نمایان شدن افق‌های تازه در روابط ایران و چین در سفر رئیسی به پکن

آیت الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور کشورمان روز دوشنبه (۲۴ بهمن) با دعوت «شی جین پینگ» رئیس جمهور چین در راس هیئتی بلندپایه و برای دیدار رسمی سه روزه عازم پکن پایتخت چین شد.

این سفر از آنجا که هر دو کشور تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارند بسیار حائز اهمیت بود.

در این سفر بیست سند همکاری و یادداشت تفاهم میان جمهوری اسلامی ایران و چین به امضا رسید.

مدیریت بحران، گردشگری، ارتباطات و فناوری اطلاعات، محیط زیست، تجارت بین‌المللی، مالکیت معنوی، کشاورزی، صادرات، بهداشت و درمان، رسانه، ورزش و میراث فرهنگی از جمله اسناد امضا شده میان مقامات جمهوری اسلامی ایران و چین است.

پیگیری اجرایی شدن قرار داد ۲۵ ساله میان ایران و چین و گسترش روابط دو کشور در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی، جزو برنامه‌های رئیس جمهور در سفر به این کشور بود.

سفر سه روزه رئیسی به پکن با یک بیانیه مشترک بین ایران و چین به پایان رسید.

در این بیانیه به مواردی از جمله تسریع در اجرای برنامه همکاری جامع و ادامه افزایش همکاری‌ها در زمینه‌های تجاری، کشاورزی، صنعتی، انرژی تجدیدپذیر، زیرساختی و حوزه‌های مشابه، منع اشاعه سلاح هست‌های و ایجاد خاورمیانه عاری از سلاح هسته‌ای و دیگر سلاح‌های کشتار جمعی و گسترش همکاری فراگیر در حوزه سلامت، علم و فناوری اشاره شد و طرفین در سال‌های آینده همکاری‌های خود در امور دفاعی و امنیتی را توسعه می‌دهند.

علیرضا پیمان پاک رئیس سازمان توسعه تجارت در خصوص تصمیمات اتخاذ شده در سفر رئیس جمهور به پکن گفت: در حوزه صنعت، معدن و تجارت ۱۹ سند، قرارداد و موافقت نامه غیر از بیست سند اصلی را امضا کردیم. برخی از آن‌ها قرارداد و برخی‌ها موافقت نامه بود. این قراردادها، قرارداد‌هایی با رقم حداقل سه و نیم میلیارد دلار بود.

وی ادامه داد: در حوزه معدن مذاکرات جدی و دستاورد‌های خیلی خوبی داشتیم. در حوزه صنعت، مشارکت‌های صنعتی، بحث انتقال تکنولوژی و بحث همکاری‌های مشترک چین و ایران، در حوزه خودرو مطرح شد.

پیمان پاک بیان کرد: در حوزه تجارت الکترونیک و در حوزه احیای تعرفه ترجیحی و توافقات ترجیحی و در حوزه مربوط به مسائل برگزاری نمایشگاه‌ها و حضور جدی شرکت‌های ایرانی و به عبارتی شرکت‌های چینی در بازار ایران توافقاتی صورت گرفت.

رئیس سازمان توسعه تجارت اظهار کرد: در حوزه مربوط به بحث‌های مارکتینگ و موضوع بازاریابی‌ها و ارتباط پلتفرم‌های بزرگی که این پلتفرم در چین ۵۰_۸۰ میلیارد دلار گردش مالی دارند، این ارتباط دنبال شد. برای این که بتوانیم با استفاده از ظرفیتی که وجود دارد و بازار بزرگی که چین بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ میلیون دلار واردات هست و سهم ما از این بازار علی رغم تعاملات نزدیک سیاسی و بحث‌های بین المللی ما چیزی حدود ۱۴_۱۳ میلیارد دلار از بازار چین استفاده می‌کنیم.

وی افزود: اقدامات بسیار خوبی در حوزه خشکبار، لبنیات، محصولات مختلف کشاورزی که با استفاده از این پلتفرم عرضه خرده فروشی را در چین دنبال کرده و ارزش افزوده بیشتری به ارمغان بیاوریم.

حامد وفایی کارشناس مسائل چین در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان درباره اهمیت چین در دنیای امروز گفت: ابعاد سیاست خارجی چین و برنامه‌هایی که برای سپهر تمدنی و نظام بین الملل تعریف کرده در بسیاری از مراکز علمی و پژوهشی دنیا در حال بحث و بررسی است.

وی ادامه داد: این امر که چین امروز در کجا قرار دارد، فردا در کجا قرار خواهد داشت و در فردای نظام بین الملل چه نقشی را ایفا خواهد کرد دغدغه بسیاری از قدرت‌های حال حاضر، قدرت‌های نوظهور و قدرت‌های منطقه‌ای است.

این کارشناس مسائل چین بیان کرد: در سال‌های اخیر شاهد رشد شتابان این کشور در عرصه‌های مختلف بودیم و اصلی‌ترین رشد این کشور که توجه دیگر کشور‌ها را به خود جلب کرده بحث توسعه اقتصادی است.

