مجتبی خیام نکویی معاون وزیر جهاد کشاورزی و رییس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ر آیین رونمایی از سند الگوی کشت قزوین و انعقاد تفاهم نامه ایجاد دهکده (پردیس) فناوری و نوآوری کشاورزی این استان با تاکید بر ضرورت دانش افزایی بهره برداران بخش کشاورزی، گفت: تنها ۳۰ درصد کشاورزان کشور دارای تحصیلات دانشگاهی بوده و مابقی نیز کم سواد یا فاقد سواد هستند.
خیام نکویی افزود: باید از صاحب نظران و اساتید دانشگاهی برای تربیت نیرو‌های انسانی متخصص در کشاورزی بیشتر استفاده کنیم.
وی با بیان اینکه میانگین سن کشاورزان کشور ۵۳ سال است، تصریح کرد: ما بایستی به دنبال تربیت کشاورزان آینده باشیم و به همین خاطر۴۲ هنرستان کشاورزی امسال در سطح کشور تاسیس و راه اندازی کردیم.
امنیت غذایی مساله درجه یک کشور
وی با بیان اینکه رهبر معظم انقلاب امنیت غذایی را از مسایل درجه یک کشور دانسته اند که این نکته و اعتقاد در بین مسوولان نیز باید به چشم بخورد، خاطرنشان کرد: جنگ روسیه و اوکراین موضوع امنیت غذایی را به مساله شماره یک کشور‌ها و دولت‌ها تبدیل کرد و نباید فراموش کرد امروز از غذا به عنوان یک سلاح استفاده می‌شود.
این مسوول با اشاره به تاکیدات مقامات عالی کشور از جمله رییس جمهور و معاون اول ایشان در زمینه حفظ و ارتقای امنیت غذایی، اظهار کرد: در حال حاضر پشتوانه‌های معنوی قابل توجهی را برای تقویت امنیت غذایی در اختیار داریم که کم نظیر هستند.
خیام نکویی با اشاره به اهمیت غذایی در جامعه و با بیان اینکه رسیدن به استقلال اقتصادی در گرو تامین امنیت غذایی است، یادآور شد: اگر امنیت غذایی وجود نداشته باشد، استقلال سیاسی کشور‌ها دچار لطمه می‌شود.
دسترسی به غذای سالم و ارزان از ارکان امنیت غذایی
وی، دسترسی همه اقشار به غذای ارزان و سالم را از ارکان امنیت غذایی دانست و تاکید کرد: تولید غذا هم باید سالم باشد و هم ارزان تا همه اقشار امکان دستریی و مصرف آن را داشته باشند.
این مسوول اضافه کرد: در سازمان تحقیقات گام‌های خوبی برای تقویت تولید محصولات سالم غذایی برداشته شده تا جایی که به عنوان مثال برنجی که تولید شده از مرحله کاشت تا برداشت نیازمند استفاده از هیچ سمی نیست.
به گفته رییس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ثبات و پایداری تولید محصولات اساسی از دیگر ارکان امنیت غذایی است که به آن توجه شده است.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه پیش بینی می‌شود قیمت غذا تا سال ۲۰۵۰ به دلیل افزایش جمعیت جهان و تغییرات اقلیمی تا سه برابر افزایش افزایش می‌یابد، افزود: تولید غذا در کشور پس از انقلاب از ۲۵ به ۱۲۵ میلیون تن افزایش یافته و اکنون نیز ضریب خودکفایی ما به بیش از ۸۰ درصد رسیده است.
وی با اشاره به اینکه کشور ما هم اکنون در برخی محصولات هنوز به خودکفایی نرسیده، خاطرنشان کرد: تا سال ۱۴۳۰ نیازمند ۱۸۰ میلیون تن غذا در سال هستیم که سه سناریو برای حل این نیاز وجود دارد.
این مسوول گفت: نخستین سناریو آن است که به دلیل منابع محدود آبی حداکثر توان تولید غذا در کشورمان ۱۱۰ میلیون تن است و باید سایر نیاز‌های خود را وارد کنیم و عده‌ای نیز بر این باورند که بایستی بیش از این رقم واردات داشته باشبم چرا که منابع کشور جوابگوی نیاز‌ها نیست.
وی ادامه داد: سناریوی بعدی که مورد تاکید ما نیز هست آن است که غذای مردم خود را تا سال ۱۴۳۰ می‌توان با همین شرایط موجود تولید کرد.
