در برنامه صف اول به مناسبت نزدیک شدن به روز پتروشیمی در خصوص این صنعت و اهداف آن با حضور آقای شاه میرزایی معاون وزیر نفت به بحث و گفت و گو پرداخته شد.
سوال: در یک سال گذشته صنعت پتروشیمی چه عملکردی داشت؟
شاه میرزایی: اواخر دهه ۳۰ اولین مجموعه شیمیایی در کشور شکل می‌گیرد و بعد از ۴ سال اولین مجموعه پتروشیمی در کشور شروع به فعالیت می‌کند از سال ۴۲ تا سال ۵۷ مجموعا ۱.۵ میلیون تن میزان تولید محصولات پتروشیمی بوده است البته ظرفیت اسمی بیشتر بود و بعد منطقه درگیر جنگ شد ، اما واحد ها زیر موشک به فعالیت خود ادامه دادند و اراده یاران امام سُکان صنعت پتروشیمی را در دست می‌گیرد حدود ۸۵ دانش فنی در پتروشیمی وجود دارد و در کل صنعت بسیار پیچیده‌ای است. اما امروز از ظرفیت از مرز ۹۰ میلیون تن در سال عبور کرده است و این یعنی رشد ۶۰ برابری که به آن رسیده ایم.
سوال: اکنون با این ظرفیت تولید چقدر تحول داشته ایم؟
شاه میرزایی: در گذشته تعداد محدودی محصول اوره و pvc داشته ایم، اما امروز بیش از ۵۵۰ گرید از انواع محصولات شیمیایی را در حال تولید هستیم، باید تنوع بیشتر از این ایجاد می شد ، اما محدود‌هایت ها سبب شد که روند با خواست رهبر تطابق نداشته باشد.
در یک سال اخیر خوشبختانه رویکرد‌ی پدید آمد که فقط روی پای خود بایستیم به این رویکرد در وزارتخانه‌ها بسیار تاکید شده است. دستاورد یک سال به این شکل بود که حدود ۶ طرح بزرگ آماده سازی شده است و پتروشیمی خمین به بهره برداری رسید در یک اقدام حیرت انگیز در جرگه صادر کنندگان کاتالیز قرار گرفته ایم ابتدا یک تن کاتالیست ایرانی خریداری شد و دانشمندان ما آن را نصب و بعد آن کشور حدود ۵۰ تن کاتالیست به ما سفارش دادند.متخصصان خارجی پس از بازید از فرآیند‌ها گفتند معجزه است و بسیار تعجب کردند. ظرفیت‌ها در گذشته آماده بود، اما مهم میدان دادن به آنها بود. بنا شده کاتالیست‌ها تا پایان این دولت بومی سازی شود.
نکته بعد در حوزه بومی سازی کالا‌های صنعت پتروشیمی است هر محصول پتروشیمی نیازمند یک فناوری منحصر به خودش است بالغ بر ۹۹ کاتالیست وجود دارد تفاهم نامه‌های زیادی در زمینه صنعت با دانشگاه‌ها و پارک‌ها منعقد شده است. آوردگاه صنعت پتروشیمی نمایشگاه ایران پلاس است که برگزار شد.
سوال: ۶ طرح مطرح شده چه میزان محقق شد؟
شاه میرزایی: طرح پتروشیمی خمین به بهره‌برداری رسید این طرح مستقیم در صنایع دیگر مانند نساجی موثر است، طرح دیگر در منطقه بوشهر است مجمع دیگر که تا قبل از پایان سال انتطار داریم به بهره‌برداری رشسد مجمتع متانول سازی است مورد دیگر پتروشیمی در منطقه اردبیل است که گاز را دریافت و محصول نهایی تحویل می‌دهد فاز اول آن آماده است و نقش محوری داد اقدام دیگر طرح ngl است که گاز‌ها را جمع و خوراک پتروشیمی را تامین می‌کند. یکی از اولین عرصه‌های تحریم همین صنعت پتروشیمی بود.
سوال: وضعیت خوراک پتروشیمی‌ها چگونه است؟
شاه میرزایی: اکنون فصل زمستان هستیم از مردم تقاضا می‌شود اگر می‌خواهید واحد صنعتی از خوراک گاز بهره‌مند شوند تا تولید صورت گیرد صرفه جویی کنید. به لطف خدا صنایع فعال است اگر تقاضا خانگی زیاد باشد و استاندارد‌ها رعایت نشود طبیعی است که سهم صنعت کم می‌شود. ظرفیت متانول حدودا نزدیک ۱۴ میلیون در سال است و حدود ۷۶ درصد از ظرفیت تولید می‌شود.
سیاست‌های ما این است که باید ظرفیت پتروشیمی تکمیل شود. در حوزه زنجیره ارزش سیاست دولت این است که در تمامی محصولات پیشران خود کفا شویم و وابستگی به صفر برسد. سیاست این است که زنجیره ارزش تکمیل شود.
سوال: برای حل مشکلات این صنعت چه برنامه‌های دارید؟
شاه میرزایی: سیاست‌های دولت سیزدهم ایجاد توازن در این صنعت است. عمده صنایع پتروشیمی گاز پایه است در حال تشویق برای استفاده از خوراک مایع هستیم مشوق‌های را ایجاد و برنامه‌های را هم ابلاغ کرده ایم حدود ۲۰ برنامه سرمایه گذاری در این بخش آماده کرده ایم در این بخش ۳ میلیارد دلار سرمایه گذاری شده که به ۲۰ محصول خواهیم رسید باید دانش فنی را داخلی کنیم.
واحد‌های بالا دست پتروشیمی منابع بر و آب بر هستند برای آن‌هایی که از این منابع دور هستند تغییر الگو را تعریف کرده ایم فاضلاب‌های فاقد اهمیت را هدایت تا آب را هدایت شود. بودند واحدهایی در مناطق خشک که ما در مقابل آنها ایستادیم بسیاری از مجوز‌ها بازنگری شده است.
سوال: در خصوص مواد اولیه و برخی از مشکلات دیگر توضیح دهید برنامه ای برای بهبود وجود دارد؟
شاه میرزایی: صنعت پتروشیمی یعنی همه صنایع کشور بنابر این صنعت بسیار اهمیت دارد برای واحد‌های پایین دست با وزارت صمت تفاهم نامه‌هایی امضاء شد تا مشکلات رفع شود در خصوص ارز آوری این صنعت ۱۰.۵ میلیارد دلار ارز پتروشیمی در سامانه نیما عرضه شده است در کل برنامه ریزی هایی شکل گرفته تا مشکلات موجود حل شود.