دیابت بیماری است که در آن بدن قادر به تولید انسولین که یکی از هورمون‌های ضروری بدن است، نیست.
روند رو رشد بیماری دیابت در استان گلستان نیز مشهود است.
دیابت درمان نشده می‌تواند عوارضی جدی از قبیل کوری ناگهانی، نارسایی کلیوی، سکته مغزی و قطع پا به دنبال داشته باشد و به همین دلیل می‌تواند باعث ایجاد هزینه‌های طولانی‌مدت پزشکی و غیرپزشکی برای بیماران، خانواده آن‌ها، مراقبین و نظام سلامت شود.
به گفته متخصصان، تکرر ادرار، تشنگی و گرسنگی شدید، کاهش وزن، خستگی مفرط، بی‌حوصلگی، نداشتن تمرکز، احساس سوزش و خارش یا بی حسی در دست‌ها و پاها، تاری دید، عفونت‌های مکرر و بهبود دیرهنگام زخم‌ها از علایم هشدار دهنده دیابت است.
دیابت دو نوع اصلی دارد که در دیابت نوع یک تخریب سلول‌های بتا در پانکراس منجر به نقص تولید انسولین می‌شود و در نوع دو مقاومت پیشرونده بدن به انسولین وجود دارد که در نهایت ممکن است به تخریب سلول‌های بتای پانکراس و نقص کامل تولید انسولین منجر شود.
در دیابت نوع دو مشخص است که عوامل ژنتیکی، چاقی و کم‌تحرکی نقش مهمی در ابتلای فرد دارند.
افراد دارای اضافه وزن و چاقی، فشار خون بالا، افراد کم تحرک، مادری که فرزند بیشتر از ۴ کیلوگرم به دنیا آورده و مادری که چندین بار سقط و یا مرده زایی داشته و همچنین افرادی که در فامیل درجه اول خود فرد دیابتی و یا سابقه سکته مغزی و قلبی دارند، بیشتر در معرض ابتلا به دیابت هستند.
مناسبت روز جهانی دیابت ۱۴ نوامبر برابر با ۲۳ آبان، بهانه‌ای شد تا وضعیت استان گلستان را در مورد این بیماری بررسی کنیم.
دکترمحمد مهدی زرگران معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی گلستان در این باره گفت: بیماری دیابت در دنیا رو به افزایش است و از این رو در کشور و استان گلستان نیز بیماران مبتلا به دیابت رو به افزایش هستند.
او ادامه داد: آمار‌ها نشان می‌دهند که طی ۱۰ سال گذشته، جمعیت ۷ درصدی مبتلا به دیابت در استان به ۱۰ درصد افزایش یافته و به حدود ۲۰۰ هزار نفر رسیده است.
زرگران در مورد اقدامات برای شناسایی این افراد در استان گفت:در روستا‌های استان غربالگری خانه به خانه به ویژه برای مادران باردار انجام می‌شود، اما در شهر‌ها افراد خودشان برای تست و ثبت بیماری به مراکز بهداشت و درمانی مراجعه می‌کنند.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی گلستان با بیان اینکه بررسی دیابت جزو خدمات بیمه‌ای نیست افزود: افراد بالای ۶۰ سال حتما ۶ ماه یکبار برای آزمایش و تست قند و چربی خون مراجعه کنند.
او با بیان اینکه عوارض این بیماری بیشتر بر روی چشم، کلیه، اختلالات عروقی، سکته قلبی و زخم‌هایی در بدن به ویژه پا بروز می‌کند افزود: پیوند پانکراس می‌تواند نجات بخش باشد که این موضوع در برخی از کشور‌های خارجی اتفاق می‌افتد، اما فراگیر نشده و بیشتر در مرحله تحقیقات است.
زرگران در مورد علت افزایش تعداد افراد ابتلا به دیابت می‌گوید: مدرن شدن زندگی و تغییر سبک زندگی انسان‌ها می‌تواند از مهمترین دلایل آن باشد.
او در مورد اقدامات انجام شده برای آگاهی مردم گفت:در برنامه‌های بهداشتی و پزشکی تلویزیونی و رادیویی هشدار لازم به مردم داده می‌شود و همچنین بروشور‌هایی در مراکز بهداشت و بیمارستان‌ها نیز در اختیار بیماران قرار می‌گیرد.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی گلستان در پاسخ به این سوال که آیا امکانات متناسب با تعداد بیماران در استان وجود دارد؟ گفت:در وضعیت فعلی امکانات مناسب با تعداد بیماران در استان وجود دارد، اما با توجه به افزایش بیماران دیابتی ممکن است در آینده با مشکل مواجه شویم.
او گفت: بر این اساس در بحث دیالیز، واگذاری به بخش خصوصی دنبال می‌شود و برای پیوند کلیه نیز اقداماتی در حال انجام است تا تعداد بیشتری از افراد نیازمند، کلیه دریافت کنند.
زرگران افزود:۷ کلینیک دیابت در شهرستان‌های گرگان، گنبدکاووس، مینودشت، کردکوی، بندرترکمن، آق قلا و کلاله فعال هستند که در آن خدمات آموزشی رایگان ارائه می‌شود، اما خدمات دارویی رایگان ندارند.
یکی از بیماران دیابتی استان در تماس با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: بعضی اوقات که برای دریافت سهمیه انسولین ماهیانه که پزشک تجویز کرده به داروخانه مراجعه می‌کنم به من گفته می‌شود که این ماه از سهمیه انسولین شما یک قلم کم می‌شود.
او ادامه داد:در چنین شرایطی ما مجبوریم کسری انسولین خود را به صورت آزاد تهیه کنیم.
پانیذ صدرایی معاون غذا و داروی علوم پزشکی گلستان در این باره می‌گوید:داروی انسولین برای بیماران دیابتی از موجودی تقریبا خوبی در داروخانه‌های استان برخوردار است.
او می‌گوید: برای بیماران دیابتی مقدار انسولین بر اساس تجویز پزشک و میزان مصرف ماهیانه بیمار در سامانه بیمه تعریف می‌شود.
صدرایی گفت: دقیقا باید یک ماه از تاریخ دریافت مقدار داروی انسولین گذشته باشد تا بیمار بتواند به طور کامل سهمیه خود را دریافت کند.
صدرایی در مورد انسولین قلمی لانتوس گفت: این دارو به نسبت کمتر است، اما نایاب نیست.
او گفت: خوشبختانه برای دارو‌های خوراکی دیابت تنوع زیادی وجود دارد و در صورت موجود نبودن هر یک از آن‌ها پزشک می‌تواند دارو‌های مشابه دیگری جایگزین کند و نگرانی در این خصوص وجود ندارد.
معاون غذا و داروی علوم پزشکی گلستان به بیماران دیابتی توصیه کرد: رژیم غذایی و کنترل وزن را در برنامه‌های خود داشته باشند و دارو‌ها را دقیقا طبق تجویز پزشک مصرف کنند.
او همچنین گفت: همچنین بیماران دیابتی دز تزریق انسولین را رعایت کنند و از مصرف خودسرانه آن بپرهیزند.
به اعتقاد کارشناسان همه گیری دیابت در دنیا رو به گسترش است، اما بیماری قابل کنترلی است و علاوه بر لزوم کنترل قندخون، افزایش دسترسی به خدمات تشخیصی، آموزش خود مراقبتی و افزایش خدمات درمانی، نقش مهمی در کنترل بیماری دارد.