روزنامه لبنانی الاخبار نوشت آمریکا همه توان خود را به همراه هم پیمانانش به کار گرفته است تا جلوی عادی سازی روابط ترکیه با سوریه را بگیرد، اما به نظر میرسد که ترکیه برای عادی سازی روابطش با دمشق مصمم است.
در این گزارش آمده است: با وجود موانع زیادی که بر سر راه عادی سازی روابط سوریه-ترکیه وجود دارد، اما همه دادهها و اطلاعات نشان میدهد آنکارا بر ادامه این مسیر پافشاری میکند و اقدام آنکارا به انتشار عمدی سخنان یکی از مقامات ترکیه درباره آمادگی این کشور برای عقب نشینی کلی یا جزیی از شمال سوریه از جمله این اطلاعات است. شاید همین پافشاری است که بخشی از خیز آمریکا را در ابعاد و سطوح مختلف برای کارشکنی در رویکرد آنکارا به دمشق تفسیر میکند.
در آستانه سفر مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه به واشنگتن و دیدارش با آنتونی بلیکن، وزیر خارجه آمریکا؛ نمایندگان کشورهای اتحادیه اروپا در بروکسل پایتخت بلژیک، نشستی به دعوت هلن لوکال فرستاده اروپا به منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا برگزار و در آن درباره اوضاع در سوریه گفتگو کردند. خلاصه این نشست آن بود که شرکت کنندگان در نشست بروکسل بر ادامه موضع کنونی اتحادیه اروپا یعنی مخالفت با هرگونه گام عادی سازی روابط با دمشق، مخالفت با لغو تحریمها علیه سوریه و مخالفت با بازسازی این کشور تأکید کردند. چنین حرکتی در راستای اوجگیری اقدامات علیه سوریه به رهبری واشنگتن قرار دارد.
همچنین آمریکا - که با مخالفت قاطع آنکارا با طرح واشنگتن برای برقراری ارتباط بین مناطق تحت کنترل «نیروهای (کرد) سوریه دمکراتیک» و شمال سوریه تحت کنترل ترکیه مواجه شده است و این طرح به عنوان جایگزینی برای تمایل ترکیه به سمت دمشق محسوب میشود – به سرعت از برگزاری نشست مشورتی در ژنو با حضور نمایندگان کشورهایی خبر داد که با مواضع واشنگتن در ارتباط با بحران سوریه همسو هستند.
این نشست که هفته آینده برگزار میشود به معنای ائتلاف سیاسی علیه روسیه به رهبری آمریکاست چرا که واشنگتن پروندههای سوریه و اوکراین را به هم ربط داده است و برخی منابع معارض دولت سوریه به الاخبار گفتند آمریکا هرگونه پیشرفتی را در پرونده سوریه به معنای موفقیت مسکو میداند.
همین منابع گفتند دستور کار نشست ژنو تا الان مشخص نشده است، اما قطعا دو روز طول خواهد کشید. روز اول که انتظار میرود روز دوشنبه آینده باشد در آن درباره گامهای واحدی که میتوان برای جلوگیری یا کاستن از هرگونه آثار تمایل ترکیه به سوریه، ارزیابی مجدد قانون تحریمهای تحمیلی آمریکا به سوریه و نیز امکان اجرای بندهایی از این قانون علیه کشورهایی که با دمشق ارتباط برقرار کردند یا به سوی آن تمایل پیدا کردند، گفتگو خواهد شد و روز دوم این نشست نیز با حضور آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد برگزار خواهد شد.
پیش از آنکه وزیر خارجه ترکیه به واشنگتن سفر کند برت مک گورک، هماهنگ کننده کاخ سفید در امور امنیتی خاورمیانه و شمال آفریقا به اردن و عراق سفر کرد و این مقام آمریکایی درباره پروندههای متعددی از جمله موضوع سوریه با مقامات این دو کشور گفتگو کرد. برخی منابع کردی به الاخبار گفتند مک گورک با مقامات کرد در اربیل درباره راههای فعال سازی اقتصاد مناطق تحت کنترل کردها و استفاده از استثناهای قانون سزار که مشمول این مناطق و نیز مناطق تحت کنترل ترکیه در شمال سوریه به استثنای ادلب و عفرین میشود گفتگو کرده است.
از طرف دیگر اوغلو پیش از سفر به واشنگتن خاطر نشان کرد پرونده سوریه در مذاکراتش در آمریکا یک موضوع اصلی خواهد بود. او افزود پرونده هواپیماهای اف ۱۶ نیز مطرح خواهد شد.
الاخبار نوشت این را میدانیم که آمریکا از این پرونده برای فشار به ترکیه بهره برداری کرده است و ترکیه را از طرح ارتقای هواپیماهای اف ۳۵ در پی اقدام ترکیه به خرید سامانه دفاعی اس-۴۰۰ کنار گذاشت.
علاوه بر تحرک سیاسی و میدانی (از طریق استقرار نیروهای آمریکایی و گسترش دامنه حضور آنان و تلاش برای احیای گروههای عربی وابسته به خودش در مناطق نفوذ قسد) , وزارت خارجه آمریکا از تزریق ۱۵ میلیون دلار برای حمایت از آن چیزی خبر داد که آن را «مبارزه با گمراه سازی و گسترش فعالیت رسانههای مستقل و تقویت اصول حقوق بشر» نامید.
چنین کاری در راستای تحرکات اخیر آمریکا برای ایجاد مخالفان سوری جایگزین «ائتلاف» که از نیویورک فعالیت کند صورت میگیرد تا مقدمات خالی کردن زیر پای آنکارا و پایان دادن به «ائتلافی» که نماینده ویترین سیاسی مخالفان تحت امر ترکیه است فراهم شود.
یک مقام ارشد ترکیهای که نامش را رسانهای نکرد، اعلام کرد ترکیه با عقب نشینی جزیی یا کلی از سوریه بر اساس یک جدول زمانی مشخص موافقت کرده است که پاسخی مستقیم به خواستههای دمشق است. همچنین این مقام ترکیهای خاطرنشان کرده است کشورش با سوریه در این خصوص که هیچ خط قرمزی که نتوان درباره آنها صحبت کرد وجود ندارد که به معنای اصرار ترکیه برای برقراری رابطه با دمشق است اتفاق نظر دارد.
به خصوص پس از سفر حسین امیر عبد اللهیان، وزیر خارجه ایران به آنکارا که قبل از آنکارا به دمشق سفر کرده بود. امیرعبداللهیان اعلام کرد کشورش از برقراری رابطه بین ترکیه و سوریه حمایت میکند و آمادگی دارد به آن ملحق شود و آن را بر اساس فرآیند آستانه به دیدارهای چهارجانبه با حضور روسیه و ایران و ترکیه و سوریه تبدیل کند. او تاکید کرد امکان اصلاح فرآیند آستانه و نوسازی آن وجود دارد.