در حالی که جمعیت اندکی تاکنون از جنوب کرمان به دلیل تعلل، دارای گاز لوله کشی هستند، اما با افزایش سرمای هوا شاهد کمبود سیلندر‌های گاز، گرانفروشی و در بیشتر مواقع افزایش صف دریافت سیلندر هستیم که دستگاه‌های مختلفی در این مساله دخیلند و عمدتا نیز مدعی می‌شوند وظیفه خود را بخوبی انجام داده‌اند.
این روز‌ها با سردتر شدن هوا در جیرفت و دیگر مناطق جنوبی استان کرمان شاهد صف‌های طولانی تا بالای ۱۰۰ نفر در مقابل محل‌های توزیع سیلندر گاز مایع هستیم و این درحالی است که تنها یک شرکت، متولی توزیع است که عده‌ای می‌گویند همین انحصار سبب ساز مشکلات نیز بوده است. دورنمای فعالیت سایر شرکت‌ها نیز در حالی است که خط لوله گاز به این مناطق رسیده و احتمال گازکشی تا چندسال دیگر در منازل وجود دارد لذا از این منظر نیز موضوع قابل تامل به نظر می‌رسد.
صرفنظر از صف‌های طولانی کسپول گاز در محل توزیع عاملان پخش، در برخی مناطق محروم و دورافتاده جنوب استان کرمان، در خارج از محل‌های عرضه، این سیلندر با چند برابر قیمت در مغازه‌ها به فروش می‌رسد و این درحالی است که مسئولان می‌گویند اگر فروش الکترونیکی و برخط توسعه یابد، هم دست دلالان کوتاه می‌شود و هم ذینفعان با زحمت کمتری از گاز برخوردار خواهند شد.
مشکل دیگر این است که برخی عاملان عرضه سیلندر، کارتخوان‌های خود را که قیمت مصوب روی آن ثبت شده غیرفعال کرده اند و هنگام فروش، قیمت بیشتری را دریافت می‌کنند؛ حال آنکه شاهدان می‌گویند نظارت و برخورد با این متخلفان به اندازه میزان و گستره تخلف‌ها نیست.
در این خلال غیر از موضوع انحصار در عرضه، موضوع مهم دیگری نیز اشاره می‌شود و آن سهمیه زمستانی گاز است؛ فرماندار جیرفت می‌گوید با توجه به رسیدن خط لوله، سهمیه زمستانی این منطقه کاهش یافته درحالی که گازکشی هنوز به داخل بسیاری از منازل نرفته است؛ البته مسئولان شرکت پخش نیز می‌گویند طی چندروز اخیر این سهمیه را افزایش داده اند و انتظار می‌رود که مشکلات کاهش یابد.
در حالی که شرکت پخش فرآورده‌های نفتی علت برخی صف‌ها را تهیه سیلندر‌های گاز مایع از طریق فرآیندی خارج از ضوابط تعیین شده و بدون استفاده از کارت الکترونیکی می‌داند و مسئولیت نظارت را بر صنعت، معدن و تجارت (صمت) می‌سپارد، سازمان صمت هم مدعی است با توجه به اینکه طرح الکترونیکی مربوط به خود شرکت پخش است بنابراین اطلاعات آن نزد همان شرکت است که باید به صنعت، معدن و تجارت اطلاع دهد تا سایر اقدامات قانونی انجام گیرد.
فرماندار شهرستان جیرفت در این زمینه با اشاره به موضوع سهمیه زمستانی این منطقه می‌گوید سهمیه گاز مایع شهرستان جیرفت ۲ هزار و ۷۰۰ تن است که پیش از لوله کشی گاز در زمستان در ماه‌های دی و بهمن ۵۰۰ تن به آن اضافه می‌شد که اینک دیگر این میزان اضافه نمی‌شود.
احمد بلندنظر افزود: جمعیت شهری جیرفت ۴۰ هزار خانوار و برای حدود چهار هزار خانوار لوله کشی گاز انجام شده است که نمی‌توان به این دلیل از سهمیه زمستانی جیرفت کاست.
