراق هیچ تهدیدی متوجه امنیت ملی و امنیت مرزی ایران نشود.
کنعانی اضافه کرد:تأکید مکرر ما این است که دولت مرکزی عراق وظیفه حفاظت از مرزهای عراق با ایران را دارد و در اتباط با مسئله گروههای تجزیه طلب و تروریست در اقلیم کردستان عراق تأکید اساسی ما این بود که تروریستها و تجزیه طلبان باید خلع سلاح شده و مجرمان به ایران تحویل داده شوند. در نشستهای کمیته امنتیی ایران و بغداد بر این تایکد کردیم در سفر امیرعبداللهیان اجرای توافقات براساس این کمیته مورد تأکید قرار گرفت.
وی تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران در دفاع از امنیت خودش و حفاظت از مرزها و حمایت از شهروندانش با کسی تعارف نمیکند و با برهم زنندگان امنیت مسامحه نمیکند.
کنعانی در پاسخ به خبرنگار سی. بی. اس درباره سفر گروسی به تهران و رویکرد جدید برای رفع تنش ها اظهار داشت: گفتگو با آژانس در استمرار تعاملات مثبت و سازنده ایران با آژانس است. آژانس را یک سازمان تخصصی و فنی میدانیم که معتقدیم به دور از سیاست زدگی و به دور از فشارهای طرفهای ثالث به مسؤولیتهای فنی خود در ارتباط با ایران عمل کند. همواره با آژانس تعامل کردیم و این سفر هم اولین سفر مدیرکل آژانس نبوده و در استمرار سفرهای گذشته بوده است.
وی ادامه داد: در ارتباط با مذاکرات انجام شده همانطور که در بیانیه مشترک عنوان شد دو طرف به یک الگویی برای ادامه گفتگوها به منظور رفع ابهامات و سؤالات مدنظر آژانس رسیدند. در این مسیر تعامل را ادامه خواهیم داد. اینکه آیا این منجر به تنش زدایی با طرفهای دیگر خواهد انجامید؟ به طرفهای دیگر بستگی دارد که دست از تنش زایی بردارند. در ارتباط با همه کشورها از جمله اروپا به سیاست تنش زدایی اعتقاد عملی داریم و با طرفهای اروپایی گفتگو میکنیم از جمله در سفر وزیر خارجه به ژنو.
سخنگوی وزارت خارجه افزود: ایران قائل به تنش زدایی است، ولی این مسیر دوجانبه است. امیدواریم طرفهای مقابل در ارتباط با ایران به سیاست سازنده توأم با همکاری رو بیاورند. تخریب مناسبات ایران و اروپا تنها به ضرر ایران نیست به ضرر طرفهای مقابل هم هست. ایران کشوری سازنده است. توصیه میکنیم طرفهای اروپایی اسیر سیاستهای تنش آفرین آمریکا و رژیم صهیونیستی نشوند و سیاست مستقلانه خود را در ارتباط با ایران در پیش بگیرند. ایران از بهبود مناسبات با اروپا نفع خواهد برد.
وی در پاسخ به پرسشی عنوان کرد: اکنون ناوگانهای نظامی ایران با همراهی ناوگانهای پشتیبانی دریایی ایران در آبهای بینالمللی در اقیانوسها و دوردستها و در دریای کارائیب در حال دریانوردی هستند و حضور صلح آمیز و امنیت آفرین ناوگانهای ایران در پهنههای آبی بینالمللی کاملا مشاهده میشود و عبور صلح آمیز و پهلوگیری اقتدارآمیز ناوگانهای ایران در بنادر دیگر کشورهای دوردست نشانگر حضور اقتدرآفرین و امنیت آفرین ایران است.
سخنگوی وزارت خارجه ادامه داد: در حمل و نقل دریایی هم ناوگان دریایی ایران نقش بارزی در حمل و نقل کالاها و ترانزیت دریایی ایفا میکند. از جمله توافق اخیر با دولت ونزوئلا برای برقراری حمل و نقل دریایی مستقیم برای حمل کالا و بار به مقصد ونزوئلا و آمریکای لاتین نشانگر توانایی ایران و حضور با اقتدار و امنیت در پهنههای آبی بینالمللی است و ایران از ظرفیتهای خود در این زمینه بیش از گذشته استفاده خواهد کرد.