ویلا‌های گرم، اما خالی، این شاید تراژیک‌ترین بخش ماجرای این روز‌های سرد باشد. هزاران ویلای لاکچری در مناطق ییلاقی کشور وجود دارد که یا خالی از سکنه هستند یا تعداد محدودی از ساکنان در آن حضور دارند و برای گرم شدن این ویلا‌ها و حتی استخرهای‌شان میلیون‌ها مترمکعب گاز یارانه‌ای مصرف می‌شود تا فاصله طبقاتی موجود در جامعه را به گونه‌ای دیگر به رخ بکشد. بر این اساس نزدیک نیمی از گاز مصرف‌شده در تهران را ساکنان منطقه یک این شهر برای گرم کردن ویلا، استخرو جکوزی‌های‌شان مصرف کرده‌اند و مناطق ضعیف‌تر این شهر سهم‌شان از مصرف گاز زیر یک‌درصد است. حالا بارش برف و سفید شدن پیست‌های اسکی، مرفهان را به ویلا‌های لواسان و مناطق ییلاقی اطراف تهران کشانده و در شرایطی که در برخی نقاط کشور سرمای هوا و فشار مصرف گاز در مناطق مرفه‌نشین، نایی در لوله‌های انتقال گاز سایر نقاط باقی نگذاشته است، بخشی از هموطنان‌مان در سوز سرما نمی‌دانند برای گرم کردن خودشان باید چه کار کنند!
سرما و یخبندان در کشور ادامه دارد و دانه‌های سرد و سفید برفی بسیاری از مناطق کشور را سپیدپوش کرده است. آنطور که مدیرکل اداره هواشناسی استان تهران می‌گوید، هوای سرد تا اواسط هفته در منطقه ماندگار است. این توده سرما و سامانه بارشی، از عرصه‌های بالاتر یعنی جنوب کشور روسیه، سیبری و قزاقستان به کشور نفوذ کرده و تا نیمه کشور را تحت تأثیر قرار داده است و به علت وسعت زیاد و حرکت کند ماندگاری آن طولانی‌تر شد.
فرهنگ ویلانشینی
ویلانشینی هم با خودش فرهنگ خاص خودش را می‌آورد؛ فرهنگی که طبق آن ویلانشینان فقط به آرامش و آسایش خودشان فکر می‌کنند نه دیگران. اینگونه می‌شود که صاحبان‌هزاران ویلا در مناطق ییلاقی که این روز‌ها پیست‌های اسکی‌اش جان می‌دهد برای این تفریح قشر مرفه، ویلا‌های ییلاقی‌شان را حسابی گرم نگه می‌دارند، حتی استخرها، جکوزی و سوناهای‌شان را! بعد از اسکی در هوای سرد، آرمیدن در سونای خشک یا بخار یا ریلکسیشن در جکوزی‌های خصوصی خیلی می‌چسبد!
آنطور که مدیر عامل شرکت گاز گیلان خبر داد، برای حفظ پایداری شبکه انتقال گاز خانگی، بر اساس مصوبه قرارگاه مدیریت جهادی گاز، گاز صنایع استان، نیروگاه‌ها، اماکن ورزشی و استخرها و ویلا‌های خالی از سکنه قطع شده است. با وجود این ویلا‌های خالی از سکنه زیادی هنوز در مناطق ییلاقی کشور وجود دارد که گرم نگه داشته می‌شود تا اگر صاحبانش هوس کردند به خانه‌های ییلاقی‌شان سری بزنند، چند دقیقه‌ای معطل گرم شدن خانه نمانند!
به استناد آمار، ۴۷ درصد از میزان مصرف آب بخش خانگی مرتبط با استفاده پرمصرف‌هاست که در مناطق یک تا ۳ شهر تهران ساکن هستند. یک حساب سرانگشتی مشخص می‌کند، پرمصرف‌های لاکچری‌نشین در یک روز ۶۱۲هزارو ۷۷۶ مترمکعب آب مصرف می‌کنند. آمار دیگری نشان می‌دهد ۱۱۰میلیون مترمکعب آب آشامیدنی شهر در استخر‌های تجملاتی، برای آب‌تنی و تفریح خانگی افراد مرفه هزینه می‌شود و ۱۰ درصد از آب آشامیدنی تهران را شامل می‌شود، اما این استخرها در زمستان باید گرم شوند و این مسئله موجب می‌شود علاوه بر آب یارانه‌ای، بخشی از گاز یارانه‌ای هم صرف گرم کردن آب استخر برای لاکچری‌نشین‌ها شود.