خیام نکویی با بیان اینکه اگر غذای مورد نیازمان را خودمان تولید نمی‌کردیم بایستی سالانه ۵۰ تا ۶۰ میلیارد دلار در سال هزینه می‌کردیم، افزود: این درحالی است که مجموع درآمد‌های نفتی ما در حالت مطلوب ۴۰ میلیارد دلار می‌باشد.
وی با بیان اینکه کشور به دنبال دستیابی به اقتدار غذایی بوده که این مساله نیز مورد تاکید مقام معظم رهبری قرار دارد، تاکید کرد: تحقق این خواسته شعار نیست بلکه قابل عملیاتی شدن است، اما تحقق آن منوط به پیاده سازی نظام نوآوری کشاورزی در کشور و ایفای نقش همه بازیگران است.
این مسوول با بیان اینکه وزارت جهاد کشاورزی به تنهایی در زمینه تامین امنیت غذایی پاسخگو نیست، خاطرنشان کرد: هفت تا هشت وزارتخانه در کمک به امنیت غذایی جامعه دخالت دارند.
این مسوول با بیان اینکه اصلاح شیوه مصرف غذا برای جلوگیری از اسراف باید مورد توجه بیشتر قرار بگیرد، افزود: اگر هر فرد روزی یک قاشق برنج دور بریزد در واقع غذای ۵۰۰ هزار نفر را دور انداخته ایم.
ضرورت فرهنگ سازی برای پیشگیری از اسراف غذا در کشور
خیام نکویی ادامه داد: اگر اسراف غذا در کشور نداشتیم در تامین غذا ۱۰۰ درصد خودکفا بودیم.
وی با بیان اینکه ۹۰ درصد روغن خوراکی کشور از خارج وارد می‌شود در حالی که سرانه مصرف روغن در اروپا ۱۱ کیلوگرم و در ایران ۲۴ کیلوگرم است، افزود: ذائقه غذای جوانان خود را به سمت فست فود‌ها تغییر داده ایم و همین مساله موجب افرایش مصرف روغن در کشور شده است.
وی، دلیل اینکه در طول دهه‌های گذشته شاهد تاخیر در اجرای اصلاح کشت بودیم این بود که همه فکر می‌کردند یک دستگاه در این زمینه باید فعالیت کند، یادآور شد: امروز در سطح مقامات عالی همه به این که امنیت غذایی و پیشبرد الگوی کشت مساله درجه یک است اذعان دارند و این موضوع باید در بین مسوولان استانی هم نهادینه شود.
وی با بیان اینکه با اعمال زور به کشاورز و اینکه آن را بکار و این را نکار نمی‌توان الگوی کشت را پیش برد، افزود: ما باید برای کشت‌های اولویت دار خود مطلوبیت ایجاد کنیم.
کشت قراردادی مهمترین ابزار اجرای الگوی کشت
معاون وزیر جهاد کشاورزی اظهار کرد: کشت قراردادی مهمترین ابزار برای اجرایی کردن الگوی کشت به شمار می‌رود و امیدواریم اعتبارات مربوط به آن در بودجه سال ۱۴۰۲ به خوبی لحاظ شود.
خیام نکویی افزود: در الگوی کشت روی ۱۳۳ محصول کار شده که ۱۵ مورد آن ۹۰ درصد سطح زیر کشت را شامل شده است.
این مسوول خاطرنشان کرد: سند الگوی کشت فعلی برروی محصولات زراعی است که ۸۰ میلیون از ۱۲۵ میلیون تن غذای تولیدی کشور را شامل می‌شود.
کاهش سه میلیون متر مکعب مصرف آب سالانه با اجرای الگوی کشت
خیام نکویی اظهار کرد: کاهش سالانه سه میلیون متر مکعب مصرف آب در بخش کشاورزی و صرفه جویی ارزی سالانه ۲.۲ میلیون دلار از فواید اجرای طرح الگوی کشت در کشور خواهد بود.
وی با اشاره به رونمایی سند الگوی کشت قزوین و انعقاد تفاهم نامه ساخت پردیس یا دهکده فناوری و نوآوری کشاورزی قزوین، خاطرنشان کرد: این مساله یکی از نقاط عطف برای قزوین در بخش کشاورزی خواهد بود و امیدواریم خروجی این نشست‌ها و برنامه‌ها تقویت سفره مردم باشد.
رییس کمیته بهره وری وزرات جهاد کشاورزی افزود: سند الگوی کشت مهمترین ابزار برای تامین امنیت غذایی کشور است.