شهرستان مرزی و کوهستانی درگز با ۷۵ هزار نفر جمعیت، واقع در ۲۵۴ کیلومتری شمال مشهد و مجاورت مرز ایران و ترکمنستان، علاوه بر چهار شهر درگز، لطف‌آباد، نوخندان و چاپشلو، ۱۲۲ روستا دارد که نیمی از آن‌ها جمعیتی بیش از ۲۰ خانوار دارند.
این شهرستان که در میان کوه‌های سر به فلک کشیده احاطه شده، تنها از طریق یک مسیر فرعی به شهرستان کلات و از جاده‌ای سخت‌گذر به شهرستان قوچان راه دارد که با انسداد جاده اصلی درگز-قوچان عملا ارتباط این شهرستان با دیگر نقاط استان خراسان رضوی قطع می‌شود.
جاده درگز - قوچان با داشتن چندین گردنه برفگیر در فصول بارش معمولا همیشه بارانی، برفی و یا مه آلود است و گردنه "تیوان" در شهرستان درگز بیش از دیگر محور‌های کوهستانی این شهرستان تحت تاثیر پدیده‌های جوی است.
وقوع بهمن کم سابقه در گردنه تیوان
بارش برف در محدوده شهرستان‌های شمالی درگز و قوچان در روز‌های ۲۴ تا ۲۶ بهمن به اوج خود رسید و در نهایت با پایان یافتن بارشها، جاده ترانزیتی درگز- قوچان پس از آن در پدیده‌ای نادر سه بار با ریزش بهمن بسته شد.
در خصوص این جاده محسن محمودی نماینده شورای اسلامی شهرستان درگز در شورای اسلامی خراسان‌رضوی گفت: تامین ایمنی در جاده سخت گذر درگز- قوچان، که مردم محلی به علت تکرار تصادفات دلخراش به آن لقب جاده مرگ داده اند، بسیار سخت است.
او افزود: با وجود حاکمیت ویژگی‌های جوی خاص در گردنه‌های درگز و قوچان، انصاف باید داد که عملکرد راهداران قابل قبول و شایسته قدردانی است.
نماینده شورای اسلامی شهرستان درگز در شورای اسلامی خراسان‌رضوی ادامه داد: از حدود ۱۲ سال قبل به این سو سابقه‌ای از وقوع بهمن در گردنه‌های پربرف درگز و یا قوچان نداشتیم، اما امسال در پدیده‌ای کم سابقه، بهمن سه مقطع از این جاده را بست که با واکنش سریع راهداران مسیر بازگشایی شد.
پنج بار بسته شدن جاده درگز در ۴۸ ساعت
جاده درگز-قوچان با بارش برف و وقوع کولاک و کاهش دید رانندگان از عصر روز ۲۵ بهمن تا صبح ۲۶ بهمن ۲ مرتبه بسته شد تا خطری متوجه رانندگان و خودرو‌های گذری عمومی و تجاری از این جاده نشود.
بر اساس اعلام مرکز مدیریت راه‌های اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خراسان رضوی، ریزش نخستین نوبت بهمن پیش از ظهر ۲۷ بهمن ماه در کیلومتر ۷۰ جاده درگز به قوچان (گردنه تیوان) با ارتفاع ۲.۵ متر و در طول ۲۰ متر به وقوع پیوست که مسیر در کمتر از یک ساعت بازگشایی شد.
ریزش دومین بهمن در کیلومتر ۶۸ محور درگز به قوچان با ارتفاع ۲ متر و طول ۲۰ متر این جاده را بست که باز هم جاده در کمتر از یک ساعت بازگشایی گردید.
سومین ریزش بهمن نیز در کیلومتر ۷۴ جاده درگز به قوچان به ارتفاع سه متر و طول ۳۵ متر جاده را برای سومین بار بست که راهداران برای سومین بار مسیر را از بهمن پاکسازی کردند.
علی اکبر محدث معاون برنامه ریزی و هماهنگی امور عمرانی فرماندار درگز در دقایق اولیه سقوط نخستین بهمن گفت: وقوع این بهمن موجب انحراف یک دستگاه تریلی از مسیر و برخورد با حفاظ کنار جاده شد.
او با بیان اینکه در این حادثه به راننده تریلی آسیبی نرسید، افزود: با تلاش عوامل راهداری مسیر درگز- قوچان بازگشایی شده، اما به علت برخورد تریلی با کوه، مسیر قوچان به سمت درگز همچنان مسدود است.
