امروزه شهری را شهر مناسب می‌گویند که تمام عابرین بتوانند با خیالی آسوده در آن قدم بگذارند و به راحتی از امکانات درون شهری و وسایل حمل و نقل عمومی آن استفاده کنند؛ تا زمانی که افراد نابینا و کم توان جسمی به سختی و با وجود خطرات احتمالی در معابر و ادارات تردد می کنند و یا از امکاناتی نظیر بوستان ها و اماکن تفریحی نیز محروم هستند؛ آن شهر مناسب نیست و مسئولان ملزم اند تا اقداماتی عملی و جدی‌تری را به منظور مناسب سازی فضاهای عمومی شهر بکار گیرند.
افراد معلول نه فقط در تردد خود با مشکلاتی مواجه اند، بلکه گاهی در ادارات و نهادهای دولتی هم مورد بی مهری و کم کاری کارکنان قرار گرفته و این اعمال از سوی کارکنان ادارات و ارگان ها سختی آنان را دو چندان می کند.
بانویی که نابیناست و به گفته خودش «تنها نور میبیند»، میگوید: به دلیل وضعیت جسمانی که دارم همیشه نیازمند یک همراه هستم چرا که در بسیاری از اماکن و ادارات دزفول مناسب سازی لازم وجود ندارد و دولت باید امکاناتی ویژه را برای تردد افراد معلول و نابینا در نظر گیرد.
این بانوی روشن دل رایگان شدن وسایل نقلیه با کارت معلولیت، مناسب سازی اتوبوس شهری و همچنین ارائه امتیازاتی به افراد همراه را از جمله این امکانات ویژه عنوان کرد.
یکی دیگر از افراد کم توان جسمی که دانشجو است به خبرنگار ما گفت: گاهی هم از برخی افراد به جای کمک و حمایت بی مهری‌هایی سر میزند.
او ادامه داد: چندی پیش در جلسه امتحان تشریحی در دانشگاه به دلیل زیاد خم شدن، درد و فشار بسیاری بر من وارد شد و علی رغم آن که چندین بار درخواست نشستن بر روی صندلی مناسبی را داشتم اما با مخالفت مراقب امتحانی رو به رو شدم و حاصل آن دردی بود که 2 شبانه روز کامل بر مهره های کمر تحمل کردم.
در همین جهت مدیر انجمن جسمی و حرکتی دزفول افراد کم توان جسمی را همواره به دلیل مناسب سازی نکردن اماکن، برای تردد و انجام فعالیت های روز مره‌ی خود با مشکلات مختلفی مواجه دانست.
وضعیت نامطلوب ادارات و مراکز آموزشی برای تردد معلولین
الهه باغبان مجرد افزود: با درخواست و پیگیری های اعضای انجمن، اکنون در وضعیت بهتری نسبت به قبل هستیم اما باید بگویم هنوز بسیاری از اماکن عمومی مناسب سازی نشده اند و یا در صورت مناسب سازی آن استانداردهای های مورد نیاز معلولین را ندارند.
او با اشاره به وضعیت نامناسب آسفالت های شهر ادامه داد: لیز بودن زمین از دیگر مشکلاتی است که بارها منجر به زمین خوردن افرادی می شود که با عصا راه میروند.
خانم باغبان مجرد با انتقاد از دور زدن ارگان های شهرستان جهت حل مشکلات مربوطه یادآور شد که بسیاری از ادارات و نهادهای آموزشی دزفول از نظر رفت و آمد برای معلولین، از وضعیت نامطلوبی برخوردارند.
مدیر انجمن جسمی و حرکتی دزفول با بیان اینکه باید اقداماتی جدی برای مناسب سازی مدارس سطح شهر صورت گیرد، ادامه داد: در برخی مواقع همکاری های لازم از سوی مدارس صورت می گیرد اما این همکاری ها به طور کامل نیست و حتی امکان ترک تحصیل دانش آموز به دلیل فشار ناشی از بالا رفتن از پله ها نیز وجود دارد.
او به تاثیر مشکل تردد معلولین در سرنوشت آنان اشاره کرد و افزود: معلولیت مشکلی است که همواره در جامعه وجود دار چرا که عامل آن فقط فلج اطفال نیست بلکه دلایلی نظیر تصادف، پیری و یا بیماری های خاص نیز موجب معلولیت فرد میشود، بنابراین ضروری است تا آن مناسب سازی کامل و اصولی در تمام شهر صورت گیرد.
