حجت الاسلام ابراهیم کلانتری در نشست کرسی آزاد اندیشی با موضوع راهکار های وحدت حوزه و دانشگاه که به مناسبت سالروز شهادت شهید آیت‌الله دکتر محمد مفتح و گرامی داشت روز وحدت حوزه و دانشگاه برگزار شد، گفت: بلافاصله بعد از پیروزی انقلاب اسلامی موضوعی بنام ضرورت وحدت حوزه و دانشگاه مطرح شد، اگر متوجه پیشینه و دلایل این قضیه بشویم، برخی از نظریه‌های افراطی و تفریطی را در این زمینه می‌توانیم به کلی پاسخ دهیم و کنار بگذاریم.
این استاد حوزه و دانشگاه گفت: حوزه و دانشگاه، در نظام اسلامی در حقیقت دو منبع قدرت هستند، یعنی زیرساخت‌هایی که می‌تواند نظام را در دنیا سربلند کند، به قدرت برساند و دائما در مسیر صحیح خودش به حرکت در بیاورد. همچون دو بال پرواز و دو موتور محرکه برای حرکت کشور به سمت آرمان‌های بلند انقلاب اسلامی که هدف گذاری شده است.
او گفت: دانشگاه، به منزله بال علمی کشور است. یکی آرمان‌های بلند انقلاب این است که به لحاظ علمی به مرز‌های دانش جهانی برسیم و از وابستگی خارج بشویم. "اَلعِلمُ سُلطان" اگر انسان علم به دست بیاورد به قدرت می‌رسد، در غیر اینصورت درجا می‌زند و سقوط می‌کند. برای یک کشور هم همینطور هست، یعنی اگر قرار باشد از وابستگی‌ها نجات پیدا کنیم، باید در حوزه علم و دانش، یک حرکت قوی همه جانبه در کشور رخ بدهد.
تولیت حرم مطهر پیرامون اهمیت حوزه‌های علمیه گفت: دین و معنویت، قطعا جزو آرمان‌های بلند نظام انقلاب اسلامی است، ماهیت انقلاب ما یک ماهیت دینی و زادگاه انقلاب اسلامی، دین و اسلام ناب است. آن عامل اصلی که باعث انقلاب اسلامی شد، کشور را به حرکت درآورد، حوزه را به حرکت درآورد و امام را به حرکت در آورد، عامل دین بود.
رئیس انجمن علمی انقلاب اسلامی گفت: یک بخش عمده از آرمان انقلاب اسلامی، رسیدن به قله‌های معرفت دینی و معنویت اصیل اسلامی و همچنین رسیدن به مرز‌های دانش جهانی است. قرار است یک مدلی از آن مدینه فاضله و حکومت ناب اسلامی اینجا به ظهور برسد، لازمه چنین حکومتی، این است که هم نهاد حوزه باید در بهترین ظرفیت و در بهترین شکل به وظایفش عمل کند و هم نهاد دانشگاه. هردو در کنار هم. اگر دانشگاه به عنوان نهاد تولیدکننده علم، در اوج خودش باشد، اما بدون دین، همان چیزی می‌شود که در دنیای جدید وجود دارد و این یعنی سقوط معنوی جامعه. اگر معنویت و مظاهر دین وجود داشته باشد، اما در حوزه علم، عقب باشیم، این هم نتیجه اش وابستگی و عقب افتادگی است.
او با اشاره به جایگاه رفیع علم در اسلام گفت: در دین مبین اسلام، طلب علم یک ارزش والا است، فتح قله‌های دانش جهانی یک ارزش دینی است که از دل اسلام ناب محمدی (ص) بیرون آمده است. چیزی نیست که انقلاب برای ما درست کرده باشد. پیامبر اکرم صلی اللّه علیه و آله فرمودند: «طلب العلم فریضة علی کل مسلم الا ان الله یجب بغاة العلم؛ طلب علم بر هر انسانی واجب است. همانا خداوند علم آموزان را دوست دارد». پس اگر کشور بخواهد به سمت مقاصد اصلی خودش و آرمان‌های بلند انقلاب اسلامی حرکت کند، باید به علم و دین توجه ویژه داشته باشد و این موضوع همواره مورد تاکید بنیان گذار انقلاب اسلامی امام خمینی (ره) و همینطور مقام معظم رهبری بوده است.
