تِکّیه ماهواره‌برها بر نردبان صعود و چرخش ماهواره‌ها گِرد زمین

تلاش‌های متخصصان کشورمان در سال‌‎های متمادی باعث شد تا اولین ماهواره ایرانی به نام امید در سال ۱۳۸۷ به فضا پرتاب شود.

امید که اولین ماهواه تمام ایرانی بود توانست بذر امید برای خودکفایی و توسعه توانمندی در صنعت هوا فضا را در دل تمام ایرانیان بکارد. امری که با پرتاب ماهواره رصد به حقیقت پیوست.

ماهواره رصد که در سال ۹۰ پرتاب شد اولین ماهواره تمام ایرانی بود که برق خود را از صفحات خورشیدی متصل به دیواره این ماهواره تامین می‌کرد و با اینکه عمر کوتاهی داشت‏، اما متخصصان کشورمان با ساخت آن توانستند نوید ساخت ماهواره‌های جدیدتری را بدهند.

ماهواره نوید سومین ماهواره موفق کشورمان در سال ۹۰ به فضا ارسال شد. این ماهواره که وزنی معادل ۵۰ کیلو داشت و از کلاس ماهواره‌های میکرو به شمار می‌رفت، در مدار بیضوی و در ارتفاع ۲۵۰ تا ۳۷۵ کیلومتری قرار گرفت. این ماهواره کاملا بومی و دارای زیر سیستم‌های تامین توان، زیرسیستم تعیین و کنترل وضعیت با استفاده از حسگر‌ها و عملگر‌های دینامیکی بود و در آن حسگرهایی، چون حسگر خورشیدی، مغناطیسی و عملگر مغناطیسی نصب شده بود.

ماهواره نوید در پایان ماموریت خود توانست پنجاه دور گرد زمین بچرخد‏، اما فجر پیروزی در صنعت ماهواره با پرتاب ماهواره فجر کامل‌تر شد.

ماهواره فجر که در سال ۹۳ به فضا پرتاب شد. از ویژگی‌های مهم این ماهواره دوربین بسیار پیشرفته آن بود که تصاویر دریافت شونده قابل استفاده در مراکز مختلف مثل بررسی وضعیت‌های هواشناسی و نقشه‌برداری بود.

ماهواره مخابراتی ناهید ۱ که در سال ۹۵ به پرتاب شد. ماموریت‌های پروژه ناهید در راستای دستیابی به فناوری طراحی و ساخت ماهواره مخابراتی زمین آهنگ، برای نخستین بار در کشور مطرح و در یک ماهواره پیاده‌سازی شده است. در ضمن فناوری‌های به کار گرفته شده در ماهواره ناهید به عنوان پایه اصلی فناوری‌های مورد نیاز ماهواره‌های عملیاتی کشور می‌باشد.

برخی از ماموریت‌های ماهواره ناهید بدین شرح بود: باز کردن صفحات خورشیدی در مدار‏‏، ارتباط با باند مخابراتی در مدار تصویربرداری و تخمین نرخ باز شدن صفحات خورشیدی، فراهم نمودن تجهیزات آزمون مکانیزم‌های فضایی، تجهیزات مخابراتی فرکانس بالا و طراحی بخش‌های آن، تعیین و کنترل وضعیت سه محوره، ارتباط مخابراتی دائم در یک باند. تصویربرداری ضمن عملیات و تخمین نرخ باز شدن صفحات خورشیدی به کمک آن.

پس از ماهواره ناهید ۱ ماهواره‌های پیام و ظفر به فضا پرتاب شدند‏ و با اینکه ماموریتشان با موفقیت انجام نشد‏، اما متخصصان کشورمان توانستند از تجربیات آن‌ها برای رفع ایردات در ماهواره نور استفاده کنند.

ماهواره نور ۱ که در سال ۹۹ با موفقیت به فضا پرتاب شد اولین ماهواره نظامی کشورمان است که در مدار قرار گرفته و با این ماهواره سپاه فضایی شد و پس از آن ماهواره نور ۲ با موفقیت به فضا ارسال شد.

ماهواره خیام هم جدیدترین همکاری فضایی ایران و روسیه به حساب می‌آید در سال ۱۴۰۱ با موشک سایوز به فضا پرتاب شد.

ماهواره بر قائم ۱۰۰ که جدیدترین دستاورد ایران در صنعت هوا فضا به حساب می‌آید توسط دانشمندان نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ساخته شده و قرار است ماهواره ناهید سازمان هوافضای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات توسط سپاه پاسداران با بهره‌برداری از ماهواره بر سه مرحله‌ای قائم ۱۰۰ در مدار قرار بگیرد.

ماهواره بر قائم ۱۰۰ اولین ماهواره بر سه مرحله سوخت جامد جمهوری اسلامی ایران و قادر خواهد بود ماهواره‌هایی با وزن ۸۰ کیلوگرم را در مدار ۵۰۰ کیلومتری از سطح زمین قرار دهد.

بررسی کارنامه فضایی ایران نشان می‌دهد با اینکه برخی ماهواره‌ها در مدار قرار نگرفتند‏، اما شکستی در پروژه‌های آن‌ها نمی‌توان متصور بود چرا که در هر جایی که مشکلاتی پیش آمد در پروژه بعدی آن مشکلات برطرف شده و سیر تکاملی آن ادامه یافته است.