باغبان مجرد با تاکید بر اینکه استفاده از اتوبوس های شهری برای افراد کم توان جسمی امری دشوار است، گفت: باید اتوبوسی ویژه و مناسب سازی شده در اختیار این افراد قرار گیرد چرا که استفاده از تاکسی و خودرو های شخصی نیز هزینه بالایی برای شان در بر دارد.
مدیر انجمن جسمی و حرکتی دزفول با اشاره به مشکلات مالی و بیکاری بسیاری از معلولان گفت: مستمری که این افراد از بهزیستی دریافت می کنند بسیار ناچیز و شاید تنها «جوابگوی شارژ تلفن همراشان» باشد.
ادارات و مراکز آموزشی در طبقه‌ی همکف به معلولین خدمات دهند
سعید ایثاری رییس اداره بهزیستی شهرستان دزفول با اشاره به اینکه مناسب سازی کامل شهرستان به زمان زیادی نیاز دارد میگوید: اگر چه در برخی از سازمان‌ها به دلیل ندادن اعتبارات عمرانی تغییرات به تاخیر افتاده،، اما می‌توان گفت که در یک سال اخیر حدود ۶۰ درصد از مشکلات مناسب سازی در ادارات درفول برطرف شده.
او بر رعایت مناسب سازی در ساختمان‌های جدید مانند ساختمان پزشکان و درمانگاه‌های دولتی تاکید کرد و گفت: به غیر از مطب‌های قدیمی، تمام مطب‌ها موظف هستند به منظور تمدید مجوز‌های خود از سازمان نظام مهندسی مشورت بگیرند.
آقای ایثاری استاندارد لازم در ساختمان‌های چند طبقه عمومی را از دیگر برنامه‌های مصوب شده دانست و افزود: از بانک‌ها نیز خواسته ایم تا تدابیری اندیشیده و برنامه‌های مناسبی را در اختیار معلولان قرار دهند.
رییس اداره بهزیستی شهرستان دزفول گفت: ادارات و دانشگاه‌هایی که پله‌های زیادی دارند و یا فعلا امکان راه اندازی بالابر را نیز ندارند، مجاز هستند تا خدمات خود را برای افراد کم توان جسمی در طبقه‌ی همکف ارائه دهند.
این مقام مسئول به اهمیت مناسب سازی محیط جهت رفاه حال معلولین و جانبازان اشاره کرد و یادآور شد که سالمندان هم نیازمند این مناسب سازی هستند چرا که افراد سالمند به دلیل کاهش توان جسمی خود، قدرت استفاده از پله و امکانات غیر استاندارد را ندارند.
او با اشاره به نقاط نامناسب در خیابان آفرینش و تذکر برای رفع میگوید: در پیاده رو‌های جدید برخی از خیابان‌ها نیز خطی ویژه قرار گرفته که این خط مخصوص افراد نابینا است.
سعید ایثاری گفته با تدابیری که با انجمن ناشنوایان دزفول داشته ایم، قرار است برای یک کارمند از هر اداره کلاس‌های آموزش زبان اشاره‌ای برگزار شود؛ چرا که آشنا نبودن کارمندان ادارات با زبان اشاره ای، امر ارائه خدمت به افراد ناشنوا را سخت میکند.
ایثاری در خصوص برخورد‌های نامناسب برخی از کارمندان در مراجعات معلولین به ادارات تاکید کرد: تکریم ارباب رجوع یکی از اصول کارمندی است و این تکریم شامل حال افراد معلول نیز میشود که اگر در غیر این صورت باشد، آن‌ها میتوانند از فرد خاطی شکایت کنند.
یکی دیگر از دغدغه‌های افراد کم توان جسمی این شهر برخوردار نبودن از بوستان و اماکن شاد و تفریحی است چرا که در دزفول حتی یک بوستان مناسب و قابل استفاده برای این افراد وجود ندارد، در حالیکه از چند سال پیش قرار بر این شد که بوستانی را به منظور استفاده معلولان مناسب سازی کنند، اما این کار انجام نشده و تاکنون هیچ بوستانی مناسب سازی شده برای افراد کم توان جسمی در این شهرستان راه اندازی نشده.