وی ادامه داد: با شرایط سرمای کنونی انتظار می‌رود شرکت توزیع فرآورده‌های نفتی بر نمایندگی‌های فروش نظارت لازم را داشته باشد و مشخص شود که گاز سهمیه جیرفت به مناطق یا شهر‌های دیگر نمی‌رود.
مدیر شرکت پخش فرآورده‌های نفتی منطقه کرمان که چندروز پیش و به دنبال خبری شدن صف‌های سیلندر گاز به جنوب کرمان برای بازدید میدانی رفته بود در عین حال میزان گاز مایع مخازن و سهمیه دریافتی توسط عاملان توزیع را مناسب دانست و گفت: برای جلوگیری از فروش خارج از ضابطه و رسیدن سیلندر (کپسول) گاز به متقاضی محق آن در جنوب کرمان، اداره صنعت، معدن و تجارت نظارت لازم را داشته باشد.
سید باقر نورالدینی در گفتگو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: مسئولیت نظارت بر عملکرد، قیمت، فعالیت شرکت‌ها و عاملان برعهده صنعت، معدن و تجارت است.
وی با بیان اینکه شرایط موجود می‌تواند نتیجه کوتاهی از شرکت جیرفت گاز (شرکت توزیع کننده) یا کسانی باشد که متقاضی واقعی نیستند افزود: توزیع گاز مایع اگر به شیوه الکترونیکی صورت گیرد حق کسی ضایع نمی‌شود و کسی هم نمی‌تواند مدعی شود که گاز به دستش نرسیده است.
نورالدینی اضافه کرد: ممکن است کسی که محق نیست و از سهمیه نفت گاز (گازوئیل) استفاده می‌کند خارج از ضوابط، سیلندر گاز مایع هم تهیه کند و موجب کاهش دسترسی برای کسانی شود که سهمیه گاز دارند.
مدیر شرکت پخش فرآورده‌های نفتی منطقه کرمان تنها راه حل جدی را توزیع الکترونیکی گاز مایع دانست و یادآور شد: زیرساخت‌های لازم هم از جمله وجود یک هزار دستگاه کارتخوان ویژه فراهم است.
وی اظهار کرد: از سال ۱۳۹۹ بر بستر کارت‌های بانکی و دستگاه‌های کارتخوان حتی در روستا‌ها اقدام به توزیع نفت سفید و نفت گاز (گازوئیل) کرده ایم و بهانه نبود زیرساخت هم پذیرفتنی نیست.
نورالدینی با بیان اینکه درصد بسیار پایینی از توزیع گاز مایع به شیوه ضابطه‌مند و الکترونیکی است ادامه داد: قیمت مصوب و لیتراژ از طریق کارتخوان‌ها و کارت‌های بانکی ثبت شده است و کسی نمی‌تواند بیشتر از سهمیه و قیمت تعیین شده دریافت کند.
وی ادامه داد: در بازدیدی که از شهر‌های جنوبی استان صورت گرفت هم موجودی در مخازن شرکت‌های جیرفت گاز و کهنوج مناسب بود و هم در حال پر کردن سیلندر‌های عاملان و ارسال به سطح شهر بودند.
نورالدینی اضافه کرد: در این بازدید‌ها مشخص شد گاز مایع به صورت مناسب حتی ۳۰ تا ۴۰ درصد بیش از سهمیه از منبع بندرعباس به این نمایندگی‌ها می‌رسید و مشکلی از این نظر هم وجود نداشت.
وی درباره نظر فرماندار شهرستان جیرفت درمورد سهمیه زمستانی هم گفت: سهمیه جیرفت ۲ هزار و ۸۰۰ تن است که با توجه به برودت هوا ۲ روز پیش ۲۰۰ تن دیگر به آن اضافه شد و پیش بینی کرده ایم در صورت نیاز تا سه هزار و ۲۰۰ تن هم آن را افزایش دهیم.