برای گرمایش آب استخر به دو دلیل گاز مصرف می‌شود؛ اول جهت پیش‌راه‌اندازی و دوم به دلیل اتلاف حرارت از آب استخر. مدت‌زمان پیش‌گرمایش برای استخر‌های خصوصی معمولاً ۱۲ ساعت است، یعنی ۱۲ ساعت طول می‌کشد تا آب از ۱۰ درجه به ۲۶ درجه سانتیگراد برسد.
اختلاف دمای آب معمولاً ۱۶=۱۰- ۲۶ است، بنابراین انرژی پیش‌راه‌اندازی استخر نمونه (۷۵ مترمکعب آب) را با فرمول فوق محاسبه می‌کنیم و نتیجه آن ۱۰۰هزار کیلو کالری بر ساعت است. این میزان انرژی برای گرم کردن استخر‌های روباز بیشتر از اینها افزایش می‌یابد.
مصرف نیمی از گاز تهران در منطقه یک
طبق جدول توزیع مشترکان پرمصرف گاز، تنها در منطقه یک تهران میزان مصرف گاز به اندازه نیمی از مصرف گاز تهران است. منطقه ۲ نزدیک ۳۰ درصد و منطقه ۳ بالای ۱۰ درصد از مصرف گاز را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که مناطق ضعیف تهران همچون منطقه ۱۴، ۱۵، ۲۰، ۲۱، ۱۷، ۱۸ و ۱۹ میزان مصرف گازشان کمتر از یک درصد است. این نمودار به جز نمایش میزان مصرف گاز، فرهنگ رفاه‌طلبی نوکیسگان و شکاف‌های طبقاتی را هم به روشنی به تصویر می‌کشد.
استاندار مازندران هم ضمن تأکید بر اینکه مصرف بی‌رویه گاز در مازندران بسیار بالاست و ۳۸میلیون مترمکعب اعلام شده است، می‌افزاید: «انشعاب گاز تمامی پلاژها، رستوران‌ها و سالن‌های غذاخوری در مازندران باید قطع شود و استخر‌های استان تعطیل شوند.»
از نگاه وی بخشداران و دهیاران باید نسبت به قطع گاز ویلا‌های خوش‌نشین در روستا‌ها وارد عمل شوند.
یک زمستان معمولی!
«زمستان سخت» این تیتری است که شبکه سلطنتی بی‌بی‌سی برای اخبارش درباره وضعیت آب و هوای ایران انتخاب کرده است؛ شبکه‌ای که بخشی از اخبار خود را به ایران و وضعیت آب و هوایی و مشکلات گاز و قطعی آن در برخی مناطق کشور اختصاص داده و در انتخاب تیتر‌ها و مطالبش نتوانسته است خوشحالی‌اش را از سختی و چالش‌ها در ایران پنهان کند.
با تمام اینها، اما زمستان امسال لااقل در کشور ما زمستانی سخت نیست و آنچه زمستان امسال را سخت جلوه می‌دهد، برخی چالش‌های فرهنگی در مصرف گاز و برخی چالش‌های اقتصادی و اجتماعی همچون طبقات مرفه و نوکیسه‌ای است که در این شرایط و در این هوای سرد ویلا‌های خالی‌شان را همچنان گرم نگه می‌دارند و استخرها، جکوزی و سونا‌های خانگی‌شان با گاز یارانه‌ای گرم می‌شود که به دلیل شرایط خاص کنونی به دست بخش‌هایی از مردم کشورمان نمی‌رسد.
