بیمه بیکاری یکی از حمایت‌های اجتماعی است که سازمان تامین اجتماعی بر اساس آن مکلف است با دریافت حق بیمه بیکاری مقرر به کارگران مشمول قانون بیمه که به طور غیر ارادی بیکار و از سوی ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی معرفی شده‌اند، مقرری بیمه بیکاری پرداخت کند.
بیمه بیکاری به کارگران مشمول قانون کار و تابع قانون تامین اجتماعی تعلق می‌گیرد و بر اساس آن کارفرما مکلف است سه درصد از مزد کارگر را به صندوق بیمه بیکاری واریز کند.
علی حسین رعیتی فرد - معاون روابط کار وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اخیرا از کاهش ۳۰ درصدی مقرری بگیران بیمه بیکاری نسبت به سال گذشته خبر داده و گفته است: بعد از گذشت چند سال تراز صندوق بیمه بیکاری مثبت شده است.
به گفته وی، تاکنون نزدیک به ۱۸۵ هزار نفر از مقرری بیمه بیکاری بهره‌مند شده‌اند که با توجه به بهبود فضای کسب و کار، می‌توان گفت که تعداد مقرری بگیران نسبت به سال قبل کمتر شده است.
آنطور که رعیتی فرد گفته، در حوزه بیمه بیکاری فرایند مربوط به مقرری بگیران در سامانه جامع روابط کار صورت می‌پذیرد.
معاون وزیر کار پیشتر از کاهش ۳۸ درصدی تقاضا برای دریافت بیمه بیکاری نسبت به سال ۱۴۰۰ خبر داده بود. برابر قانون، پرداخت مقرری بیمه بیکاری به کسانی صورت می‌گیرد که به طور غیر ارادی و به علت حوادث غیرمترقبه نظیر زلزله، سیل، آتش سوزی و مواردی همچون کرونا بیکار شده باشند لذا کارگرانی که بدون میل و اراده شخصی بیکار شده باشند می‌توانند درخواست بیمه بیکاری بدهند.
بنابر گزارش مرکز برنامه‌ریزی و اطلاعات راهبردی وزارت کار، تعداد کل مقرری بگیران بیمه بیکاری تا پایان خرداد ۱۴۰۱ حدود ۱۶۲ هزار و ۵۰۰ نفر بوده است. همچنین تعداد مقرری بگیران بیمه بیکاری در سال ۱۳۹۹ حدود ۲۲۱ هزار و ۲۲۹ نفر بوده که این رقم در پایان سال ۱۴۰۰ به ۱۸۶ هزار و ۴۲۲ نفر رسیده است.
مراحل ثبت درخواست بیمه بیکاری تا پیش از شیوع کرونا از طریق سامانه بیکاری وزارت کار صورت می‌گرفت، ولی در دوران کرونا، سامانه جامع روابط کار از سوی وزارت کار به منظور ثبت درخواست متقاضیان بیمه بیکاری معرفی شد تا کسانی که از اثرات شیوع کرونا آسیب دیده و بیکار شده بودند، از مقرری بیمه بیکاری بهره‌مند شوند.
مطابق ماده ۶ قانون بیمه بیکاری، افرادی که به طور غیر ارادی بیکار شده‌اند موظفند مراتب بیکاری خود را از طریق سامانه جامع روابط کار اعلام کنند تا پس از بررسی و تایید جهت دریافت مقرری به شعب تامین اجتماعی معرفی شوند.