دو زمین‌لرزه به بزرگی ۷.۸ و ۷.۵ ریشتر در شش فوریه ۲۰۲۳ جنوب ترکیه و غرب سوریه را ویران کرد و مردم هر دو کشور را با تلفات سنگینی که بر جای گذاشته داغدار کرده است.
بر اساس داده‌های جدید ماهواره رصدخانه زمین ناسا، این زمین‌لرزه‌ها از یک گسل واقع در ۱۸ کیلومتری زیر سطح زمین منشاء گرفته‌اند و منجر به لرزش قوی و شدیدی شده‌اند که صد‌ها کیلومتر دورتر از مرکز زلزله را تحت تاثیر قرار داده است.
اریک فیلدینگ، ژئوفیزیکدان در آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا می‌گوید: این‌ها زمین لرزه‌های بسیار بزرگ و قدرتمندی بودند که در یک سری طولانی از گسل‌ها تا سطح زمین گسیخته شدند و لرزشی بسیار قوی را در یک منطقه بسیار بزرگ ایجاد کردند که بسیاری از روستا‌ها و شهر‌های پر جمعیت را تحت تاثیر قرار دادند.
وی افزود: طول این گسیختگی و بزرگای زمین لرزه ۷.۸ ریشتری مشابه زلزله سال ۱۹۰۶ بود که سانفرانسیسکوی آمریکا را ویران کرد.
آژانس فضایی ایالات متحده اعلام کرد که دانشمندان آژانس‌های فضایی در سراسر جهان از جمله ناسا، بلافاصله شروع به جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌های ماهواره‌ای مربوط به این حادثه کردند.
بررسی داده‌های ماهواره‌ای توسط ناسا
این اطلاعات برای ایجاد یک نقشه تخمین آسیب اولیه استفاده شد که مناطقی را در شهر‌های تورکولو، قهرمان‌مرعش و نوردای که آسیب قابل توجهی به زیرساخت‌ها، اقامتگاه‌ها و ساختمان‌های آن‌ها وارد شده است، مشخص می‌کرد.
داده‌های «ماهواره رصد پیشرفته زمین-۲» (ALOS-۲) برای ایجاد این نقشه مورد استفاده قرار گرفت که سپس توسط آزمایشگاه سنجش از دور سنگاپور با همکاری آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا و موسسه فناوری کالیفرنیا (Caltech) مورد بررسی قرار گرفت.
ماهواره ALOS-۲ مجهز به رادار دیافراگم مصنوعی است که از پالس‌های مایکروویو برای بررسی سطح زمین و تشخیص تغییرات آن با گوش سپردن به بازتاب‌ها استفاده می‌کند.
اریک فیلدینگ، ژئوفیزیکدان آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا می‌گوید: این نقشه تنها بخش مرکزی منطقه آسیب دیده را پوشش می‌دهد، اما شامل کانون‌های زلزله اصلی ۷.۸ ریشتری و پس‌لرزه ۷.۵ ریشتری آن است.
کمک ناسا از فضا
نقشه تخمین آسیب و داده‌های ماهواره‌ای با مؤسساتی مانند وزارت امور خارجه ایالات متحده، امدادرسانی جهانی میاموتو و بانک جهانی توسط اعضای منطقه برنامه علوم کاربردی علوم زمین ناسا با همکاری شرکای بین‌المللی به اشتراک گذاشته می‌شود.
این گروه در تماس‌ها و هماهنگی‌های مستمر و سازمان‌دهی شده توسط آژانس توسعه بین‌المللی ایالات متحده برای تعیین الزامات ذینفعان منطقه‌ای و کمک به توسعه دانش برای کمک به تلاش‌های بازیابی و امداد شرکت می‌کند.
شانا مک‌کلین که این برنامه مشترک را مدیریت می‌کند، می‌گوید: ما از نزدیک این رویداد را زیر نظر داریم. علاوه بر نقشه‌برداری از آسیب‌ها توسط ماهواره‌ها، ما از ماهواره‌ها برای ردیابی خطرات افزایش یافته رانش زمین، قطع برق و رویداد‌های آب و هوایی که می‌توانند چالش‌هایی را برای تلاش‌های امداد و نجات ایجاد کنند، استفاده می‌کنیم.
ناسا در حال به‌روزرسانی سکوی نقشه‌برداری خود در لحظه با تصاویر و محصولات داده مربوط به زلزله است، زیرا با آن، اطلاعات جدیدی برای ارزیابی آسیب و حمایت از تلاش‌های امداد و نجات در منطقه در دسترس قرار می‌گیرد.
فاجعه قرن
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه روز پنجشنبه در حالی که در حال بازدید از استان عثمانیه یکی از ۱۰ منطقه‌ای که در ششم فوریه با زمین‌لرزه مواجه شد، این زلزله را «فاجعه قرن» توصیف کرد.
برآورد‌ها حاکی از آن است که بیش از ۲۴ هزار نفر در زلزله ترکیه و سوریه جان خود را از دست داده‌اند.
در حالی که سیل ارسال کمک‌ها و تلاش‌های امداد و نجات ادامه دارد، هنوز چیزی از خسارت مالی این فاجعه گزارش نشده است.
فاجعه ناشی از این زمین‌لرزه شدیدترین فاجعه‌ای است که از سال ۱۹۳۹ تاکنون ترکیه را تحت تأثیر قرار داده است و تاکنون بیش از ۱۷ هزار نفری که بر اثر یک زلزله در سال ۱۹۹۹ در ترکیه کشته شدند، قربانی گرفته است.
منبع: آی‌ای