استحکام ساختمان در کشور پرحادثه‌ای مانند ایران که همه ساله شاهد وقوع حوادث طبیعی گوناگون از جمله زلزله است، اهمیت زیادی دارد از این رو دستگاه‌های مختلفی در عرصه نظارت بر ساخت و ساز‌ها تشکیل شده اند که یکی از آنها سازمان نظام مهندسی ساختمان است.
پنجم اسفند ماه روز مهندس است که باتوجه به اهمیت نقش مهندسان در حوزه ساخت وساز و همچنین افزایش کیفیت اجرای پروژه‌های ساختمانی به سراغ رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور رفتیم و درخصوص آخرین وضعیت نظام مهندس کشور گفت وگویی داشتیم.
حمزه شکیب با بیان اینکه کار اصلی که در سازمان های نظام مهندسی انجام می‌شود ارائه خدمات مهندسی است گفت: خدمات مهندسی در چند بخش انجام می‌شود که یکی از آنها طراحی است. ساختمان توسط مهندسین سازه، معمار، تاسیسات، نقشه بردار و شهر ساز طراحی می‌شود، بعد از انجام طراحی اجرا و نظارت صورت می گیرد.
او ادامه داد: برای بهتر انجام شدن این فرآيند باید ساختار درون سازمانی نظام مهندسی ساختمان، کنترل های لازم را داشته باشد که بخشی از آن در قالب نرم افزار و بخشی هم نیاز سخت افزاری است.
شکیب بیان کرد: در حال حاضر ما در سازمان نظام مهندسی کشور و در شورای مرکزی اقدام به تهیه یک سامانه نرم افزاری یکپارچه برای کشور کردیم به طوری که با داشتن یک نرم افزار این وحدت رویه را برای تمامی استان ها ایجاد می‌کنیم.
رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور گفت: حسن بزرگ این نرم افزار آن است که دسترسی ها معین، محدود و تعریف شده و شناسنامه دار است و به عبارتی هر فرد مسئول یا پشت صحنه ای نمی‌تواند این دسترسی را داشته باشد. دسترسی فردی بسیار محدود می‌شود و سیستم طبق نظام نامه ها و قانون کار خود را انجام می‌دهد.
او ادامه داد: برای مثال اگر یک مالک بتواند یک مجری را انتخاب کند با اطلاعات موجود در سیستم که شبیه به یک بانک اطلاعاتی است، می‌تواند به انتخاب خودش انجام دهد و کسی نمی‌تواند به مالک فرد حقیقی و یا حقوقی تحمیل شود و مالک اقدام به ساخت می‌کند.
او اظهار کرد: این اقدام در بستر الکترونیک است و در تمام مراحل باید گزارش داده شود بنابراین نمی‌تواند زمانی که کار تمام شد گزارش صوری اعلام کند و عدم انجام تکالیف نظارتی و مجری دیگر اتفاق نخواهد افتاد.
شکیب اظهار کرد: در زمان بهره برداری از ملک، مالک یا مالکین باید مکلف باشند مبحث بیست و دو مقررات ملی ساختمان را بپذیرند، از مهندسان صاحب صلاحیت استفاده کنند و کنترل های فصلی و سالانه معماری، سازه ای، تاسیسات مکانیکی و برقی را در ساختمان انجام دهند.
رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور در خصوص بحث های سخت افزاری توضیح داد: سازمان نظام مهندسی استان یک سیستم بازرسی و کنترلی دارد و خود آن سیستم سازمان با یک پشتوانه نرم افزاری در ملک درحال ساخت و نگهداشت ساختمان درحال بهره برداری حضور پیدا کرده و کنترل ها را انجام می دهد. این اقدامات انجام می شود تا نظارت ها منجر به یک شناسنامه و یک سند فنی شود که این سند فنی در کنار سمت مالکیت قرار گیرد.
او یادآور شد: تمامی این اقدامات، انجام گرفته برای اینکه سیستم نظارت از حالت کنونی خارج شده و شفافیت در انجام وظایف سازمانی به نحو مطلوب صورت پذیرد و علاوه بر این اقدامات، فرایند صدور و تمدید پروانه اشتغال به کار و آموزش و حتی مسائل رفاهی با یک سیستم یکپارچه عضویت انجام می شود.
شکیب بیان کرد: امیدواریم که بتوانیم یک تحول خوبی را در سازمان نظام مهندسی ایجاد کنیم.
رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور توضیح داد: ما از وزارت راه و شهرسازی درخواست کردیم که مقررات ملی باید تغییر کند و اگر تغییر نکند، نمی‌توانیم خسارت های مالی را جبران کنیم. احتمال وقوع زلزله برای کشور ما وجود دارد و در آن صورت در این شرایط اقتصادی دنیا که فراگیر شده جبران این خسارت ها سال های سال در آن منطقه باقی می‌ماند.
او بیان کرد: ما برای این اقدامات وقت و انرژی گذاشتیم البته در بحث های نظارت و طراحی هم قصوری وجود دارد و من هم این را می‌پذیرم.
شکیب توضیح داد: روند عملکرد نظام مهندسی در پروژه های ساختمانی به سمت مثبت است و در حال انجام یک کار جهادی هستیم و یک تحول منحصر به فرد را ایجاد خواهیم کرد.
رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور بیان کرد: مقرارت ملی ساختمان در اختیار وزارت راه و شهرسازی است. تهیه مقررات ملی ساختمان باید توسط یا حداقل با همکاری سازمان نظام مهندسی ساختمان انجام شود اما در حال حاضر برای انجام طراحی نظارت و اجرای سازمان هیچگونه نقش ندارد، طراحی اجرا و نظارت را اعضای سازمان انجام می‌دهند و توسط دیگران تهیه می‌شود.
او تاکید کرد:کشور های توسعه یافته اکنون از روش هایی استفاده می کنند که نگرانی برای آنها وجود ندارد و خیال آنها از زلزله راحت است. همه چیز تحت کنترل آنها است به خصوص موضوع هزینه پس از وقوع زلزله.
شکیب با بیان اینکه سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور برای نظارت ها در پروژه های نهضت ملی مسکن اعلام آمادگی کرده است افزود: باید از ایده ها و روش های نوین جهانی و مسائلی که ظرفیت آن درحال حاضر در سازمان وجود دارد استفاده شود و رویکرد وزارت راه و شهرسازی تغییر کند.
او تاکید کرد: رویکرد قبلاً این گونه بود که فقط تفاهم نامه پنجاه درصدی با نظام مهندسی امضا کنند اکنون ما می‌گوییم که ارتقای کیفیت ساخت و ساز را از ما بخواهید نه تخفیف. اگر عمر مفید ساختمان سه برابر شود و خانواده آرامش داشته باشند خیلی ارزشمند تر است.
او افزود: قطعا پرداخت ناچیز مالکان که بعضا ۱ الی ۲ درصد قیمت ملک است نباید برای مالکین و سرمایه گذار مهم باشد و در اولویت اول نیست بلکه اولویت اول قطعا برای آنها کیفیت است. باید از مهندسان کیفیت درست درخواست شود و طراحی ها باید درست و ادبیات درخواست باید تغییر کند و به سمت منافع ملی و حفظ سرمایه خانوارها باشد.