اغلب زوجین زندگی مشترک را با عشق شروع می‌کنند و تصور نمی‌کنند ممکن است روزی عشقشان پایان پیدا کند. فرسودگی زناشویی به شکل دلزدگی، خستگی جسمی، عاطفی و روانی خودش را نشان می‌دهد که به خاطر تفاوت زیاد بین انتظارات از زندگی مشترک و واقعیت بروز می‌کند و در صورتی که مورد توجه قرار نگیرد می‌تواند منجر به از هم پاشیدن رابطه شود.
در صورتی که زوجین اهمیتی به رفع نیاز‌های هم نداشته باشند یا نیازهایشان را با هم مطرح نکنند و به راه حلی مثبت برای رفع نیازهایشان دست پیدا نکنند دچار استرس، ناکامی، سرخوردگی، خشم و در نهایت فرسودگی می‌شوند. فرسودگی زناشویی منجر به کاهش علاقه و افزایش رفتار‌های خصمانه می‌شود که نارضایتی زناشویی را به دنبال داشته و بنیاد خانواده را ناپایدار می‌کند.
روند فرسودگی زناشویی به صورت تدریجی است و به خاطر انباشته شدن سرخوردگی‌ها و تنش‌های روزمره ایجاد می‌شود. فرسودگی زناشویی می‌تواند در جنبه‌های مختلف جسمی و روحی و عاطفی بروز کنید.
فرسودگی زناشویی از نظر جسمی
زمانی که زوجین متوجه می‌شوند که با وجود تلاشهایشان، رابطه جسمی و جنسی با همسرشان لذت بخش نیست، به مرور زمان احساس ناامیدی و دلزدگی جسمی و جنسی پیدا می‌کنند.
صمیمیت جسمی یکی از فاکتور‌های مهم زندگی مشترک است. در آغوش گرفتن، نوازش و بوسه می‌تواند صمیمیت جسمی در زوجین را تقویت کند، ولی در ازدواجی که دو نفر دچار فرسودگی جسمی شده‌اند، هیچ صمیمیت جسمی بینشان برقرار نیست و همین مسئله باعث کاهش بیشتر صمیمیت بین آن‌ها می‌شود.
فرسودگی زناشویی از نظر عاطفی
زمانی که یکی از زوجین به اندازه طرف مقابل برای رابطه ارزشی قائل نیست و مهمترین نیاز‌های عاطفی‌اش را ندیده می‌گیرد، رضایت و صمیمیت عاطفی در ازدواج کمتر می‌شود و دیگر زوجین از بودن کنار هم لذت نمی‌برند.
برای این که یک رابطه دارای صمیمیت عاطفی مناسب باشد، دو طرف باید به یک اندازه برای رابطه تلاش کند و ارزش قائل باشند و به فکر رفع نیاز‌های یکدیگر باشند. اگر یکی از طرفین تلاش بیشتری نشان دهد و طرف مقابل هیچ تلاشی نکند، به مرور زمان تلاش‌های یک‌طرفه و بی‌جواب او منجر به فرسودگی خواهد شد. غافل شدن از تلاش، درک و توجه به نیاز‌های عاطفی شریک زندگی منجر به فرسودگی عاطفی خواهد شد.
فرسودگی زناشویی از نظر روانشناختی
با وجودی که فرسودگی روانشناختی و ذهنی به مرور زمان ایجاد می‌شود، ولی زوجین به یک‌باره احساس می‌کنند دیگر از نظر ذهنی میلی به هم ندارند. زمانی که ناراحتی‌ها و ناکامی‌ها در یک رابطه زیاد می‌شود و به جای این که مطرح شود، سرکوب می‌شود و حل نشده باقی می‌ماند، به مرور زمان روی هم جمع شده و باعث بیشتر شدن افکار منفی و خستگی ذهنی می‌شوند.
برای پیشگیری از بروز فرسودگی روانشناختی، زوجین باید مهارت گفتگو را بیاموزند و درباره مشکلاتشان صحبت کنند و آن‌ها را حل کنند. گفتگو باعث می‌شود که زوجین اطلاعات لازم را بدست بیاورند و بتوانند مشکل ایجاد شده بینشان را رفع کنند.
علایم فرسودگی زناشویی
فرسودگی ازدواج با احساس استرس و بی‌رمقی شدید همراه است و می‌تواند باعث کاهش انرژی جسمی و روحی، خستگی و ضعف فیزیکی و احساسی، بدبینی و ضعف روابط، دور شدن و فاصله گرفتن از شریک زندگی، احساس ناکارآمدی، عدم بدست آوردن موفقیت شخصی و کاری شود.
فرسودگی ازدواج به تدریج در ما ایجاد می‌شود و مانند یک بیماری خاموش، ریشه‌های رابطه یا می‌خشکاند، به همین دلیل تشخیص فرسودگی ازدواج کاری سخت و پیچیده است.
با وجودی که فرسودگی ازدواج بی‌صدا عمل می‌کند، ولی ذهن و جسم شما علایم هشدار دهنده‌ای از خطر را گوشزد می‌کنند، علایم فرسودگی زناشویی عبارتند از:
• خستگی زیاد و احساس کمبود انرژی در اغلب روز‌ها که منجر به بی‌انگیزگی می‌شود.
• ممکن است دچار کم‌خوابی یا پرخوابی شوید، ولی در مراحل بعدی حتی با وجود خستگی زیاد نتوانید به درستی بخوابید.
• کمبود تمرکز و فراموشی و انجام ندادن به موقع کار‌ها
• علایم جسمی مثل درد ناحیه سینه، افزایش ضربان قلب، تنگی نفس، سرگیجه، سردرد، ضعف و مشکلات گوارشی
منبع: بیتوته