رئیس انجمن علمی انقلاب اسلامی پیرامون تاریخچه پیدایش دانشگاه در کشور گفت: اگر تاسیس دارالفنون را در سال ۱۲۳۰ به عنوان تولد دانشگاه در ایران بدانیم، به این نکته باید توجه کنیم که دارالفنون دانشگاهی بود که ما از غرب کپی برداری کرده بودیم و اگر مبدا دانشگاه را تاسیس دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۳بدانیم، یعنی ۸۳ سال بعد از تاسیس دارالفنون، بازهم طرح تاسیس دانشگاه تهران، از خارج از کشور و آمریکا آورده شد؛ بنابراین هم دارالفنون و هم دانشگاه تهران، در شکل و محتوا، کپی برداری شده از دانشگاه‌های غربی قرون ۱۹ و ۲۰ میلادی و کاملا برپایه اصول سکولاریسم بنا شدند.
او گفت: تاریخ تاسیس دانشگاه در غرب به اواخر قرن۱۱ میلادی برمی گردد یعنی هشتصدسال قبل از تاسیس دانشگاه در ایران، دانشگاه آکسفورد در لندن به عنوان یکی از قدیمی‌ترین دانشگاه‌های جهان، در سال ۱۰۹۶ میلادی تأسیس شده است. آن روزی که دانشگاه طبق الگوی غربی در ایران تاسیس شد، سکولاریسم بر جهان غرب حاکم بود و دانشگاه کاملا سکولار بوده است. همان طور که می‌دانیم در ذات سکولاریسم یک چیز خیلی روشنی وجود دارد و آن کنار گذاشتن و ضدیت با دین هست، هم در حوزه سیاست و هم در حوزه‌های حقوق، فرهنگ، اقتصاد، اخلاق، تعلیم تربیت و همه موارد دیگر؛ بنابراین یک دانشگاه سکولار ضد دین با همان شکل و شمایل و محتوای غربی در کشومان تاسیس شد و نتیجه می‌شود نهادی که روبروی حوزه به عنوان یک مرکز علمی منادی دین و پژوهش‌های دینی است.
کلانتری گفت: گاهی اتفاق می‌افتد، چیزی از غرب وارد کشور شده و در اینجا اینجا بومی سازی می‌شود. اما در مورد دانشگاه، نه تنها فرآیند بومی سازی انجام نشد بلکه حتی دانشگاه در ضدیت با دین تشویق هم شد. تا قبل از انقلاب اسلامی، افرادی سکولار، ضد دین و ضد حوزه در راس آموزش عالی و دانشگاه‌های کشورمان بودند و نتیجه این شد که حوزه و دانشگاه، این دوبالی که می‌توانند یک کشور را به سمت قله‌های تعالی پیش ببرند، همدیگر را خنثی کرده و بدبینی متقابلی در پیش از انقلاب میان حوزوی‌ها و دانشگاهی‌ها بوجود آمده بود.
او با اشاره به پیروزی انقلاب اسلامی و تغییر سیاست‌های آموزش عالی در کشور گفت: ماهیت انقلاب این است که همه بخش‌ها را منقلب و متحول می‌کند. با به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی و تغییر سیاست‌های آموزش عالی در کشور و اجرای طرح وحدت حوزه و دانشگاه، انوار انقلاب به سمت این دو نهاد آموزشی شروع به تابیدن کرد و فضای بدبینی به خوشبینی و اتحاد تبدیل شد.
