جام جهانی همیشه بستری بوده تا کشورهایی که اسم و رسم کمتری در فوتبال دارند، خودشان را به دنیا نشان دهند. به همین دلیل است که جام جهانی، ویترینی برای دنیای فوتبال به حساب می‌آید و بازیکنان ناشناخته‌ای توانایی‌هایشان را به نمایش می‌گذارند. حالا تا آغاز جام جهانی ۲۰۲۲ کمتر از یک ماه باقی مانده و باید دید که کدام تیم و کدام بازیکنان می‌توانند در این جام شگفتی‌سازی کنند؛ شاید این بار قرعه به نام ایران بیفتد.
بیشتربخوانید
در این گزارش داستان بهترین شگفتی‌سازان ادوار مختلف جام جهانی را می‌خوانید:
کره شمالی، جام جهانی ۱۹۶۶
کره‌شمالی در جام‌های جهانی ۱۹۳۰، ۱۹۳۴ و ۱۹۳۸ به عنوان قسمتی از خاک ژاپن در این رقابت‌ها حضور پیدا کرد اما جام جهانی ۱۹۶۶ اولین باری بود که این کشور به صورت مستقل در جام جهانی حاضر شد. تا آن دوره از جام جهانی، تیمی از آسیا موفق به صعود از مرحله گروهی نشده بود و به همین دلیل حساب ویژه‌ای روی کره شمالی باز نمی‌شد.
با این حال برخلاف پیش‌بینی‌ها، کره شمالی پس از شکست ۳ بر صفر مقابل شوروی، مقابل شیلی به تساوی یک بر یک رسید و در کاری بزرگ با نتیجه یک بر صفر ایتالیا را شکست داد تا بتواند از گروهش صعود کند. این تیم در مرحله یک چهارم نهایی جام جهانی به مصاف پرتغال رفت و در ۲۰ دقیقه ابتدایی با نتیجه ۳ بر صفر پیش افتاد اما اوزه‌بیو، ستاره آن سالهای فوتبال دنیا با درخششی خیره‌کننده پرتغال را به بازی برگرداند. اوزه‌بیو در این بازی هت‌تریک کرد تا در نهایت پرتغال با نتیجه ۵ بر ۳ به برتری برسد و به نیمه‌نهایی صعود کند تا توفان زرد آسیا در مرحله یک چهارم نهایی متوقف شود.
کامرون، جام جهانی ۱۹۹۰
پس از درخشش مراکش و مصر در جام جهانی ۱۹۸۶، نگاه‌ها به کشورهای آفریقایی تغییر کرد. کامرون در جام جهانی ۱۹۹۰ یکی از ماندگارترین نمایش‌های جام‌های جهانی را داشت. این تیم با این که با حریفان قدری مثل آرژانتین، رومانی و شوروی هم‌گروه بود توانست با ۴ امتیاز به عنوان تیم صدرنشین صعود کند. (۲ پیروزی و یک باخت)
شروع توفانی کامرون در جام جهانی ۱۹۹۰، آرژانتین میزبان را شوکه کرد. شاگردان نپومنیاچی در دیدار مقابل آرژانتین با این که دو اخراجی هم دادند توانستند با یک گل یاران مارادونا را شکست دهند. در ادامه کامرون با نتیجه ۲ بر یک رومانی را شکست داد که در این دیدار روژه میلا، ستاره کامرون دو گل تیمش را به ثمر رساند. با وجود شکست ۴ بر صفر کامرون در دیدار پایانی مرحله گروهی مقابل شوروی، این تیم آفریقایی توانست با ۴ امتیاز بالاتر از رومانی و آرژانتین به مرحله حذفی صعود کند. (در آن زمان هر پیروزی ۲ امتیاز داشت.)
