در میز اقتصادی امروز در خصوص ابعاد همکاری مشترک ایران و چین در حوزه تجارت و قرار داد ۲۵ ساله با حضور مسئولان نکاتی مطرح شد.
سوال: نشست همکاری ایران و چین چند روزه بود؟
آقای علی فکری دبیر کمیسیون مشترک ایران و چین: نشست دو روز بوده و امروز نشست نهایی با حضور معاون اول رئیس جمهور برگزار شد.
سوال: ارزیابی شما از رفتار چین در منطقه چگونه است؟
فکری: در خصوص تحلیل رفتار چین در منطقه باید چند نکته را در نظر گرفت از بُعد سیاسی آن چه شاهد بودیم که البته منحصر نبوده و قبلا شاهد بودیم، اما من از وزارت اقتصاد آماده ام و بیشتر در این خصوص صحبت خواهم کرد. همیشه جمهوری اسلامی از کشور‌های که علاقمند به همکاری هستند استقبال می‌کند وقتی قدرتی با شما همسو است می‌توانیم از آن در مسیر توسعه استفاده کنیم و بخشی از هزینه‌ها را برگردن آن انداخت بخشی از مسائل امروز حاشیه است.منکر این که اشتباهاتی از سوی چین رخ داده نیستم، اما بخشی از این فضا سازی به خاطر اشتباهاتی است که رخ داده است وقتی چین بخشی عمده انرژی خود را از این منطقه تامین می‌کند طبیعی است که با کشور‌های دیگر وارد مذاکره می‌شوند بنابر این ما باید پیشروی کنیم.
سوال: چرا رئیس جمهور چین به ایران سفر نکرد؟
فکری: سفر مقامات بر اساس عرف دیپلماسی است با توجه به روند سفر‌های برجامی رئیس جمهور ما باید به چین سفر کند در دولت قبل هم این سفر انجام نشده است.
سوال: گروه چینی اکنون برای چه به ایران سفر کرده اند؟
فکری: هر دولتی در ایران سرکار می‌آید چینی‌ها بلافاصله به دنبال گفت و گو برای طراحی روابط اقتصادی هستند هدف تنظیم روابط اقتصادی با چین است طرفین تفاهم کردند در یک بازه بلند مدت چه همکاری‌های اقتصادی انجام دهند اجرای پروژه‌ها، تامین مالی، ایجاد فرصت‌های اشتغال (استفاده از فناوری‌های ایرانی و متخصص‌های ایرانی در اولویت خواهد بود) از جمله برنامه‌های این تفاهم بود.
سوال: آیا در این نشست به نتیجه مشخصی هم رسیده ایم؟
فکری: اکنون زمان برنامه ریزی است در ۱۶ بند توافق شده ۱۶ بند جهت گیری‌های همکاری ما را روشن می‌کند که در زمینه بحث انرژی، تامین کالا تسهیل تجارت و صادرات غیر نفتی است.بازار صادراتی باز است و باید ظرفیت تولیدی خود را بسنجیم این‌ها همه در راستای سند ۲۵ ساله است.
سوال:تجارت ما با چین چگونه است؟
آقای عمادی سخنگوی گمرک: در ۸ ماه نخست امسال حجم کل مبادلات تجاری ایران با چین از لحاط وزنی ۲۳ میلیون ۳۰ هزار و ۳۲۸ تن و از لحاظ ارزش نیز ۲۰ میلیارد و ۲۰۰ میلیون و ۸۶۴ هزار و ۳۱۶ دلار بوده است. از این میزان ۱۰ میلیارد و ۴۱۹ میلیون و ۲۴۹ هزار و ۵۳۵ دلار به وزن ۲۰ میلیون و ۲۷۶ تن به صادرات اختصاص داشته است اگر از کل مبادلات تجاری امسال نسبت به سال گذشته هم بخواهیم نکته‌ای را بگوییم کل مبادلات ۸ ماه امسال در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از نظر وزنی ۱.۰۶ درصد و از نظر ارزشی ۱.۲ درصد افزایش داشته است البته در این آمار ها موضوع صادرات نفت وجود ندارد.
سوال: چه کالای‌هایی در این آمار در نظر گرفته شده است؟
عمادی :مواد پتروشیمی، خشکبار، چرم ، زعفران و آلیاژ‌ها از جمله کالا های صادراتی و ابزارآلات صنعتی ،اتو، دستگاه اشعه ایکس کاغد و مقوا از جمله کالاهای وارداتی است.
سوال: هدف گذاری‌ها برای تجارت با چین به چه شکل است؟
فکری: هدف گذاری از حجم روابط را باید ببینم در گذشته چه میزان بوده در سال های گذشته بالاترین میزان روابط ایران و چین حدود سالانه ۴۵ میلیارد دلار بوده است پس یعنی چنین هدفی دور از دسترس نیست البته یک شبه هم این رخ نمی‌دهد.در این دو روز در حال این هستیم که چگونه به ریل بگردیم ما می‌خواهیم آن چه که از دست رفته را بازگردانیم و به سمت توسعه رویم.
سوال : چه میزان سرمایه گذاری مد نظر است؟
فکری: کشور چین مهم‌ترین مسئله مقابل خودش موضوع خروج از مرز‌های خود و توسعه بازار‌ها است ایران یکی از اهداف چین در این حوزه است ایران یک کشور مستقل و یکی از اهداف اقتصادی چین است.یکی از برنامه‌های مهم پذیرفته شده مشارکت واقعی ایران در کمرراه (یک برنامه توسعه‌ای) چین است واقعی این یعنی فقط صحبت نباشد.
اکنون به سبب شرایطی که در منطقه روسیه و اوکراین رخ داده در مسیر ترانزیتی مشکلاتی رخ داده که کار عملیاتی با چین آغاز شده و از این مسیر در حال استفاده است، اما مشکلات زیر ساختی داخلی داریم.
سوال: در حوزه اجرا برنامه زمانی وجود دارد؟
فکری: اکنون سرمایه گذاری انجام شده است یک مورد خاص ۶۰ میلیون دلار است که درحوزه ترانزیت تکمیل تجهیزات ریلی است.
سوال: جزییات این نشست چه زمان اعلام می‌شود؟
فکری: یک بحث ملاحظه تحریمی وجود دارد باید سعی کرد کاری را انجام داد در ابتدا از آن چیزی نگفت و سپس از آن بگوییم.
سوال: پروژه چابهار چی شد؟
فکری: چینی‌ها ابراز تمایل کرده بودند، اما به حوزه عملیات نرسیده است در این سفر بیشتر برنامه‌ها را پیش می‌بریم. به طور کل همکاری ما با چین از جنس راهبری است و ما در حال کار هستیم پس یک بعد راهبری این است که چینی‌ها نمی‌خواهند محدویت‌های همکاری را با ایران بپذیرند به دنبال ایجاد منفعت مشترک هستیم ما بر اساس منفعت خود تصمیم گیری می‌کنیم.
سوال: در حوزه نفت و گاز چه میزان سرمایه گذاری خواهد شد؟
فکری: مذاکرات در این زمینه هم شروع شده است این که به چه نتیجه‌ای برسد در جریان مستقیم نیستم.
سوال: دور بعدی چه موضوعاتی پیگیری خواهد شد؟
فکری:در این نشست توافق شد با توجه به کاهش محدویت‌های کرونایی چین کمیسیون مشترک حضوری برگزار شود این دفعه نوبت چینی‌ها است که به ایران بیایند البته که زمان آن مشخص نیست.