کسانی که دیر میخوابند و تا دیر وقت فعال هستند، نسبت به آنهایی که زود از خواب بیدار میشوند، بیشتر در معرض ابتلا به دیابت نوع ۲ و بیماری قلبی قرار دارند.
کرونوتایپ (تیپ شخصیت زمانی) فرد بر تعدادی از بیماریها مانند سندرم متابولیک (شرایطی که خطر ابتلا به دیابت نوع ۲، بیماریهای قلبی عروقی و سکته را افزایش میدهد) تاثیر میگذارد. کرونوتایپ به ریتمهای شبانهروزی مربوط میشود و تمایل طبیعی بدن به خواب یا هوشیاری در یک دوره ۲۴ ساعته است.
کرونوتایپهای سحرخیز، کسانی هستند که ترجیح میدهند صبح زود بیدار شوند و فعالیت خود را انجام دهند؛ در حالی که کرونوتایپهای شبزندهدار افرادی هستند که تا دیروقت بیدار میمانند و تا اواخر روز فعال هستند.
نتایج تحقیقی نشان میدهد که متابولیسم بدن و منبع انرژی ترجیحی ما تحت تاثیر چرخه خواب و بیداری است. بدن ما از چربی به عنوان سوخت استفاده میکند، اما بازده تبدیل چربی به انرژی در کرونوتایپهای شبزندهدار کمتر است.
تجمع چربی کرونوتایپهای شبزندهدار را در معرض خطر بیشتر بیماریهای قلبی عروقی و دیابت نوع ۲ قرار میدهد. کسانی که در ساعات پایانی روز فعال میمانند، حتی حین ورزش نیز چربی کمتری میسوزانند؛ در حالی که افراد سحرخیز تمایل به مصرف چربی بیشتری برای انرژی در هنگام استراحت یا فعالیت بدنی دارند.
برای این مطالعه شرکتکنندگان بر اساس کرونوتایپ خود به ۲ گروه تقسیم شدند و ترکیب بدن آنها (درصد چربی، ماهیچه و استخوان)، توده بدن و حساسیت به انسولین برای متابولیسم کربوهیدرات و چربی مورد بررسی قرار گرفت.
شرکتکنندگان یک رژیم غذایی استاندارد را دنبال کردند و طی شب چیزی مصرف نکردند و الگوهای فعالیت آنان در طول روز به مدت یک هفته پیگیری شد. آنان همچنین ۲ جلسه ۱۵ دقیقهای ورزش با شدت متوسط و زیاد انجام دادند.
نتایج نشان داد کسانی که تا دیروقت بیدار هستند، حین ورزش و استراحت نسبت به افراد سحرخیز چربی کمتری برای انرژی میسوزاندند. همچنین آنها به انسولین مقاوم بودند؛ به این معنا که بدن آنها به گلوکز خون واکنش خوبی نشان نمیداد؛ بنابراین بدن آنها به گلوکز بیشتری نیاز دارد و کربوهیدراتها را به چربیها به عنوان منبع انرژی ترجیح میدهند؛ بنابراین این افراد در معرض خطر ابتلا به دیابت و چاقی قرار میگیرند.
پروفسور استیون مالین، محقق ارشد این تحقیق، گفت: تفاوت در متابولیسم چربی بین سحرخیزان و شبزندهداران نشان میدهد ریتم شبانهروزی بدن ما (چرخه بیداری/خواب) میتواند بر نحوه استفاده بدن از انسولین تاثیر بگذارد.
توانایی حساس یا اختلال در پاسخ به هورمون انسولین پیامدهای عمدهای برای سلامتی ما دارد.
این مشاهدات درک ما را از اینکه چگونه ریتمهای شبانهروزی بدن بر سلامت ما تاثیر میگذارد، افزایش میدهد.
از آنجایی که به نظر میرسد کرونوتایپ بر متابولیسم و عملکرد هورمونی ما تاثیر میگذارد، پیشنهاد میکنیم کرونوتایپ میتواند به عنوان عاملی برای پیشبینی خطر بیماری فرد مورد استفاده قرار گیرد.
ما همچنین دریافتیم که افراد سحرخیز از نظر بدنی فعالتر هستند و سطح آمادگی جسمانی بالاتری نسبت به افراد شبزندهدار دارند که در طول روز بیتحرکتر هستند. البته تحقیقات بیشتری برای بررسی ارتباط بین کرونوتایپ، ورزش و سازگاری متابولیک مورد نیاز است تا مشخص شود آیا ورزش کردن زودتر در روز فواید سلامتی بیشتری دارد یا خیر.
نتایج این تحقیق در مجله Experimental Physiology منتشر شده است.