کامرون در مرحله یک هشتم نهایی موفق شد در وقت‌های اضافه کلمبیا را با نتیجه ۲ بر یک شکست دهد تا به جمع هشت تیم نهایی جام جهانی صعود کند. انگلیس حریف کامرون در مرحله یک چهارم نهایی شد که این دیدار تا دقیقه ۸۰ با برتری ۲ بر یک کامرون دنبال می‌شد اما پس از به تساوی کشیده شدن بازی، انگلیس در وقت‌های اضافه با نتیجه ۳ بر ۲ به پیروزی رسید تا شگفتی‌سازی کامرون به پایان برسد.
روژه میلا، بازیکن ۳۸ سالهای که در این دوره از مسابقات به خاطر سفارش رئیس جمهور کامرون حضور داشت، توانست ۴ گل به ثمر برساند و علاوه بر ثبت رکورد مسن‌ترین گلزن ادوار جام جهانی به نام خودش، به عنوان یکی از ستارگان جام جهانی شناخته شود. این بازیکن رکورد مسن‌ترین گلزن جام جهانی را با گلزنی در جام جهانی ۱۹۹۴ بهبود بخشید. کامرون با درخشش در یکی از کسل‌کننده‌ترین دوره‌های جام‌های جهانی، لقب شیرهای رام نشدنی را به نام خود ثبت کرد.
ترکیه، جام جهانی ۲۰۰۲
با این که کره‌جنوبی هم در جام جهانی ۲۰۰۲ به عنوان چهارمی رسید اما ابهامات داوری در دیدارهای این تیم روی دیدگاه نسبت به عملکرد درخشان کره‌ای‌ها در جام جهانی ۲۰۰۲ تاثیر منفی گذاشته است. ترکیه اما بدون حرف و حدیث توانست به عنوان سومی جام جهانی برسد. البته نباید از درخشش سنگال هم چشم‌پوشی کرد که توسط همین ترکیه حذف شد.
ترکیه در این رقابت‌ها با قبول شکست ۲ بر یک مقابل برزیل جام را آغاز کرد اما در ادامه با کسب تساوی یک بر یک مقابل کاستاریکا و پیروزی ۳ بر صفر مقابل چین توانست از گروهش صعود کند. شاگردان گونش با دو پیروزی یک بر صفر مقابل ژاپن و سنگال به نیمه‌نهایی رسیدند اما در این مرحله دوباره به برزیل باختند تا از صعود به فینال بازمانند. صحنه تمارض ریوالدو در این بازی هنوز در ذهن هوادارن فوتبال است. ترکیه در رده بندی کره‌جنوبی را با نتیجه ۳ بر ۲ شکست داد تا به عنوان سومی جام جهانی برسد.
روشتو رکبر، هاکان شوکور و حسن ساس ستاره‌های ترکیه در این دوره از رقابت‌ها بودند. هاکان شوکور در دیدار رده‌بندی توانست پیش از ثانیه ۱۱ دروازه حریف را باز کند تا سریع‌ترین گل جام جهانی را به ثمر رسانده باشد. همچنین رکبر با درخششی که درون دروازه ترکیه داشت، در تیم ۱۶ بازیکن برتر جام جهانی قرار گرفت و اگر الیور کان، بهترین بازیکن جام جهانی نبود، بهترین دروازه‌بان جام هم می‌شد.
غنا، جام جهانی ۲۰۱۰
دوباره یکی دیگر از تیم‌های آفریقایی توانست شگفتی‌ساز جام جهانی شود. غنا در گروه D رقابت‌های جام جهانی با آلمان، استرالیا و صربستان هم‌گروه بود که در نهایت با ۴ امتیاز و به خاطر تفاضل گل بهتر نسبت به استرالیا توانست به مرحله حذفی صعود کند. این تیم در مرحله یک هشتم نهایی با نتیجه ۲ بر یک ایالات متحده را از پیش رو برداشت تا بتواند یکی دیگر از عملکردهای درخشان تیم‌های آفریقایی را به ثبت برساند.