بیش از ۵۰ مشکل ترددی و سیما منظر در بوستان دولت وجود دارد
مهدی والی پور معاونت سیما و منظر سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری دزفول نیز گفته با تاسیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز در شهرداری دزفول، این سازمان تنها به امور فضای سبز شهری پرداخت و در امر سیما و منظر ورودی نداشته است.
او افزود: همزمان با تصویب حکم معاونت سیما و منظر، ما به منظور مناسب سازی فضاهای شهری تدابیری داشته ایم، اما لازم به ذکر است که با یک برنامه ریزی کوتاه مدت نمیتوان در رفع مشکلات موجود چاره سازی کرد.
آقای والی پور با اشاره به اینکه مناسب سازی سطح شیب دار ورودی شهرداری مرکزی دزفول نیز که فاقد استاندارد لازم بود در دست کار است میگوید: تدبیر ما این است که ابتدا از خود شهرداری شروع کرده و به ترتیب مراحل استاندارد سازی را طی نموده و در مرحله نخست نیز اصلاح پیاده رو‌ها را در نظر گرفته ایم.
معاونت سیما و منظر سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری دزفول گفت: با بررسی‌هایی که با همکاری مسئول انجمن معلولین دزفول از پارک دولت صورت گرفته، مشخص شد که بیش از ۵۰ مشکل در حوزه تردد و سیما منظر در این پارک وجود دارد.
در هیچ نقطه‌ی شهر استانداردهای لازم برای معلولان وجود ندارد
او با تاکید بر اینکه ساختار باید قابل استفاده برای تمام معلولین و بویژه افراد نابینا باشد، گفت: با جلساتی که با نظام مهندسی برگزار می‌کنیم در تلاشیم تا آنان را نیز پای کار مناسب سازی‌ها بیاوریم.
مهدی والی پور با اشاره به اینکه برنامه ریزی صورت گرفته نیازمند همکاری همگانی است افزود: در هیچ کجای این شهر استانداردهای لازم برای استفاده معلولین وجود ندارد چرا که در هنگام ساختن، کارگزاری نبوده تا کار را به صورت اصولی و کارشناسی جلو برد.
همواره افراد کم توان جسمی این شهر از عدم برخورداری از بوستان و اماکن شاد و تفریحی گلایه دارند چرا که در دزفول حتی یک بوستان مناسب و قابل استفاده برای این افراد وجود ندارد.
گره گشایی گروه‌های جهادی در مناسب سازی برخی اماکن
علی فرهمند پور فرماندار شهرستان دزفول نیز در این خصوص به ما گفت: در بیشتر ادارات دزفول طراحی مناسب سازی در دستور کار قرار گرفته، اما در برخی از ساختمان‌ها به دلیل چینش و طرح ساختمان امکان این اقدام وجود ندارد.
او با بیان اینکه ایجاد سطح شبی دار و مناسب سازی‌ها نیازمند هزینه‌هایی است که ادارات باید برای دریافت آن با اداره کل مربوطه خود مکاتبه کنند از تشکیل گروه‌های جهادی در این زمینه خبر داد که مناسب سازی برخی از مکان‌ها را انجام داده اند.
در حال حاضر ۶ هزار و ۵۰۰ فرد معلول در شهرستان دزفول وجود دارد که علاوه بر مشکلات تردد بسیاری از آنان با مشکلات مالی و بیکاری نیز دست و پنجه نرم میکنند.
بنا بر نتایج بدست آمده افراد معلول نه فقط سهمی در استفاده از بوستان‌ها و اماکن شاد و تفریحی ندارند بلکه همواره از فضاهای نامناسب شهری که حاصل غفلت و بی توجهی در ساختار آن است رنج میبرند.
علاوه بر استاندارد سازی سطح شیب دار ها، تعمیر و یا راه اندازی بالابر، ارائه آموزش و خدمت در طبقه همکف به معلولین امری است که اگر بطور جدی از سوی ادارات، مدارس و دانشگاه‌ها به آن توجه شود بخش قابل توجهی از مشکلات این افراد در جامعه برطرف خواهد شد.
گزارش از مریم اسدی