پیشگیری از برخورد فاجعه‌بار سیارک‌ها با زمین به کمک ایتوکاوا

بررسی سه ذره ریز گردوغبار (کوچک‌تر از قطر یک مو) که از یک سیارک ۵۰۰ متری معروف به ایتوکاوا (Itokawa) جمع‌آوری شده است، نشان می‌دهد که برخی از این سنگ‌های فضایی بسیار قدیمی‌تر و سخت‌تر از چیزی هستند که قبلاً تصور می‌شد.

سیارک ایتوکاوا که به شکل بادام‌زمینی است در زمره سیارک‌های بالقوه خطرناک طبقه‌بندی می‌شود؛ زیرا احتمال دارد به طور هولناکی به سوی زمین منحرف شود و در صورت برخورد با این سیاره آسیب چشمگیری به آن وارد کند.

بنا بر اعلام «وبگاه گاردیَن» پژوهشی که به‌تازگی انجام شده است، نشان می‌دهد که ایتوکاوا، این بالشتک فضایی غول‌پیکر، بیش از ۴.۲ میلیارد سال پیش شکل گرفته است؛ یعنی قدمت آن ۱۰ برابر بیشتر از سیارک‌های جامد با اندازه مشابه است.

ایتوکاوا یک سیارک توده آوار (rubble pile) است. چنین سیارک‌هایی هنگامی شکل می‌گیرند که سیارک‌های جامد با هم برخورد می‌کنند و قطعات به‌وجود آمده، ساختار‌های جدیدی را شکل می‌دهند. آن‌ها از سنگ، گردوغبار، سنگریزه و یک فضای خالی تشکیل شده اند و اجزای مختلف آن‌ها با کشش گرانشی در کنار هم نگه داشته می‌شوند.

تصور می‌شود طول عمر سیارک‌های جامد، چند صد میلیون سال باشد و به‌تدریج در اثر برخورد‌های مداوم ساییده می‌شوند.

فرِد جوردَن (Fred Jourdan)، از استادان دانشکده علوم زمین و سیاره‌شناسی دانشگاه کرتین در استرالیا و یکی از محققان تیم پژوهشی، گفت: این سیارک مانند یک بالشتک فضایی غول‌پیکر است و بالشتک‌ها ضربه‌گیر‌های خوبی هستند.

سیارک‌های توده‌وار در برابر ضربات مداومی که با آن‌ها مواجه می‌شوند، بسیار انعطاف‌پذیر هستند و این باعث می‌شود احتمالاً فراوان‌تر از چیزی باشند که قبلاً تصور می‌شد؛ یعنی باید به فکر راه‌های جدیدی برای مقابله با برخورد چنین سیارک‌هایی با زمین باشیم.

مأموریت دارت (آزمایش تغییر مسیر دوگانه سیارک) ناسا (اداره کل ملی هوانوردی و فضای آمریکا) نشان داد می‌توان سیارک‌هایی مانند ایتوکاوا را از مسیر خارج کرد، اما این احتمالاً به چندین سال زمان نیاز دارد.

در ابتدا، سه نمونه از گردوغبار ایتوکاوا در سال ۲۰۰۵ میلادی توسط کاوشگر هایابوسا جمع‌آوری شد. هایابوسا نام یک فضاپیمای بدون سرنشین ژاپنی است که توسط آژانس کاوش هوافضای ژاپن (جاکسا) به‌منظور نمونه‌برداری و ارسال نمونه از سیارک ایتوکاوا به زمین طراحی و ساخته شده است.

این نمونه‌ها پنج سال بعد به زمین بازگردانده شدند. از آن زمان تاکنون، دانشمندان آن‌ها را به همراه صد‌ها ذره دیگر از ایتوکاوا تجزیه‌وتحلیل کرده‌اند.