با توجه به تاکیدات مقام معظم رهبری و ریاست جمهوری در خصوص مراقبت از محیط زیست و همچنین دغدغه‌های وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و مدیرعامل جدید شرکت ملی پست در راستای تحقق پست هوشمند سبز با بهره گیری از تحول دیجیتال و همچنین اهداف و مناسبت‌های بین لمللی مبنی بر الزام اتحادیه جهانی پست با شعار پست برای سیاره؛ در پست‌های سراسر دنیا؛ شرکت ملی پست جمهوری اسلامی ایران نیز با بهره‌گیری از توان شرکت‌های دانش بنیان ایرانی محصولی بومی متکی بر دانش نخبگان کشور رونمایی و وارد ناوگان شد که در فاز بعدی به تمام کلانشهر‌ها تسری پیدا خواهد کرد. اقدامی که مورد توجه اتحادیه جهانی پست و در صدر اخبار این نهاد بین‌المللی قرار گرفت.
بی تردید عملیاتی شدن استفاده از موتورسیکلت‌های برقی موزعین در روز‌هایی که همگی شاهد افزایش کم سابقه آلاینده‌های زیست محیطی هستیم، می‌تواند مزایای اجتماعی، بهداشتی، اقتصادی، فرهنگی و زیست محیطی را در کوتاه مدت نشان دهد. علاوه بر این انتظار می‌رود این طرح به تدریج در سایر کلان شهر‌های کشور نیز اجرا شود.
در این میان با سوالات و شبهاتی از سوی کاربران فضای‌مجازی و اصحاب رسانه‌ها روبرو شدیم که لازم دانستیم نکاتی را مطرح کنیم.
۱. تاریخچه ورود موتور سیکلت برقی به شرکت پست
از سال ۱۳۹۰ تا سال ۱۳۹۸ موضوع استفاده از موتور سیکلت برقی با هدف ارتقای سلامت موزعین و نیز حفظ محیط زیست و کاهش هزینه‌های ناشی از استفاده از موتورسیکلت‌های بنزینی در شرکت ملی پست مطرح بوده است. در سال ۱۳۹۸ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تصمیم داشت در طرحی با عنوان پست پلاس تحولی در شیوه نامه رسانی ایجاد کند.
در این طرح قرار بود با سرویس جدید شرکت ملی پست امکان ارسال مرسوله‌های پستی با استفاده از پهپاد، خودرو، موتور سیکلت برقی و دوچرخه برقی مهیا شود. در همین راستا در آذر همان سال از یک نوع موتور سیکلت برقی، پهپاد و ماشین برقی ساخت کشور چین رونمایی شد. اما پس از رونمایی از نمونه اولیه آنها، بنا به دلایل مختلف ورود این تجهیزات به شرکت ملی پست صورت نگرفت.
در سال گذشته شرکت ملی پست ضمن ارسال نیازمندی خود برای پانزده شرکت داخلی فعال در این حوزه از آنها درخواست کرد چنانچه محصولی در این زمینه دارند برای بررسی بیشتر و انجام تست‌های میدانی، نمونه آن را در اختیار این شرکت قرار دهند. در ادامه یکی از شرکت‌های دانش بنیان محصولی را ارائه کرد که ضمن مطابقت با نیازمندی‌های اعلام شده از حیث میزان پیمایش مسیر، قدرت و شیب‌روی نسبت به محصولات دیگر دارای عملکرد مناسب‌تری بوده است؛ مقرر شد ۷۰۰ دستگاه از این نوع موتور سیکلت برقی وارد ناوگان پستی شهر تهران شود.
۲. تناسب میزان پیمایش موتورهای برقی با میزان شارژ و حجم باتری
موتور سیکلت‌های برقی با استفاده از برق شهری و در کمتر از ۳ ساعت به‌صورت کامل شارژ و با یک بار شارژ به میزان ۸۰ کیلومتر مسیر می‌پیماید. این در حالیست که متوسط میزان مسافت پیمایش شده توسط موزعین در تهران روزانه حدود ۳۰ کیلومتر است. همچنین این محصول قابلیت نصب یک باتری اضافه با قابلیت تعویض را دارد که موزعین می‌توانند در صورت نداشتن شارژ و نداشتن زمان کافی برای توقف برای شارژ، یک باتری شارژ شده را در کمتر از ۵ دقیقه روی موتورسیکلت خود قرار داده و به مسیر خود ادامه دهند.
حداکثر سرعت موتور‌ها ۹۰ کیلومتر بر ساعت است که این سرعت برای پیمایش یک وسیله نقلیه موتوری در شهر تهران و کلانشهر‌ها بسیار مناسب است.
۳. مدت زمان لازم و هزینه‌های تعویض باتری
فناوری استفاده شده باتری‌های لیتیومی با دانسیته انرژی بالاست و هر باتری در طول عمر خود حداقل هزار بار قابلیت شارژ دارد. با توجه به طول عمر بالا و در نظر گرفتن روز‌های کاری، طول عمر زمانی این باتری‌ها چهار سال خواهد بود. لازم به ذکر است پس از پایان طول عمر باتری، نیاز به تعویض کامل باتری نیست و هزینه بازسازی آن به مراتب کمتر از یک باتری جدید است.
۴. مزایای بیشتر و قیمت مناسب‌تر نسبت به نوع بنزینی
این موتور‌ها اصلاً قابل قیاس با موتورهای CG۱۲۵ نیست چرا که بنزین، کلاچ، شمع، روغن و فیلتر هوا و فیلتر بنزین ندارد؛ در موتورهای بنزینی در سال حداقل ۴میلیون تومان برای بنزین صرف می‌شود و هزینه‌های تعویض روغن، استهلاک قطعات گیربکس و انجین نیز به آن تحمیل می‌شود؛ ولی به دلیل مصرف برق در این نوع از موتور‌ها و نداشتن گیربکس و زنجیر و کلاچ، سالیانه حداکثر ۶۰۰ هزار تومان هزینه خواهد شد.
مزیت قابل ذکر دیگر این وسائل نقلیه، عدم لرزش و آلودگی صوتی بسیار پایین آن است و درنتیجه باعث افزایش سلامت روانی و جسمانی برای موتور سوار خواهد بود و نداشتن کلاچ و نحوه پیاده و سوار شدن آن باعث سهولت بسیار بالای رانندگی می شود. دو دیسک بودن ترمز و سیستم ترمز CBS؛ یعنی همزمانی ترمز جلو و عقب متناسب با شدت ترمزگیری از دیگر مزیت هاست.
۵. نحوه خرید موتورسیکلت‌های برقی توسط موزعین
شرکت ملی پست امکان خرید اقساطی این موتور‌ها را برای موزعین فراهم کرده است.در این طرح ضمن تخفیفی ویژه ؛ تسهیلاتی کم بهره نیز در نظر گرفته شده است تا هر موزع بتواند بدون پرداخت هیچ‌گونه مبلغ اولیه؛ صاحب یک دستگاه موتوربرقی شود.
ازین رو به تدریج شاهد کاهش موتورهای بنزینی از ناوگان شرکت ملی پست و استفاده از سوخت پاک و بدون کربن در جهت تحقق پست سبز و بهره‌وری سبز خواهیم بود.