در پیام آیت الله مکارم شیرازی که در این آیین قرائت شد آمده است: لازم است در ابتدا از همه مسئولان و دست اندرکاران همایش کتاب سال حوزه تقدیر و تشکر نمایم و برای نویسندگان و داوران و همه کسانی که در برپایی چنین همایش پرارزش علمی تلاش می‌کنند، آرزوی توفیق الهی دارم.
پیام ادامه یافته است: کتاب و قلم و آنچه از آن می‌تراود در نگاه دین اسلام، مقدس و متعالی است چنانکه خداوند به قلم و آنچه بدان نگاشته می‌شود، سوگند یاد می‌کند و در کلام اهل بیت علیهم السلام کتاب‌ها به باغ‌های اهل علم تشبیه می‌شود گویی، چون به آن پای می‌گذارند مبتهج شده و بهره‌ها می‌برند. روشن است که کتاب مهم‌ترین وسیله انتقال علم از پیشینیان به آیندگان بوده و نسلی که به کتاب و کتاب‌خوانی، اهمیت ندهد از میراث غنی گذشتگان محروم است و آینده چندان روشنی نخواهد داشت.
پیام حاکی است: البته ضعف فرهنگ کتاب‌خوانی و عدم ترویج مناسب آن در میان نسل جوان و جایگزینی رسانه‌های جدید و گوناگون به همراه هزینه بالای تهیه کتاب از موانع اساسی در این باره است که باید مسئولان امر چه در دولت و چه در نهاد‌های فرهنگی دیگر در این باره چاره‌ای بیندیشند تا مردم کتاب را به عنوان مهم‌ترین همراه خویش برگزینند.
پیام می‌افزاید: حوزه‌های علمیّه نیز از دیرباز تاکنون محل تولید علم و معرفت بوده و هست،اساسی‌ترین کار اندیشمندان اسلامی تحصیل و تدریس علم و تحقیق و پژوهش برای حل مشکلات می‌باشد که ثمره‌ی این تلاش‌ها غالباً در قالب مقالات و کتب نمایان می‌شود. در اینجا لازم است که توجه شرکت کنندگان در این همایش و مسئولین را به چند نکته معطوف دارم:
۱. با توصیه و تشویق روحانیون خصوصاً طلاب جوان به نوشتن، به اهمیت عرضه افکار و اندیشه‌ها در قالب کتب و مقالات توجه بیشتری شود.
۲. آموزش و توانمندسازی عموم فضلا در نویسندگی از اهمیت بسزایی برخوردار است که با حمایت و پشتیبانی از طلاب مستعد، مؤلفان زبردستی برای آینده حوزه‌های علمیّه تربیت خواهد شد.
۳. اطلاع جامع از تولیدات علمی مراکز مختلف در حوزه‌های علمیه به همراه ارزیابی دقیق و کامل آن‌ها زمینه‌ی شناسایی و تشویق بهترین آثار است.
۴. شناسایی نیاز‌های امروز جامعه اسلامی و جهان در کنار موضوعات بنیادین و مبنایی و هدایت و تشویق پژوهشگران و فضلا به تألیف کتب و مقالات گوناگون جهت بررسی این نیاز‌ها و ارائه‌ی راه حل آن‌ها موجب زنده‌بودن جریان علمی در حوزه می‌شود.
۵. برای استفاده سطوح مختلف جامعه از آثار دینی، لازم است از قالب‌های گوناگونی از جمله داستان، تاریخ نگاری، خاطره نگاری، پرسش و پاسخ و یا صورت‌های دیگر که هر کدام مخاطب خاصی را شامل می‌گردد، استفاده شود. گاهی ارائه یک محتوای دینی در قالب یک داستان مانند آنچه ما در کتاب «فیلسوف‌نماها» انجام دادیم اثری ماندگارتر از یک متن استدلالی و برهانی دارد.
