عباس شاهسونی رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت گفت: در سال ۱۴۰۰ در شهرهای مورد مطالعه کشور تقریبا ۱۶.۷ درصد از روزهای سال شاخص کیفیت هوا ذرات معلق PM۲.۵ در محدوده خوب، ۶۲.۶ درصد در محدوده هوای قابل قبول، ۱۶.۵ درصد در محدوده هوای ناسالم برای گروه‌های حساس، ۳.۴ درصد در محدوده هوای ناسالم برای همه گروه‌ها، ۰.۴۲ درصد در محدوده هوای خیلی ناسالم و ۰.۴۱ درصد در محدوده هوای خطرناک بود و مشخص شد نسبت به سال ۱۳۹۹ تعداد روزهای دارای هوای خوب پنج درصد کاهش یافته است. شهرهای تهران، مشهد، اهواز، اصفهان و کرج نیز دارای کمتر از ۱۰ روز هوای خوب در سال ۱۴۰۰ بوده‌اند.
او افزود: مشهدی‌ها در ۳۵۷ روز از ۳۶۵ روز سال ۱۴۰۰ هوایی را تنفس کرده‌اند که براساس یافته‌های مطالعه‌ای در وزارت بهداشت با عنوان «کمی‌سازی اثرات بهداشتی و اقتصادی منتسب به آلاینده ذرات معلق ۲.۵ PM» میانگین غلظت این ذرات معلق در آن بیش از استاندارد سازمان جهانی بهداشت، پنج میکروگرم در مترمکعب، بوده است!
رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت ادامه داد: ذرات معلق ۲.۵ PM ذرات ریزی هستند که اندازه آن‌ها کمتر از ۲/۵ میکرومتر یا میکرون است و یکی از عوامل اصلی آلودگی هوا هستند. قطر این ذرات ۲.۵ میکرون یا کمتر (صدبرابر کوچک‌تر از قطر موی انسان) است و آن‌قدر کوچک‌اند که می‌توانند حتی به کوچک‌ترین مجاری هوای ریه‌ها نفوذ کنند.
رشد ۸۷ درصدی مرگ های منتسب به آلودگی هوا در سال گذشته
شاهسونی، درباره نتایج این پژوهش گفته است، در سال۱۴۰۰ شمار همه مرگ‌های منتسب به رویارویی طولانی‌مدت با این ذرات معلق بیش از ۸۷درصد نسبت به سال۱۳۹۹ افزایش داشته است
او با اشاره به عوارض آلودگی هوا بر سلامت افراد، تصریح کرد: مواجهه با آلودگی هوا در کشورهای توسعه یافته چهارمین عامل مرگ در جهان پس از خطرات متابولیک، رژیم غذایی و دود سیگار است. این در حالیست که در کشورهای در حال توسعه، آلودگی هوا سومین ریسک فاکتور مرگ است. در واقع مطالعات جهانی نشان داده است آلودگی هوای آزاد و داخل در مناطق شهری و روستایی سالیانه منجر به بیش از هفت میلیون مرگ زودرس می‌شود.
رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت با اشاره به آخرین مطالعه وزارت بهداشت در ایران در زمینه آلودگی هوا تحت عنوان "کمی‌سازی اثرات بهداشتی و اقتصادی منتسب به آلاینده ذرات معلق PM ۲.۵"، تاکید کرد: این مطالعه در ۲۷ شهر تهران، اهواز، مشهد، تبریز، شیراز، اصفهان، ایلام، سنندج، همدان، خرم‌آباد، اراک، کرج، کرمانشاه، آبادان، شهرکرد، یزد، ارومیه، کرمان، قزوین، بیرجند، قم، زابل، بجنورد، زنجان، بوشهر، اردبیل و زاهدان در سال ۱۴۰۰ با جمعیت حدود ۳۵ میلیون نفر انجام شده است. در آن‌ها میانگین غلظت این ذرات معلق بیش از شش‌برابر رهنمود سازمان جهانی بهداشت (پنج میکروگرم در مترمکعب) و بیش از ۲.۵ برابر استاندارد ملی (دوازده میکروگرم در مترمکعب) بوده است.
شاهسونی در پاسخ به سوالی درباره علت نبودن شهرهای شمالی کشور در این مطالعه، اظهار کرد: در شهرهای شمالی علی‌رغم اینکه ایستگاه سنجش کیفیت هوا وجود دارد، اما داده معتبر و پیوسته نداشتیم و یا آمار ارائه شده به ما با شواهد فرق داشت که این موضوع سبب شد این شهرها در مطالعه قرار نگیرند.
او افزود: بر اساس این مطالعه مشخص شد در سال ۱۴۰۰ میانگین غلظت ذرات معلق PM۲.۵ در ۲۷ شهر ذکر شده بیش از ۶ برابر رهنمود سازمان جهانی بهداشت ( ۵میکروگرم در مترمکعب) و بیش از ۲.۵ برابر استاندارد ملی ( ۱۲ میکروگرم در مترمکعب) است.
رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت ادامه داد: همچنین در سال ۱۴۰۰ به طور میانگین ۲۴۲ روز میانگین غلظت روزانه ذرات معلق PM۲.۵ در ۲۷ شهر ذکر شده بالاتر از رهنمود روزانه سازمان جهانی بهداشت (۱۵ میکروگرم در متر مکعب) بوده است که بالاترین تعداد روزها مربوط به مشهد با ۳۵۷ روز در طی سال ۱۴۰۰ بوده است. در شهر تهران نیز ۳۵۵ روز میانگین غلظت روزانه ذرات معلق PM۲.۵ بالاتر از رهنمود روزانه سازمان جهانی بهداشت بوده است.
شاهسونی در ادامه بیان کرد: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا در سال ۱۴۰۰ بیش از ۲۰ هزار نفر بوده و در مجموع هزینه مرتبط با مرگ‌ومیر ناشی از همه دلایل منتسب به ذرات معلق ۲.۵ PM رقم ۸.۱۷ میلیارد دلار و معادل ۲۲۷ هزار میلیارد تومان برآورد شده که این رقم نسبت به سال ۱۳۹۹ بیش از ۹۰ درصد افزایش داشته است. براین‌اساس، تهران بیشترین خسارت را متحمل شده است و پس از آن مشهد، شیراز، کرج، اصفهان و اهواز قرار گرفته‌اند.
او تصریح کرد: در شهر مشهد تعداد کل مرگ‌های منتسب به ذرات معلق PM۲.۵ در بزرگسالان بالاتر از ۳۰ سال در سال ۱۴۰۰ به شکل میانگین ۱۸۹۱ نفر بوده است. تعداد مرگ به علت بیماری‌های مزمن انسداد ریوی بالاتر از ۳۰ سال ۸۴ نفر، تعداد مرگ به علت سرطان ریه بالاتر از ۳۰ سال ۳۹ نفر، تعداد مرگ به علت بیماری‌های ایسکمیک قلبی در بزرگسالان بالاتر از ۲۵ سال ۴۰۶ نفر و تعداد مرگ به علت سکته مغزی در بزرگسالان بالاتر از ۲۵ سال ۱۸۹ نفر بوده است.
رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت تاکید کرد: مجموع هزینه اقتصادی مرگ‌های ناشی از رویارویی با این ذرات معلق در سال۱۴۰۰ در شهر مشهد به‌طور میانگین ۱۰۲۲میلیون دلار معادل ۲۸هزار میلیارد تومان برآورد شده است.