مخالفت با بسته شدن طولانی‌مدت جاده درگز-قوچان
محمد کرمی با توجه به انزوای جغرافیایی درگز و وجود پایانه مرزی لطف آباد در این شهرستان، بازگشایی این جاده از اهمیت بالایی برخوردار است و فرماندار درگز با قدردانی از تلاش راهداران گفت: در ابتدا مسوولان محلی در حوزه راه خواستار انسداد مسیر بودند تا از اتمام ریزش بهمن‌ها اطمینان حاصل کنند.
او افزود: با این حال در گفتگو با اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای و مدیریت بحران استانداری خراسان رضوی، تصمیمی برای بسته اعلام کردن بلندمدت جاده ترانزیتی درگز- قوچان اتخاذ نشد.
هاشم بهمن یار رئیس اداره راهداری و حمل و نقل جاده‌ای شهرستان درگز گفت: حادثه وقوع بهمن در محدوده گردنه تیوان و ۷۵ کیلومتری شهر درگز و پنج کیلومتری راهدارخانه تیوان روی داده است.
او افزود: وقوع بهمن دوم و سوم نیز در فاصله چند کیلومتری از بهمن نخست روی داده و خوشبختانه هیچ یک از سه حادثه تلفات جانی و خسارت نداشته است.
رئیس اداره راهداری و حمل و نقل جاده‌ای شهرستان درگز ادامه داد: در مجموع ۲ دستگاه خودرو سبک و چهار دستگاه خودرو سنگین شامل لودر، گریدر، برف خور و یک دستگاه کامیون ۱۰ چرخ شن و نمک پاش در عملیات بازگشایی این مسیر از بهمن مشارکت داشته اند.
برقراری تردد‌های ترانزیتی با ترکمنستان
محسن رکنی مدیر پایانه مرزی لطف آباد درگز با اشاره به اهمیت این پایانه مرزی، گفت: طی این ایام روزانه حدود ۳۱۰ تا ۳۲۰ ناوگان صادراتی و ترانزیتی در این مرز تردد داشته اند.
او افزود: در حال حاضر بیشتر ناوگان ترکیه ای، ترکمنستانی و ایرانی و بعد قرقیزستانی، قزاقستانی و تاجیکستانی در این مرز تردد دارند لذا باز بودن این مرز زمینی بسیار حایز اهمیت است.
مدیر پایانه مرزی لطف آباد ادامه داد: در پی بارش شدید برف و کولاک، جاده درگز-قوچان ۲۶ بهمن ماه مسدود اعلام شد، اما از آنجا که این انسداد در شب اتفاق افتاد و روز بعد، یعنی ۲۷ بهمن، مسیر باز شد، اختلال چندانی در تردد ناوگان ترانزیتی در این مسیر ایجاد نشد.
رکنی بیان کرد: با توجه به تلاش همکاران راهدار، پس از وقوع سه بهمن متوالی از ظهر تا عصر ۲۷ بهمن ماه، مسیر بلافاصله بازگشایی شد و در این مقطع نیز خللی درازمدت در تردد ناوگان جاده‌ای و ترانزیتی بروز نکرد.
کمبود‌هایی که مخل فعالیت راهداران خراسان رضوی است
راهداری خراسان رضوی، که باید تردد جاده‌ای ۳۳ شهرستان مختلف این استان را با شرایط و اقلیم‌های متفاوت پوشش و سروسامان دهد، در بارش‌های زمستانی علاوه بر مخاطرات طبیعی با کمبود نیروی انسانی و فرسودگی ناوگان راهداری دست و پنجه نرم می‌کند.
علیرضا خجسته معاون راهداری اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خراسان رضوی گفت: متوسط عمر ناوگان فعال راهداری استان شامل ۶۶۳ دستگاه خودرو سبک، نیمه سنگین و سنگین، ۲۷ سال است.
او افزود: البته عمر ناوگان سبک راهداری با میانگین ۱۷ سال کمتر از سایر بخش‌های ناوگان است که با توجه به میانگین بالای عمر ماشین آلات سنگین و نیمه سنگین راهداری، نوسازی و جایگزینی دستگاه‌های روزآمد قطعا در افزایش کارایی و عملکرد خدماتی این اداره کل تاثیرگذار خواهد بود.
معاون راهداری اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خراسان رضوی ادامه داد: هم اینک شهرستان مشهد با داشتن مسیر‌های بزرگراهی پرتردد مشهد- باغچه، مشهد - تربت حیدریه و مشهد - چناران و همچنین جاده‌های فریمان، کلات و سرخس و گردنه و مسیر‌های کوهستانی در شهرستان‌های قوچان و درگز و جاده‌های کوهستانی در بخش احمدآباد مشهد از اهمیت بسزایی در عملیات راهداری زمستانی استان برخوردار است.
منبع: ایرنا