مازیار غلامی درباره کاهش دمای تهران و در واکنش به اخبار منتشرشده نسبت به بی‌سابقه بودن سرمای هوای تهران می‌گوید: «این سرما بی‌سابقه نیست. طی روز گذشته اولین بار نبود که در ایستگاه آبعلی کمینه دمای ۱۵- ثبت شد و در دهه۷۰ این ایستگاه هواشناسی دمای ۲۷- و فیروزکوه در سال ۸۶ دمای ۲۸- را نیز تجربه کردند.» به گفته وی، هوای سرد تا اواسط هفته در منطقه ماندگار است. طی روز گذشته بارش برف و کولاک برای تهران مورد انتظار است که می‌تواند ۲۴ساعت استان را تحت تأثیر قرار دهد. در ارتفاعات نیز به دلیل وزش باد شدید احتمال کولاک‌های شدید و به دلیل مه‌آلودگی هوا خطر کاهش دید افقی در جاده‌ها و محور‌های مواصلاتی وجود دارد.
صادق ضیاییان، رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا درباره شدت سرمای هوا در مقایسه با سال‌های گذشته معتقد است: «در حال حاضر زمستان سختی نداریم و نمی‌توان کاهش دما را به دو هفته آینده منحصر کرد چراکه به طور کلی در زمستان سرمای هوا طبیعی است و می‌تواند تا پایان زمستان نیز سرد بماند.»
به گفته وی، با وجود کاهش شدید دما تنها می‌توان گفت که به دمای میانگین رسیده‌ایم. در گذشته هم روز‌های زمستانی دمای حداقلی شهر‌هایی مانند تهران زیرصفر بود. در واقع گرمای هوا در این فصل غیرطبیعی است و الان دمای هوا وارد حالت نرمال خود شده است.
رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا درباره سامانه بارشی جدیدی که وارد کشور می‌شود، اینگونه توضیح می‌دهد: «این سامانه بارشی تغییرات دمایی زیادی به همراه ندارد، اما عمده بارش‌های آن به صورت برف است. در واقع بارش‌ها در استان‌های گرمسیر به صورت باران و در مناطق سردسیر بارش برف پیش‌بینی می‌شود.»
به گفته ضیائیان روز سه‌شنبه (۲۷ دی) یک سامانه بارشی جدید وارد کشور می‌شود که جنوب کشور را تحت تأثیر قرار می‌دهد و بارش‌هایی را در استان‌های هرمزگان، بوشهر و جنوب فارس و جنوب کرمان همراه خواهد داشت که احتمال سیل و آبگرفتگی معابر طی فعالیت این سامانه در استان‌های مذکور وجود دارد.
دمای رفاه ۱۸ تا ۲۲ درجه
راهکار‌های مدیریت شرایط کنونی خیلی هم سخت نیست. بسیاری از ما هنگام خروج از خانه درجه پکیج را کم نمی‌کنیم یا گرمای خانه را به گونه‌ای تنظیم می‌کنیم که از لباس‌های تابستانی استفاده کنیم. این در حالی است که دمای رفاه بین ۱۸ تا ۲۲درجه است و گرم کردن محیط کار یا زندگی بیشتر از این میزان آزاردهنده خواهد بود. با وجود این در بسیاری از شرکت‌های خصوصی شب‌ها پس از ترک محل کار، سیستم گرمایشی را خاموش نمی‌کنند! خیلی‌ها هم وقتی خانه بیش از اندازه گرم می‌شود، پنجره را برای مدتی باز می‌کنند! علاوه بر اینها مصرف گاز در سازمان‌ها و شرکت‌ها هنگام خروج حتی ۹۹ درصدی کارمندان در عصر با وقتی که در آخرین ساعت شب فقط چند نفر در ساختمانی چند طبقه باقی می‌مانند، یکسان است! این در حالی است که استفاده از یک دماسنج در خانه‌ها برای تراز نگه داشتن دما می‌تواند ما را به دمای رفاه برساند و نشان بدهد چقدر انرژی اضافه مصرف کرده‌ایم، آن هم در شرایطی که در برخی از نقاط کشور همچون شهر‌های جنوب کردستان دمای ۲۰ تا ۲۵ درجه زیر صفر را تجربه می‌کنند و رشد مصرف در دیگر نقاط کشور موجب می‌شود تا با افت فشار گاز مواجه شود و خدمت‌رسانی به این مناطق با چالش همراه باشد.