مدیر حوزه‌های علمیه نیز در این آیین گفت: کتاب سال حوزه، هم آیینه پیشرفت است و هم محل دانستن آن چیزی است که نداریم. در این همایش باید تحلیل جامعی از کتاب حوزه داشته باشیم که هم داشته‌ها و دستاورد‌ها و هم کاستی‌ها را منعکس کند و بر اساس آن به راهبردسازی حرکت‌های آینده بپردازیم. تلاش حوزه و نهاد‌های مسئول در این عرصه باید مضاعف شود.
آیت الله علیرضا اعرافی ادامه داد: حوزه نوین قم، حوزه‌ای ممتاز و بی مثال و مانند در تاریخ حوزه‌های علمیه بوده است، در یک صدسالی که قرن چهاردهم هجری شمسی بود برای ایران و جهان و حوزه‌های علمیه، یک قرن متلاطم و پرفراز و فرود بود.
آیت الله اعرافی یادآورشد: حوزه علمیه قم در دوران سختی پایه ریزی شد. با مجاهدت‌هایی آیت الله حائری یزدی و شاگردان ایشان در روزگاری که از جنگ جهانی اول بیرون آمده و با جنگ جهانی دوم دست و پنجه نرم کرده و امواج کلامی و فکری و معرفتی بر پایه‌های نگاه غیر الهی گسترش پیدا کرده و انواع مکاتب و نظریات و ایسم‌های گوناگون فکر و معرفت عالم را پر کرده و جهت گیری جهان به سمت دوری از عالم غیب بود در اوج این کشاکش حوزه علمیه قم در آغاز قرن چهاردهم پایه ریزی شد.
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه با ذکر این مطلب که در این دوران دستاورد‌ها و نقاط ضعف و قوت بسیار داشته ایم، افزود: یکی از این قلمروها، حوزه کتاب و آثار مکتوب در قم و نجف بود. با وجود دوران سخت حزب بعث و صدام، حوزه نجف دستاورد‌های بزرگی داشت. حوزه‌های علمیه دیگر در استان‌های بزرگ تجربیات بزرگی داشتند و البته قم پیشگام تطورات بزرگ در این دوره بود.
آیت الله اعرافی بیان کرد: در بخش آثار مکتوب، قم راه درازی را طی کرده است که به این روزگار رسیده است. سال‌های اولیه تاسیس حوزه علمیه قم (۱۵ سال اول) سالی ۱۰ اثر در این حوزه بیشتر منتشر نمی‌شد. امروزه هزاران اثر در عرصه مکتوب و دیجیتال به شکل منظم از حوزه‌های علمیه منتشر می‌شود، در عصر انقلاب اسلامی شاهد گام‌های بزرگ در عرصه تنظیم و تالیف آثار فاخر علمی در حوزه بودیم.
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه با اشاره به نقشه جامع پژوهش و طرح و برنامه‌های علمی تدوین شده یادآورشد: اصل این جریان فعالان علمی هستند که باید به سمت قله‌های بلند حرکت کنند. امیدواریم که کتاب سال حوزه گامی به پیش برای شناخت حقایق و ترغیب کننده‌ای برای ورود در آفاق جدید باشد. همچنین در میان طرح‌هایی که دارند باید به طرح پاسخگویی به نیاز‌های نظام بپردازند که امیدواریم که در سال آینده شاهد دستاورد‌های آن باشیم.
همایش کتاب سال حوزه از سال ۱۳۷۸ آغاز به کار کرده است و در طول ۲۳ دوره گذشته حدود ۱۹ هزار و ۶۳۴ اثر به دبیرخانه آن ارسال شده است.
دوره ۲۴ آن در حالی برگزار شد که یک هزار و ۱۶۸ کتاب واجد شرایط در این دوره مورد ارزیابی قرار گرفت و ۱۸۵ نفر از شرکت کنندگان بخش کتاب از بانوان و ۷۱۵ نفر از آقایان بودند.