سد آبریز با حجم ۱۳۵ میلیون متر مکعب جهت اهداف آب شرب، صنعت، کشاورزی، تولید انرژی، برقابی، گردشگری، کنترل سیلاب و کنترل رسوب برای سد مارون خوزستان تعریف و طراحی شده است.
این سد بر روی رودخانه مارون یکی از رودخانه‌های پرآب کشور که دارای دبی آب بسیار بالا در تمام فصول است احداث خواهد شد.
این رودخانه تنها رودخانه استان است که تمام آورد آن از داخل استان سرچشمه می‌گیرد و تمام آورد سالانه یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون متر مکعبی آن از شهرستان‌های کهگیلویه، بهمئی، چرام و لنده سرچشمه می‌گیرد و از این منبع پرظرفیت استفاده چندانی نمی‌شود.
حجم تخصیص آب استان کهگیلویه وبویراحمد در حوضه مارون حدود ۴۰۰ میلیون مترمکعب در سال است که ۱۳۵میلیون متر مکعب آن در قالب مهار سیلاب‌های رودخانه مارون در فصل زمستان کنترل و برای مصارف در فصول خشک مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
در واقع به جای برداشت مستقیم از رودخانه مارون بوسیله انبوه ایستگاه‌های پمپاژ و هزینه‌های بالای برق و نیز تعمیر، نگهداری و خسارت‌های سیلاب به تاسیسات برداشت آب، همین حجم آب در فصل زمستان ذخیره و بصورت ثقلی و بدون نیاز به پمپاژ در دسترس مناطق هدف قرار می‌گیرد.
در این میان تولید برق نیز انجام که خود باعث توجیه اقتصادی طرح می‌شود.
مدیرعامل آب و منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد سد آبریز را یکی از توجیه پذیرترین سد‌های مخزنی کشور دانست و گفت: این سد علاوه بر مزایای مختلف اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی دارای کمترین هزینه ساخت نسبت به سد‌های مشابه خواهد بود.
آرش مصلح اظهار داشت: قرارگیری این سد در جاده اصلی دهدشت - پاتاوه به شهرضا این سد را به عنوان یکی از قطب‌های گردشگری کشور تبدیل خواهد کرد.
وی با اشاره به مخالفت‌های برون استانی در راستای کاهش دبی آب سد خوزستان بیان کرد: این سد امکان تنظیم آب بصورت منظم برای پایین دست و نیز سد مارون خوزستان را ایجاد می‌کند و با توجه به وجود نیروگاه در مسیر همواره جریانی با دبی بالا به مسیر رودخانه رهاسازی خواهد شد که بهبود محیط زیست رودخانه مارون را در پی خواهد داشت.
مصلح اشتغال زایی در زمان ساخت و نیز بهره برداری، توسعه اقتصادی و اجتماعی منطقه، بهبود تولید و رشد شاخص‌های شهرستان‌های کهگیلویه. چرام و لنده را از مهمترین مزایای این سد مهم اعلام کرد.
مدیرعامل آب منطقه‌ای افزود: مطالعات اولیه سد از سال ۱۳۹۰ آغاز و ساختگاه‌های مختلفی در مسیر مارون بررسی که نهایتا از جنبه زمین شناسی، لرزه خیزی و ژئوتکنیک این گزینه مورد تایید قرار گرفت.
مصلح تاکید کرد: مطالعات گسترده زمین شناسی، هیدرولوژی، لرزه خیزی، برنامه ریزی منابع آب و ... بر روی این محور انجام و هم اکنون صد‌ها متر حفاری زیرزمینی برای بررسی سنگ‌شناسی محور سد نیز انجام شده است.
وی با اشاره به صدور مجوز تخصیص آب این سد در سال‌های گذشته و اخذ مجوز‌های زیست محیطی به همراه مجوز پدافند غیر عامل و باستان شناسی اضافه کرد: سد آبریز هم اکنون در حال مطالعات تکمیلی فنی و طراحی نهایی مولفه‌های اصلی از جمله بدنه، تونل‌ها، نیروگاه و دیگر مطالعات است.
مصلح با اشاره به نظارت هوشمندانه مسئولان کشوری بر اجرای این طرح گفت: تمام مطالعات تاکنون به نتیجه مثبت منتهی شده و با توجه به ردیف اعتباری آن در لایحه تکمیل این مطالعات در حال انجام است.
وی تصریح کرد: این سد که یکی از ساز‌های آبی بزرگ کشور محسوب می‌شود بعد از آخرین مراحل مطالعات فنی وارد فاز اجرایی خواهند شد.
