هیچ سندی معتبرتر، مؤثرتر و در دسترس‌تر از قانون اساسی نداریم

محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در همایش ملی مسئولیت اجرای قانون اساسی که صبح امروز (شنبه، ۱۲ آذر ماه) به مناسبت روز قانون اساسی در سالن اجلاس سران و با موضوع احصای راهکار‌های مؤثر اجرای قانون اساسی بر اساس اصل ۱۱۳ قانون اساسی و تفسیر شورای نگهبان از این اصل برگزار شد، در کنار سایر رؤسای قوا حضور یافت.

 قالیباف در این همایش گفت: در ابتدا به سهم خودم به همه عزیزان و بزرگواران و اندیشمندان در حوزه حقوق، از بخش‌های مختلف دانشگاهی و بخش‌های دولتی، حوزه‌های علمیه، برادران و خواهران گرامی و همچنین مهمانان خارجی حاضر در این جلسه عرض خیر مقدم دارم.

رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در ابتدا درود می‌فرستم به روح پرفتوح شهدا و امام شهدا، امامی که جز برای خدا کلامی نگفت و جز در راه خدا گامی برنداشت و به ویژه درود می‌فرستیم به روح پرفتوح شهید بهشتی (ره)، شهیدی که در پایه گذاری، شکل گیری و تصویب قانون اساسی، نقش بسیار کلیدی و اساسی را ایفا کردند و همچنین تشکر می‌کنم از عزیزان خود در دولت، به ویژه برادر عزیز و مجاهدم دکتر دهقان، معاون حقوقی ریاست محترم جمهور که در این روز عزیز این فرصت را فراهم کردند که به یک بحث مهم در حوزه اجرای قانون اساسی بپردازیم.

وی در ادامه با بیان اینکه همه ما بر موضوع اهمیت، قانون اساسی و نقش آن در انسجام ملی و وحدت ملی و در پیشرفت کشور خود از این مسیر، اتفاق نظر داریم، عنوان کرد: نزدیک‌ترین و سهل الوصول‌ترین و مطمئن‌ترین راه برای تعیین روابط و انسجام بین حاکمیت، مردم و جامعه و برای حفظ یکپارچگی کشور و انسجام ملی خود، هیچ سندی معتبرتر، مؤثرتر، مورد وثوق‌تر و در دسترس‌تر از قانون اساسی نداریم پس همه باید با هر گرایش، دین، مذهب و سلیقه و قومیتی که در ایران عزیز زندگی می‌کنیم و شهروند جمهوری اسلامی محسوب می‌شویم باید به آن احترام بگذاریم.

به بهانه اینکه قصد داریم مشکلی را حل کنیم نباید باعث قانون گریزی شویم

قالیباف در ادامه با بیان اینکه همه ما باید قانون اساسی را میثاق ملی خود بدانیم و اولین نکته‌ای که باید همه به آن توجه کنیم، فرهنگ قانون گرایی است، عنوان کرد: قانون و اجرای آن و فرهنگ قانون‌گرایی، مهم‌ترین زیرساخت نرم افزاری برای هر جامعه و حاکمیتی است و البته که بیشتر و پیشتر از هر کسی، نمایندگان و کارگزاران نظام مکلف به تعهد به اجرای قانون اساسی هستند.

رئیس نهاد قانونگذاری کشورمان در ادامه با بیان اینکه همه ما باید بدانیم دور زدن قانون، استناد گزینشی به قانون یا تبعیض در اجرای قانون، بدترین صدمات و لطمات را به فرهنگ قانون‌گرایی می‌زند خصوصاً اگر از مسئولان در اجرای قانون سر بزند، اظهار داشت: دور شدن از قانون به انگیزه روان شدن و تسریع در امور آسیب‌هایش آنقدر زیاد است که چنین کاری به صرفه مادی و معنوی ما نبوده و نخواهد بود.

وی در ادامه با اشاره به فرمایشی از امام (ره) گفت: ایشان فرمایشی دارند با این مضمون که خروج از چارچوب اختیارات ضررش بیشتر از رشد کار در نقطه دیگری است. پس به بهانه اینکه قصد داریم مشکلی را حل کنیم و یا موضوعی را زودتر پیش ببریم، حقی را به حق دار بدهیم، عدالتی را برقرار کنیم، نباید باعث قانون گریزی شویم که عملی نابخشودنی و کار غیرعقلانی است.

اجرای قانون اساسی باطل السحر برنامه دشمن علیه هویت ملی، امنیت ملی و پیشرفت ما است

قالیباف در ادامه تصریح کرد: در اهمیت قانون اساسی ما همین بس که بدانیم در دو سه ماه اخیر دشمن کجا را هدف قرار گرفته است؟ امروز دشمن انسجام و وحدت ملی ما، یکپارچگی سرزمینی ما و در حقیقت دشمن همه ویژگی‌های قانون اساسی و میثاق ملی ما را مورد هجمه قرار داده از این رو باید بدانیم برنامه دشمن علیه هویت ملی، امنیت ملی و پیشرفت ملی ما است. پس همه آن‌هایی که دل در گرو ایران عزیز و دل در گرو اسلام و افتخار این سرزمین دارند باید برای اجرای تمام عیار قانون اساسی تلاش کنند که اجرای قانون اساسی باطل السحر برنامه دشمن علیه هویت ملی، امنیت ملی و پیشرفت ما است.

رئیس قوه مقننه ادامه داد: در همین دهه‌ها و سال‌های گذشته وقتی نگاهی با دقت بیشتر داشته باشیم، برخی نیرو‌ها و دسته‌های سیاسی را می‌بینیم که با قانون اساسی درافتاده‌اند، یا خواهان تجدیدنظر در قانون اساسی هستند و یا از اجرای قانون اساسی طفره می‌روند و شاید بهانه آن‌ها این باشد که بگویند این قانون اساسی کارآمد نیست.