غنا که تا آن مرحله با درخشش آساموآ ژیان به عنوان شگفتی‌ساز شناخته می‌شد، باید در مرحله یک چهارم نهایی به مصاف اروگوئه می‌رفت که این دیدار تا پایان ۱۲۰ دقیقه با تساوی یک بر یک پیش رفت اما در آخرین دقیقه بازی، شانس به غنا رو کرد. در آخرین لحظات بازی، غنا تا آستانه باز کردن دروازه اروگوئه رفت اما لوئیس سوارس، توپ را از روی خط دروازه با دست دور کرد تا اخراج را به تن بخرد و یک پنالتی به غنا بدهد اما همین‌جا جام برای غنا تمام شد!
پشت این ضربه پنالتی آساموآ ژیان ایستاد اما موفق به گلزنی نشد تا بازی به ضربات پنالتی کشیده شود و در آن ضربات، اروگوئه با نتیجه ۴ بر ۲ به پیروزی رسید و به نیمه نهایی صعود کرد تا غنا نتواند بهترین عملکرد تیم‌های آفریقایی در جام جهانی را به نام خود به ثبت برساند.
کاستاریکا، جام جهانی ۲۰۱۴
پیش از شروع این جام، همه تصور می‌کردند که کاستاریکا در گروهی که اروگوئه، ایتالیا و انگلیس حضور دارند بدون کسب حتی یک امتیاز از مرحله گروهی حذف می‌شود اما درست همین‌جا، شگفتی رقم خورد. کاستاریکا با حضور ستارگانی مانند برایان روئیز، ژول کمپل و کیلور ناواس هم‌گروهان قدرتمندش را وارد بحران کرد و با پیروزی ۳ بر یک مقابل اروگوئه و یک بر صفر مقابل ایتالیا و تساوی بدون گل مقابل انگلیس به عنوان صدرنشین به مرحله یک هشتم نهایی صعود کرد.
کاستاریکا در مرحله یک هشتم نهایی پس از تساوی یک بر یک موفق شد در ضربات پنالتی یونان را شکست دهد تا در یک چهارم نهایی به مصاف هلند برود. بازی مقابل هلند با تساوی بدون گل به پایان رسید تا دوباره ضربات پنالتی مشخص‌کننده تیم صعود کننده باشد. این جا بود که فن‌خال، سرمربی هلند هنر خودش را به رخ کشید و با به زمین فرستادن تیم کرول به جای کسپر سیلسن به درون دروازه تیمش، نتیجه را تعیین کرد تا هلند با نتیجه ۴ بر ۳ در ضربات پنالتی به پیروزی برسد و داستان کاستاریکا همین‌جا پایان یابد.
کرواسی، جام جهانی ۲۰۱۸
کرواسی زلاتکو دالیچ احتمالا شگفتی‌سازترین تیم ادوار جام جهانی است. کرواسی که یک بار در اولین بار حضورش در جام جهانی پس از استقلال از یوگوسلاوی توانسته بود به عنوان سومی جام جهانی ۱۹۹۸ برسد، این بار گام را فراتر گذاشت و تا فینال پیش رفت.
کرواسی در مرحله گروهی با ۳ برد پیاپی مقابل آرژانتین، نیجریه و ایسلند به مرحله یک هشتم نهایی صعود کرد. در این مرحله دانمارک را پس از تساوی یک بر یک در پایان ۱۲۰ دقیقه، در ضربات پنالتی شکست داد و همین‌کار را در مرحله یک چهارم نهایی مقابل روسیه تکرار کرد.
کار بزرگ را کرواسی در دیدار نیمه‌نهایی انجام داد؛ جایی که انگلیس را - که امیدوارانه به فکر قهرمانی در جام جهانی بود - با نتیجه ۲ بر یک شکست داد تا به فینال رقابت‌ها برسد. با این حال درخشش راکیتیچ، سوباسیچ، مودریچ و مانژوکیچ در فینال جواب نداد و آن‌ها به تیم شکست ناپذیر فرانسه با نتیجه ۴ بر ۲ باختند تا به عنوان نایب قهرمانی رضایت دهند. مودریچ پس از پایان این مسابقات به عنوان بهترین بازیکن جام انتخاب شد و چند ماه بعد، توپ طلا به او اهدا شد.
منبع: ایسنا