۲۵میلیون مترمکعب صرفه‌جویی با کاهش یک درجه‌ای دمای خانه
مجید چگینی، مدیر عامل شرکت ملی گاز هم در این رابطه می‌گوید: «ما ۲۵میلیون خانواده داریم که اگر یک درجه کاهش دمای خانه را داشته باشیم تقریباً در جمع مصارف کشورمان حدود ۲۵میلیون مترمکعب گاز صرفه‌جویی می‌شود.»
همچنین استفاده از درزگیر در پنجره‌ها یا بستن دریچه‌های کولر جزو روش‌های ساده‌ای هستند که می‌تواند از هدررفت گرما جلوگیری و در شرایط کنونی به مدیریت گاز و رساندن آن به دست همه مردم کشور کمک کند.
جواد اوجی، وزیر نفت درباره شرایط گازرسانی به اقصی نقاط کشور می‌گوید: «تا این لحظه خوشبختانه شبکه گاز در سراسر کشور پایدار است. تنها در شهر تربت‌جام مشکل داشتیم که همکاران ما در حال پخش رایگان نفت سفید، کپسول گاز و ۱۷ هزار بخاری برقی و نفتی هستند. تربت‌جام آخرین ایستگاه گازرسانی است که قول می‌دهیم به زودی خط تقویت گازرسانی به این شهر برسد تا سال آینده شاهد قطعی گاز نباشیم.»
گازرسانی به منازل مردم و بخش مسکونی در اولویت است
سیدابراهیم رئیسی صبح روز گذشته ضمن حضور از‌پیش‌اعلام‌نشده در مرکز کنترل شبکه گاز کشور، از نزدیک در جریان آخرین وضعیت توزیع گاز در سراسر کشور و اقدامات صورت‌گرفته جهت پایداری این شبکه قرار گرفت.
رئیس‌جمهور وجه مکمل تلاش‌های مسئولان اداره گاز را مصرف صحیح گاز از سوی مردم عنوان کرد و گفت: «اصلاح الگو‌های مصرف نیاز به فرهنگ‌سازی دارد که مسئولیت اصلی در این زمینه بر عهده رسانه ملی، اصحاب رسانه و تریبون‌داران است.»
آیت‌الله رئیسی با بیان اینکه در وضعیت خاص آب و هوایی پیش آمده با تلاش‌های مسئولان اداره گاز و البته همراهی و همکاری متعهدانه مردم، قطعی گسترده گاز نداشتیم و فقط در نقاط محدودی متأسفانه گاز قطع شد، درباره مدیریت اعمال شده گفت: «تعطیلی ادارات و سازمان‌ها راهکار مناسبی نیست، اما امروز موضوع اهم رساندن سوخت به منازل مردم است و بعد به واحد‌های تجاری و اداری.»
وی با تأکید بر ضرورت مدیریت جدی مصرف و مواجهه با مشترکان پرمصرف در بخش خانگی، تجاری و اداری به نحو مقتضی افزود: «در موضوع مشترکان پرمصرف، نظارت بر مصرف سازمان‌های دولتی اولویت بیشتری دارد.»
رئیس‌جمهور حضور و اقدام بموقع در کنار پیش‌بینی صحیح و اتخاذ سیاست‌های پیشگیرانه را از دیگر الزامات مدیریت صحیح دانست و تصریح کرد: «موضوع ذخیره‌سازی گاز و نفت از مسائل بسیار مهم به ویژه برای شرایط بحرانی و غیرقابل پیش‌بینی است که متأسفانه در یک مقطعی مورد بی‌توجهی قرار گرفته و شرکت ذخیره‌سازی منحل شده است. وزارت نفت پس از پایان شرایط ویژه فعلی باید حتماً این موضوع را مورد توجه جدی قرار دهد.»
منبع: جهان نیوز