وی بیان کرد: سد ابریز در جلسات مختلف ملی با حضور استاندار محترم استان، نماینده محترم مردم کهگیلویه، چرام، بهمیی و لنده در مجلس شورای اسلامی، معاون محترم عمرانی استاندار، مدیران مرتبط استانی در سفر ریاست محترم جمهوری اسلامی و ریاست محترم مجلس شورای اسلامی به استان، جلسه در کمیسیون‌های تخصصی مجلس، جلسه با وزیر محترم نیرو و معاون آب وزارت خانه و ریاست سازمان حفاظت محیط زیست کشور مورد تاکید قرار گرفته و احداث آن به عنوان یکی از سازه‌های مهم تامین آب کشور مورد موافقت واقع شده است.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کهگیلویه و بویراحمد گفت: امسال ۱۶ میلیارد تومان برای تکمیل مطالعات سد آبریز (سد مارون ۲) واقع در این استان در لایحه بودجه سال جاری کشور در نظر گرفته شده است.
علی شهابی نسب سد آبریز را یکی از دغدغه‌های اصلی مردم استان، به ویژه منطقه کهگیلویه دانست و گفت: با توجه به توافق همه مسئولان کشوری و پیگیری استاندار با تکمیل مطالعات فنی این سد وارد فاز اجرایی خواهد شد.
وی بیان کرد: این سد یکی از پروژه‌های بسیار مهم استان بوده که هدف از اجرای آن نیز تأمین آب کشاورزی منطقه (دهدشت، چرام و لنده)، آب شرب و صنعت است.
شابی نسب ابراز داشت: سد آبریز علاوه بر نقش مهمی که در تحول و توسعه کشاورزی منطقه خواهد داشت در جلوگیری از فرسایش و سیلاب‌های مخرب برای خوزستان مفید خواهد بود.
استاندار کهگیلویه وبویراحمد با اشاره به برگزاری چندین نشست تخصصی در راستای اجرای سد آبریز گفت: در این جلسات اجرای این سد با توجه به صدور همه مجوز‌های قانونی بلامانع اعلام شد.
سید علی احمدزاده تصریح کرد: با تکمیل مطالعات فنی سد و توجه دولت به اجرای این طرح بزرگ شاهد کلنگ زنی آن در آینده نزدیک خواهیم بود.
وی بیان کرد: با آغاز عملیات اجرایی در آینده نزدیک و انتقال آب آن به دشت‌های حاصلخیز شهرستان‌های کهگیلویه و چرام علاوه بر رونق کشاورزی زمینه توسعه مناطق گرمسیری استان کهگیلویه و بویراحمد در دیگر زمینه‌ها را نیز فراهم خواهد کرد.
احمد زاده تصریح کرد: سد آبریز آینده شهرستان کهگیلویه است و این مطالبه به حق مردم تا زمان شروع عملیات اجرایی در دست پیگیری خواهد بود.
وی افزود: با توجه به قول‌های مساعد مسئولان وزارت خانه‌های مختلف و برنامه‌ریزی‌های انجام شد ه ساخت سد آبریز شهرستان کهگیلویه در استان کهگیلویه و بویراحمد هیچ مشکلی ندارد.
احمد زاده تصریح کرد: این سد یکی از طرح‌های مهم دولت در حوزه کشاورزی استان است و دولت توجه ویژه‌ای به شتاب بخشی در روند اجرایی آن نیز خواهد داشت.
عملیات احداث سد مارون ۲ معروف به آبریز با هدف انتقال آب به ۳۰هزار هکتار از زمین‌های تشنه شهرستان‌های کهگیلویه و چرام که مورد تاکید وزیر نیرو در سفر مهرماه سال ۹۸ به این استان بود.
با ساخت این سد، آب بصورت ثقلی از یک تونل به طول چهار هزار ۹۰۰ متر به لوله‌هایی به طول هفت هزارو ۴۰۰ متر انتقال و با احداث تونلی به طول شش هزارو ۴۵۰ متر آب به دشت‌های شهرستان‌های کهگیلویه و چرام انتقال می‌یابد.
مطالعات فاز اول و دوم این طرح از سوی منابع آب اجرایی شده است. این سد با ارتفاع ۱۵۰ متر و بصورت (آر. سی. سی) اجرا می‌شود.
بر اساس تخصیص وزارت نیرو ۱۵۰ میلیون متر مکعب آب از این سد به دشت‌های کهگیلویه و چرام منتقل خواهد شد.
سد آبریز که برای آبیاری بیش از ۳۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی شهرستان‌های کهگیلویه و چرام پیش بینی شده است شکوفایی و توسعه بخش کشاورزی در این مناطق را در پی خواهد داشت.
سد آبریز با توجه به تولید ۲۸ هزار مگاوات برق هم برای دولت و هم برای مردم منطقه سودآوری زیادی دارد.
سد آبریز در محدوده روستای آبریز در شمال شرقی شهرستان کهگیلویه احداث می‌شود.
منبع ایرنا