با شروع فصل سرما سر و کله شپش ها هم پیدا شد

 فاطمه نوروزیان افزود: در ایران سالانه شاهد بیش از صد هزار مورد درگیری با شپش سر بخصوص درکودکان مقطع ابتدایی هستیم.

نوروزیان با اشاره به اینکه خانم‌ها نسبت به آقایان بیشتر درگیر این موضوع هستند؛ گفت: به طور کلی اگر بخواهیم در مورد شپش صحبت کنیم شپش حشره‌ای است که بدون بال و خونخوار است و بعنوان یک انگل محسوب می‌شود؛ انگل‌ها موجوداتی هستند که برای زنده ماندن نیاز به زندگی در کنار یک موجود زنده دیگر دارند.

وی گفت: میزبان شپش، سر خود انسان است؛ شپش لابه لای موها، تخم گذاری می‌کند و تخم شپش یا رشک به ساقه مو همان محلی که فولکول مو بیرون می‌آید متصل می‌شود. شپش سر می‌تواند تمامی نواحی سر را درگیر کند، اما اولین جایی که درگیر می‌کند اصولا پشت گوش و ناحیه پس سر است، زیرا عروق خونی بیشتری دارد و در مواقعی که آلودگی خیلی زیاد باشد می‌تواند کل مو‌ها را درگیر کند.

نوروزیان تگفت: شپش حتی در آقایان می‌تواند محاسن را نیز درگیر کند، ولی روی ابرو و پلک و مژه‌ها اصولا دیده نمی‌شود.

سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان با اشاره به چرخه زندگی شپش عنوان کرد: شپش از زمانی که تخم می‌گذارد تا زمانی که تبدیل به نوزاد شپش می‌شود هفت روز طول می‌کشد دو هفته هم طول می‌کشد تا این حشره بالغ شود و از زمانی که بالغ شود می‌تواند جفت گیری و تخم گذاری کند و در چرخه زندگی اش که تقریبا یک ماه است روزی چهار تخم بگذارد و در یک ماهی که زنده است می‌تواند ۱۰۰ تا ۱۵۰ تخم در سری که آلوده هست بگذارد از این جهت است که می‌گویم حتی اگر شپش وارد سر شود راحت می‌تواند فرد را دچار آلودگی شدید کند.

وی بیان کرد: راه‌های انتقال شپش در مدارس از طریق انتقال مستقیم و غیر مستقیم می‌باشد؛ راه انتقال مستقیم یعنی اگر بچه‌ها در کنار هم و در فاصله کم بنشینند، چون تماس بسیار نزدیک است شپش از فرد آلوده به فردی که آلوده نیست منتقل می‌شود و این آلودگی هیچ ارتباطی به طبقه اجتماعی افراد ندارد و به راحتی قابل انتقال است. اما تماس غیر مستقیم به طور مثال روسری یا مقنعه، گل سر، کش مو و یا هر چیزی که به سر مربوط می‌شود حتی شال گردن و یا کلاه اگر آلوده باشد و در کنار وسایل فردی که آلوده نیست باشد شپش می‌تواند انتقال پیدا کند؛ حتی اگر از وسایل یکدیگر را استفاده نکنند قابل انتقال است. مثلا در مدارس که کمدی وجود دارد که همه شال گردن‌ها در آن نگهداری می‌شود و یا در رختکن استخر، رختکن حمام‌های عمومی و یا هر مکانی که مشترک باشد همین موارد باعث انتقال این حشره از فرد آلوده به فردی که آلوده نیست می‌شود.

دکتر نوروزیان عنوان کرد: سه مورد تحت عنوان فرد مشکوک، فرد محتمل و فردی که تشخیص قطعی داده شده بعنوان موارد تشخیصی وجود دارد. مشکوک: مثلا فرد یا کودکی که زیاد سرش را می‌خاراند بخصوص پشت گوش و پس سر خود را، محتمل: یعنی این کودک یا دانش آموز خراش‌هایی را در سرش دارد که با خارش خود موجب زخم سر شده باشد، تورم غده لنفابی چه پشت گوش و چه زیرگردن و تشخیص قطعی دیدن رشک یا تخم شپش است یا دیدن خود حشره شپش بالغ.

وی اظهار کرد: طرح غربالگری کودکان در مدارس توسط همکاران بهداشتی ما در بهداشت مدارس انجام می‌شود و کودکان را قبل از شروع مدارس معاینه می‌کنند بعد از پیدا کردن کودکان آلوده درمان خانوادگی انجام می‌شود. در درمان تاکید می‌شود حتما درمان خانوادگی صورت گیرد. درمان اگر فقط برای فرد آلوده باشد قطعاً درست جواب نمی‌دهد و دوباره فرد آلوده می‌شود.

نوروزیان تصریح کرد: عوارض شپش در افراد آلوده شامل: خارش شدید سر است، زیرا شپش، چون خونخوار است وقتی می‌خواهد خون بخورد قطعاً پوست سر سوراخ می‌شود و از بزاق خود ماده ایی وارد سر می‌کند که باعث می‌شود خون در سر لخته شود همین موضوع باعث سوزش و خارش می‌شود.

سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان افزود: وجود این مشکل در دانش آموزان باعث می‌شود بی خوابی داشته باشد و صبح در کلاس درس سرحال نباشد و این از یک بعد دیگر بسیار حائز اهمیت است که ما برای درمان اقدام فوری انجام دهیم.

مهمترین راهکار درمانی این است که درمان باید کامل و جمعی انجام پذیرد. اگر یک دانش آموز آلوده باشد باید تمام دانش آموزان مرتب چک شوند؛ یک نکته بسیار مهم زمانی که یک دانش آموز آلوده مشاهده شد به هیچ عنوان کرامت دانش آموز و خانواده اش نباید زیر سوال برود. هر فردی با هر سطح اجتماعی و فرهنگی می‌تواند به شپش آلوده شود.

وی با اشاره به چگونگی انتقال شپش از حیوانات خانگی به انسان گفت: حیوانات خانگی با جا به جا کردن شپش می‌توانند موجب آلودگی شوند، اما شپشی که مخصوص انسان است و از انسان به انسان منتقل می‌شود، اما حیوانات می‌توانند ناقل باشند یعنی باعث انتقال شوند حیوانات می‌توانند آلوده نباشند، اما باعث انتقال می‌شوند.

دکتر نوروزیان با اشاره به روش‌های درمانی صحیح و اصولی شپش سر تاکید کرد: به هیچ عنوان از مواد شیمیایی سمی و خطرناک در درمان استفاده نشود. شنیده‌ها حاکی از آن است که برخی افراد از سموم کشاورزی استفاده می‌کنند که به شدت خطرناک است و تاکید می‌شود به جد از این اقدام خودداری شود. همچنین استفاده از سس مایونز و تجویز‌های خانگی توصیه نمی‌شود. فقط از محلول و لوسیون‌ها که پزشک تجویز می‌کنند استفاده شود. از بین بردن رشک (محلول ۵۰ درصد سرکه را در ۵۰ درصد آب حل نموده) مو‌ها را به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه به محلول آغشته کنید و بعد با شانه دانه ریز شانه بزنید.منبع: ایسنا