می‌توان اینگونه تعریف کرد که با وحدت حوزه و دانشگاه، این دوبالی که هر یک به سمتی حرکت می‌کردند و باعث زمین گیری و هدر رفتن قوای گوناگون کشور می‌شدند، حال در یک راستا و با یک هدف مشترک که همانا پیشرفت کشور و تعالی معنوی جامعه بود، به حرکت درآمدند.
این استاد حوزه و دانشگاه، پیرامون راه کار‌های وحدت هرچه بیشتر حوزه و دانشگاه گفت: براساس همین تعریف از وحدت، باید راه کار ارائه شود، این تعریفی است که هم در فرمایشات حضرت امام (ره) دیده می‌شود و هم در بیانات مقام معظم رهبری و هم در سخنان شهدای بزرگواری مثل شهید مفتح، شهید مطهری، شهید بهشتی و شهیدباهنر که برای نزدیکی حوزه و دانشگاه بسیار تلاش کردند و در واقع پرچمداران اصلی وحدت بودند.
او گفت: در کشور مسائل و معظلات اجتماعی متعددی وجود دارند که نیازمند راهکار‌های پژوهشی دقیق است. پژوهش‌های نظری وکاربردی، کتابخانه‌ای و میدانی. باید تیم‌های مشترک تخصصی بین طلاب حوزه‌ها و دانشجویان دانشگاه‌ها تشکیل شود، همین تیم‌های کارشناسی می‌توانند راه کار‌های برطرف کردن مشکلات را ارائه کنند. راهکار‌های بومی موثر و نه راهکار‌های مبتنی بر تئوری‌های شکست خورده غربی.
کلانتری گفت: یکی از راهکار‌های اصلی برای رفع معظلات اجتماعی، هم افزایی حوزه و دانشگاه در حوزه تولید علوم انسانی اسلامی است، علوم انسانی اسلامی از نان شب برای ما واجب‌تر است، نزدیک به نیم قرن از انقلاب گذشته است، دیگر شاید خیلی مقبول نباشد ما که بزرگترین انقلاب مردمی جهان را به سامان رسانده ایم، هنوز موفق نشده ایم نرم افزار‌های لازم برای حرکت سریعتر این انقلاب را در راستای رسیدن به آرمان‌های متعالی آن، تولید کنیم. نرم افزار اصلی این انقلاب اسلامی، علوم انسانی اسلامی است. علوم انسانی اسلامی جزو واجبات علوم کشور است که متاسفانه هنوز به آنجایی که باید برسیم نرسیده ایم.
کلانتری گفت: دنیای غرب نرم افزار‌های مورد نیاز خودش را که مبتنی بر لیبرال دموکراسی است، به وفور در زمینه‌های مختلف ازجمله حقوق، فرهنگ و اخلاق تولید کرده است؛ و همگی هم مبتنی بر سکولاریسم هستند. بزرگترین انقلاب مردمی جهان، با این همه شهید و این همه هزینه اتفاق می‌افتد، اما بعد عده‌ای می‌خواهند با الگو‌ها و نرم افزار‌های مبتنی بر سکولاریسم، توسعه و پیشرفت بوجود بیاورند، اگر بخواهیم به یک دستاورد عظیم برسیم، باید هم افزایی حوزه و دانشگاه، در قالب یک کارِگروهی و سازمان یافته به همت همه‌ی حوزه‌ها و دانشگاه‌ها از شهر‌های کوچک تا بزرگ صورت گیرد. راهکار دیگری که جزو اوجب واجبات است و باید مدنظر قرار گیرد، حضور هماهنگ حوزوی‌ها و دانشگاهیان در عرصه جهاد تبیین است که از واجبات عصر ماست. مقام معظم رهبری فرمودند تببین واقعیات، جهادی است که هم واجب، هم عینی و هم فوری است و باید در این راستا سعی و جهد فراوان کرد تا خدای نکرده، دشمنان نتوانند با پروپاگاندای دروغ خود، جای شهید و جلاد را عوض کنند و حقایق را وارونه جلوه دهند.