وفایی گفت: بعد از انقلاب چین که حزب کمونیست بر سر کار آمد نسل دوم رهبران چین به سرپرستی دنگ شیائو پینگ سیاستی را در این کشور به کار گرفتند به نام اصلاحات در‌های باز که ناظر بود بر فضای داخلی چین و مجموعه‌ای از سیاست‌های اصلاحی.

وی افزود: سیاست در‌های باز سیاستی بود که ناظر بود به نگاه چین به کشور‌های دیگر و نظام بین الملل و از آن زمان چین در‌های خود را به روی کشور‌های دیگر باز کرد و کشور‌های غربی هم روی خوشی به چین نشان دادند و تصورشان این بود که چین در فرآیند جهانی سازی گام‌هایی را برمی‌دارد که به توسعه سیاسی منجر می‌شود.

این کارشناس مسائل چین اظهار کرد: چین امروز قدرت دوم اقتصادی در دنیا است و در ۱۰ سال گذشته توانسته بیش از صد میلیون نفر را به بالای خط فقر بیاورد و در زمان بحران اقتصادی ثبات اقتصادی خود را حفظ کرد همچنین توانست در دوران کرونا ثبات اقتصادی خود را حفظ کند.

وفایی گفت: چین در سیاست خارجی توسعه را به عنوان محور فعالیت‌های خود مد نظر قرار داد، اما در یک دهه اخیر امنیت به عنوان دومین کلیدواژه به سرفصل سیاست‌های این کشور افزوده شد.

وی بیان کرد: چندجانبه گرایی با مختصات چینی یک واقعیت پراگماتیک در حوزه دیپلماسی چین است که باید از جانب کشور‌های دیگر درک شود و میدانی برای تعاملات مختلف با چین فراهم کند.

این کارشناس مسائل چین تصریح کرد: جو بایدن که در آمریکا به قدرت رسید اتاق مدیریت چین را به پنتاگون منتقل کرد و افرادی که در آنجا چیدند کسانی بودند که زبان، فلسفه و روانشناسی چینی‌ها را می‌دانستند لذا نگاه به شرق یک واقعیت مهم در نظام بین الملل است.

وفایی گفت: شی جین پینگ رئیس جمهور چین در سفری که به تهران داشت در دیدار با مقام معظم رهبری سطح مناسبات ایران و چین به مشارکت جامع راهبردی ارتقا پیدا کرد.

این کارشناس مسائل چین اظهار کرد: هم اکنون یک رابطه مثلثی را شاهد هستیم که اضلاع آن عبارتند از روابط مشارکتی به جای رقابتی، روابط راهبردی و بلندمدت به جای کوتاه مدت و مقطعی و روابط جامع و همه جانبه که در حوزه‌های مختلف می‌توان مناسبات بلندمدتی را با چین تعریف کرد.

وی اضافه کرد: چین بزرگترین تولیدکننده دنیا و بزرگترین مصرف کننده دنیا است. تحقق رونق تولید ارتباط گسترده‌ای با چین دارد.

وفایی بیان کرد: آینده روبط ایران و چین به عنوان کشور‌های بزرگ منطقه‌ای و دنیا بسیار روشن است.

این کارشناس مسائل چین تصریح کرد: سفر رئیس جمهور کشورمان به چین آن هم در شرایطی که امروز نظام بین الملل دارد و اتفاقاتی که در جنوب شرق آسیا می‌افتد همچنین فضایی که به لحاظ خلا قدرت در منطقه ما پیش آمده و تحولاتی که در جنگ اوکراین و روسیه وجود دارد، بسیار مهم است.

وی تصریح کرد: ایران و چین در سال‌های قبل چارچوب مشارکت روابط راهبردی را برای خود تعیین کردند. نگاه چین به آینده نظام بین الملل، جهان چندقطبی است. در این جهان چندقطبی در کنار قدرت‌های بزرگ، قدرت‌های منطقه‌ای جزو اصلی‌ترین نقش آفرینان هستند. چین روابطش را فقط بر اساس انرژی تنظیم نکرده است بلکه روابط جامع است.

وفایی اظهار کرد: تحریم‌های گسترده غرب علیه ایران تاثیر منفی بر روابط با سایر کشور‌ها از جمله چین می‌گذارد، اما چینی‌ها خودشان زخم خورده تحریم هستند. روابط ایران و چین در دوره ترامپ یک سیگنال بسیار قوی از جانب چینی‌ها بود مبنی بر اینکه در شرایط تحریم هم می‌توان کار کرد.

این کارشناس مسائل چین گفت: چینی‌ها هیچ گاه روابطشان با یک کشور را قربانی رابطه با یک کشور دیگر نمی‌کنند. چین همزمان با کره شمالی که متحدش به حساب می‌آید روابط گسترده‌ای دارد و هم بزرگترین شریک تجاری کره جنوبی است همچنین آمریکا و چین که با یکدیگر دشمن هستند بالاترین سطح مناسبات تجاری را با یکدیگر دارند لذا چین با قطب‌های متضاد در نظام بین الملل تعاملات گسترده‌ای دارد و موارد زیادی در این زمینه مثل رابطه‌اش با ایران، عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی وجود دارد.