وی در ادامه با تأکید براینکه همه ما باید بدانیم قانون اساسی میثاق ملی همه ماست، عنوان کرد: ارزش‌های ما، اسلامیت، جمهوریت نظام و امنیت ما در این قانون اساسی است. البته که باید توجه داشته باشیم همه ابعاد قانون اساسی را به طور متوازن اجرا کنیم تا قانون اساسی کارآمدی خود را به نمایش بگذارد.

 قالیباف در ادامه با اشاره به اینکه این سخن درست است که هنوز ما از همه ظرفیت‌های قانون اساسی استفاده نکرده ایم، ابراز داشت: ما به قانون اساسی در همه قلمرو‌های تدوین شده و پرداخته شده، توجه نکرده‌ایم و به بخشی از آن‌ها هنوز عمل نکرده و یا به طور کامل و متوازن عمل نکرده‌ایم. از این رو راهکار نجات دهنده برای ما اجرای کامل، متوازن و بدون تحریف و انحراف از قانون اساسی است.

حل مشکلات در تغییر نحوه اجرای قانون اساسی بوده و در تغییر قانون اساسی نیست

رئیس مجلس شورای اسلامی با یادآوری این مطلب که قانون اساسی ما قانون مترقی بوده و امروز حلال مشکلات ما در ابعاد مادی و معنوی است، اظهار کرد: در بحث حکمرانی‌نو که نکاتی را بعضاً خدمت مردم در طی سال‌های قبل تا به امروز گفته‌ام، بر همین نکته تأکید داشته‌ام که آنچه نیاز به تغییر دارد، نگاه ما و نحوه اجرای قانون اساسی بوده و حل مشکلات در تغییر قانون اساسی نیست.

وی در ادامه افزود: باید بدانیم حکمرانی یک امر ملی بوده و شعار جناحی نیست که با خواستن یا نخواستن یک گروه و یا یک حزب، تعیین تکلیف شود و باید بدانیم کارآمدی ارزش کانونی حکمرانی است. تا زمانی که ما به کارآمدی یک پاسخ روشن و مشخص ندهیم و تا زمانی که قدرت حل مسأله را پیدا نکنیم قادر نیستیم، مسأله حقوق اساسی مردم را پاسخ بدهیم.

قالیباف ادامه داد: وقتی به فصول قانون اساسی نگاه می‌کنیم، در فصل سوم حقوق ملت، حقوق مردم و رابطه آن با کارگزاران، نمایندگان و حاکمیت تعریف شده و هر کسی که مدعی این باشد که بخواهد حقوق عامه را صورت داده، احیا کرده و پیش ببرد، بدون شک قانون اساسی مهم‌ترین تکیه گاه او، مهم‌ترین سند و بالاترین سند برای این کار است.

رئیس نهاد قانونگذاری کشورمان در ادامه اولین حق مردم را حفظ کرامت آن‌ها دانست و افزود: اولین حق مردم این است که ما یک زندگی خوب در سایه دین و به کارآمدترین شکل، برایشان فراهم کنیم و این را مردم در همه شئونات زندگی خود ببینند. بدون شک فقر، فساد و تبعیض در تضاد با کرامت و منزلت انسان‌ها است.

وی در ادامه با اشاره به تعبیر حضرت آیت‌الله العظمی جوادی آملی که می‌فرمایند مردم ستون دین هستند، یادآور شد: پس حق این مردم و رضایت عامه به وسیله رعایت حقوق عامه اتفاق می‌افتد و نگاه ما به حکمرانی‌نو نیز در همین رابطه میان مردم، حاکمیت و کارگزاران و نمایندگان است که بالاتر از یک قرارداد اجتماعی است که در مکاتب انسان‌ساخت مورد تأکید قرار می‌گیرد، قرار دارد.

عمق باور‌ها و نگاه اجتماعی ما مبتنی بر قانون اساسی است

قالیباف همچنین گفت: عمق باور‌ها و نگاه اجتماعی ما مبتنی بر قانون اساسی است که برخاسته از فرهنگ قرآنی و فرهنگ اهل بیت (ع) است و ما از بعد دینی، اخلاقی، اسلامی، انسانی، دنیوی و اخروی به‌عنوان کارگزاران نظام در مقابل یکایک مردم خود و حقوق آن‌ها مسئول هستیم و این تنها از بعد اجرای یک قرارداد خاص نیست.

رئیس قوه مقننه با اشاره به اینکه در حکمرانی اسلامی بر این باور هستیم که کارآمدی حق‌الناس است، اظهار داشت: کارآمدی صرفاً یک معیار مدیریتی یا یک فضیلت اخلاقی نیست، بلکه یک حق است که ما مسئولین باید در هر بخش و هر سطحی این حق را ادا کنیم.

وی بر همین اساس تصریح کرد: ماهیت حکمرانی نو اینگونه است که این حق را نیز باید با عمل ادا کنیم، نه با حرف و سخن؛ و اگر این حقِ به حق مردم را آن هم به مردمی که هر کجا این کشور، نظام، آب و خاک؛ خون خواست، جان خواست، مال خواست، در پیروزی انقلاب، در دفاع مقدس، در مقابله با گروه‌های ضد انقلاب، در رسیدگی به حرکت‌های مؤمنانه و کمک در سیل، زلزله و حتی در حوادث تلخ اخیر دیدیم چگونه بسیجیان و مردم جان خود را تقدیم کردند به همین دلیل ما نسبت به این مردم مدیون هستیم و کارآمدی و حق را باید برای این مردم انجام دهیم.