در سال ۲۰۱۷، دانشمندان در بریتانیا تحقیقاتی را انجام دادند که نشان می‌داد مغز کوچک زنبور عسل ممکن است پیچیده‌تر از آن چیزی باشد که ما تصور می‌کنیم و نشان می‌دهد که چگونه می‌توان آن‌ها را آموزش داد تا توپ‌ها را در سوراخی بغلتند و پاداش شیرینی کسب کنند.
این تیم اکنون با مطالعه جدیدی که نشان می‌دهد چگونه حشرات با توپ‌ها بازی می‌کنند، حتی زمانی که پاداشی در کار نیست، عمیق‌تر به قلمرو شناخت حشره‌شناختی کاوش کرده‌اند.
دانشمندان دانشگاه کوئین مری لندن در آزمایش‌های قبلی خود به زنبورها آموزش دادند با توپ‌های چوبی گل بزنند، متوجه چیز غیرمنتظره‌ای شدند.
برخی از زنبورها به طور داوطلبانه توپ‌ها را در خارج از آزمایش بدون هیچ انگیزه‌ای می‌چرخانند.
اینکه آن‌ها به میل خود این کار را انجام می‌دادند به محققان فرضیه‌ای ارائه کرد که شاید آن‌ها از بازی خود لذت می‌برند، همانطور که یک بچه گربه ممکن است یک توپ نخ را پاره کند.
آخرین دور آزمایش‌های این تیم برای آزمایش این ایده طراحی شد، با گروه‌هایی از زنبورهای عسل که در محوطه‌ای قرار گرفتند که در آن به اتاق تغذیه و دسترسی به منطقه‌ای با توپ‌های چوبی دسترسی داشتند و توپ‌ها شروع به چرخیدن کردند، زنبورها به صورت تکی بین یک تا ۱۱۷ بار با توپ‌ها درگیر شدند، که نشان می‌دهد آن‌ها نوعی پاداش از این رفتار دریافت می‌کنند.
دور دیگری از آزمایش‌ها نشان داد که زنبورها به یک جفت اتاق رنگی دسترسی پیدا کردند که یکی حاوی توپ و دیگری کاملاً خالی بود. سپس توپ‌ها برداشته شدند، اما زنبورها به سمت میدان بازی قبلی جذب شدند و نشان دادند، اتاقی را که در آن با توپ‌های چوبی وقت گذرانده بودند، ترجیح می‌دهند.
زنبورهای جوان‌تر از زنبورهای مسن‌تر توپ‌ها را بیشتر می‌غلتانند و زنبورهای نر نسبت به زنبورهای ماده آن‌ها را برای مدت طولانی‌تری می‌چرخانند.
اما ارضای معیار‌های رفتاری بازی به سادگی حذف پاداش شیرین نبود، زیرا دلایل دیگری وجود دارد که زنبورها ممکن است با توپ‌ها درگیر شوند.
این تیم از چارچوبی استفاده کردند که توسط زیست‌شناس تکاملی گوردون بورگارت در کتاب پیدایش بازی حیوانات در سال ۲۰۰۵ ارائه شده بود، بر اساس این ایده که رفتار بازی نمی‌تواند مبنای عملکردی داشته باشد یا به یک نتیجه آشکار یا فوری منجر شود.
این بدان معناست که بازی نباید برای به دست آوردن غذا ، جفت یا سرپناه انجام شود.
همچنین باید داوطلبانه و به خودی خود پاداش دهنده باشد و اقدامات حرکتی باید با اقداماتی که برای اهداف فوق استفاده می‌شود متفاوت باشد.
این رفتار باید تکرار شود و نباید برخورد‌های یکباره باشد و نباید در پاسخ به استرس، مانند قدم زدن یا تکان خوردن در حیوانات باغ وحش در محوطه، انجام شود.
در آزمایش‌های خود، نویسندگان هیچ مدرکی مبنی بر اینکه زنبورها بینی‌های خود را دراز می‌کردند یا توپ‌ها را گاز می‌گرفتند، ندیدند.
همانطور که ممکن است هنگام مواجهه با شهد یا گرده این روش رفتاری را انجام دهند.
توپ‌ها به خوبی خارج از منطقه لانه‌شان قرار گرفتند و زنبورها به راحتی به غذا دسترسی داشتند، تا احتمال اینکه آن‌ها سعی می‌کردند لانه‌هایشان را مثل لارو‌ها یا بالغ‌های مرده خراب کنند، رد کنند.
هیچ مدرکی دال بر حالت‌های استرس زا یا رفتار شبیه به جفت گیری هنگام برخورد با توپ‌ها وجود نداشت و این اعمال با نوع دستکاری اشیاء که در دست زدن به گل‌ها و با نیش زدن در زمانی که زنبورها در حالت آشفته هستند، متفاوت بود.
محققان می‌نویسند که الگو‌های حرکتی درگیر "از لحاظ ساختاری با فعالیت‌های سازگارتر در مجموعه معمولی زنبورهای بامبل متفاوت بود. "
در مجموع، دانشمندان گزارش می‌دهند که توپ نورد معیار‌های رفتار بازی را به روشی مشابه آنچه در سایر گونه‌های جانوری ثبت شده است، برآورده می‌کند و معتقدند که نتایج اولین شواهد از رفتار بازی اشیاء در یک حشره است.
بورگارت دیدگاه مشابهی دارد و به Science می‌گوید: من فکر می‌کنم این مقاله عالی است.
اینکه چرا زنبورها ممکن است رفتاری شبیه بازی داشته باشند، سوال دیگری است.
اعتقاد بر این است که رفتار بازی به رشد شناخت و توانایی‌های حرکتی، مانند مهارت‌های جستجوی غذا کمک می‌کند.
در حالی که شواهد حاکی از آن است که زنبورها به این نتیجه رسیده‌اند که توپ‌غلتیدن مفید است، دانشمندان می‌گویند برای درک مزایای تکاملی آن و نقشی که ممکن است در رشد مغز ایفا کند به کار بیشتری نیاز است.
صمدی گالپایاژ، نویسنده اول این مطالعه گفت: مطمئناً تماشای زنبورهای بامبل که چیزی شبیه بازی را نشان می‌دهند، شگفت‌انگیز و گاهی سرگرم‌کننده است.
آن‌ها بار‌ها و بار‌ها به این «اسباب بازی ها» نزدیک می‌شوند و مشغول بازی می‌شوند.
این مطلب یک بار دیگر نشان می‌دهد که زنبورها، با وجود جثه کوچک و مغز کوچکشان، چیزی فراتر از موجودات رباتیک کوچک هستند.
آن‌ها ممکن است در واقع نوعی حالت‌های احساسی مثبت را تجربه کنند، حتی اگر ابتدایی باشند.
این نوع یافته‌ها پیامد‌هایی بر درک ما از احساسات و رفاه حشرات دارد و امیدواریم ما را تشویق کند که به زندگی روی زمین احترام بگذاریم و از آن محافظت کنیم.
این تحقیق در مجله Animal Behavior منتشر شده است.
منبع: سایت نیواطلس منتشره از دانشگاه کوئین مری لندن