نورالدینی همچنین درباره ایجاد زمینه فعالیت یک شرکت دیگر توزیع در این منطقه با هدف شکستن انحصار موجود نیز گفت: این موضوع، درخواست فرمانداران و مسئولان محلی و استانی است.
اما معاون سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب کرمان با رد اینکه نظارت بر توزیع سیلندر‌های گاز صورت نمی‌گیرد گفت: ما بر آنچه قانونا تعیین شده از جمله گرانفروشی نظارت می‌کنیم و نظارت بر نحوه توزیع الکترونیکی سیلندر‌های گاز با توجه به اینکه طرح خود شرکت پخش فرآورده‌های نفتی است و اطلاعات آن نزد آنهاست امکان پذیر نیست و باید خود این شرکت موارد تخلف را به ما اطلاع دهد تا برخورد صورت گیرد.
محسن مشایخی افزود: تعداد عاملان و خرده فروشان در شهر بالاست و برخی عاملان برای توزیع ۱۰ یا ۲۰ سیلندر مجوز دریافت کرده اند که با توجه به سود کم توزیع که برای هر سیلند یک هزار و ۵۰۰ تومان در نظر گرفته شده، توجیهی ندارد.
وی ادامه داد: طرحی از سوی کارگروه اقدام ارائه شد که بعد از منطقه بندی، عاملانی که تمکن مالی خوبی دارند و توزیع بالایی انجام می‌دهند حفظ شوند و به خُرده فروش‌ها سهمیه داده نشود، اما بعد از حذف تعدادی از آن‌ها با اعتراض‌های زیادی مواجه شدیم و عملا طرح بر زمین ماند.
مشایخی یادآور شد: با توجه به رویه هرسال که با فرارسیدن سرما شاهد افزایش تقاضا هستیم بار‌ها اعلام کرده‌ایم که شرکت پخش فرآورده‌های نفتی باید در آستانه سرما میزان سهمیه در جنوب استان را افزایش دهد و در پنج شهرستان همه عاملان را وادار به توزیع الکترونیکی سیلندر گاز کند.
وی اضافه کرد: در استان سیستان و بلوچستان قیمت سیلندر گاز به دلیل کمبود، قیمت بالایی دارد و بسیاری از سیلندر‌ها به این استان قاچاق می‌شود بنابراین باید نظارت‌ها افزایش یابد.
معاون سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب کرمان گفت: بسیاری از مردم جنوب استان هم سهمیه نفت سفید خود را دریافت کرده اندو فروخته اند؛ گلخانه دار‌ها هم سهمیه گازوئیل خود را مصرف کرده اند یا فروخته اند و اکنون به سراغ سیلندر‌های گاز آمده اند و تقاضا افزایش یافته است.
وی اظهار کرد: در حالی که شرکت پخش فرآورده‌های نفتی می‌گوید ۲۰۰ تن به سهمیه اضافه کرده است با توجه به اینکه روزانه ۹۰ تن گاز مایع مصرف می‌شود این سهمیه طی ۲ روز به اتمام می‌رسد کما اینکه با این وجود هم شاهد کمبود گاز مایع بویژه در شهرستان‌های جنوبی‌تر هستیم که در برخی مواقع سیلندر گازی گیر نمی‌آورند.
مشایخی یکی دیگر از دلایل مشکل کمبود گاز در جنوب استان را وجود انحصار در توزیع گاز مایع دانست و افزود: تنها شرکت جیرفت گاز امکان گرفتن سهمیه از شرکت پخش دارد که البته پیگیری‌هایی کرده ایم و قول‌هایی برای شکستن این انحصار داده اند.
وی یادآور شد: شرکت جیرفت گاز یک بار کامیونی از سیلندر‌ها در حال انتقال به سیستان و بلوچستان داشت که توسط بازرسی صنعت، معدن و تجارت متوقف و با توجه به اینکه مدارکی برای این انتقال به همراه نداشت پرونده‌ای برای آن تشکیل شد که بعد‌ها در تعزیرات حکومتی توانست تبرئه شود.
منبع: ایرنا