در سال ۱۹۴۲ و در بحبوحه جنگ جهانی دوم، نیروی دریایی آلمان یک کشتی ماهیگیری به نام "V ۱۳۰۲ John Mahn" را برای استفاده به عنوان یک کشتی نظامی یا قایق گشتی مصادره کرد و این کشتی تنها کشتی آلمانی بود که توسط بمب افکن‌های بریتانیا در کانال داش (Channel Dash) غرق شد و از آن زمان تاکنون در دریای شمال بلژیک آرام گرفته است.
اکنون ۸۰ سال پس از این حادثه، محققان دریافته‌اند که این کشتی غرق شده آلاینده‌های خطرناکی مانند مواد منفجره و فلزات سنگین را به رسوبات کف اقیانوس دریای شمال می‌ریزد که بر میکروبیولوژی دریایی اطراف آن تأثیر می‌گذارد و اکوسیستم اقیانوس را تغییر می‌دهد.
البته مساله فقط همین کشتی نیست، بلکه بستر دریای شمال پوشیده از هزاران آثار جنگ شامل کشتی‌ها و هواپیماها، گلوله‌ها و بمب‌ها است. این لاشه‌ها حاوی مواد خطرناکی مانند نفت و مواد منفجره هستند که برای محیط زیست دریایی مضر هستند.
جوزفین ون لاندویت از دانشگاه خنت (Ghent) که به تجزیه و تحلیل این کشتی پرداخته است، در بیانیه‌ای گفت: عموم مردم اغلب به دلیل ارزش تاریخی کشتی‌های غرق شده به آن‌ها علاقه‌مند هستند، اما تأثیرات بالقوه زیست محیطی این غرق شده‌ها اغلب نادیده گرفته می‌شود.
وی افزود: در حالی که این لاشه‌ها می‌توانند به عنوان صخره‌های مصنوعی عمل کنند، نباید فراموش کنیم که آن‌ها می‌توانند اشیایی خطرناک و ساخته دست بشر باشند که ناخواسته وارد یک محیط طبیعی شده‌اند و امروز آن‌ها دقیقاً به همین دلیل از آب بیرون کشیده می‌شوند.
درجات مختلف آلاینده‌های سمی اطراف کشتی غرق شده
لاندویت و تیمش می‌خواستند بررسی کنند که آیا کشتی‌های غرق شده قدیمی هنوز جوامع میکروبی محلی را شکل می‌دهند و آیا همچنان بر رسوبات اطراف تأثیر می‌گذارند. وی توضیح داد: تجزیه و تحلیل میکروبی در این مطالعه منحصر به فرد بوده است.
آن‌ها بسته به فاصله از کشتی غرق شده، غلظت‌های مختلفی از آلاینده‌های سمی را کشف کردند و فلزات سنگین (مانند نیکل و مس)، هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه‌ای (PAHs) که آن دسته از مواد شیمیایی هستند که به طور طبیعی در زغال‌سنگ، نفت خام و بنزین وجود دارند، آرسنیک و ترکیبات انفجاری یافت شد.
در حالی که بالاترین غلظت فلزات در نمونه نزدیک به انبار زغال سنگ کشتی مشاهده شد، رسوبات تازه در جلوی کشتی دارای محتوای فلزی بالایی بود.
این کشتی بر میکروبیوم اطراف خود نیز تأثیر گذاشته بود. میکروب‌های شناخته شده تجزیه‌کننده PAH در نمونه‌هایی با بالاترین محتوای آلاینده یافت شدند. باکتری‌های کاهنده سولفات نیز در نمونه‌های بدنه وجود داشتند که به احتمال زیاد منجر به خوردگی بدنه فولادی می‌شدند.
لزوم نمونه برداری از تعداد بیشتری از کشتی‌های غرق شده
لاندویت می‌گوید: مردم اغلب فراموش می‌کنند که ما انسان‌ها قبلاً تأثیر زیادی بر حیوانات محلی، میکروب‌ها و گیاهان ساکن زیر سطح دریا گذاشته‌ایم و هنوز هم روی آن‌ها تأثیر می‌گذاریم و مواد شیمیایی، سوخت‌های فسیلی و فلزات سنگین در طول قرن‌ها به دریا ریخته‌ایم و می‌ریزیم. خرابه‌هایی که حتی به یاد نمی‌آوریم آنجا هستند.
وی در پایان گفت: ما فقط یک کشتی را در یک عمق و در یک مکان بررسی کردیم. برای اینکه دید کلی بهتری از تاثیر کل کشتی‌های غرق شده بر دریا‌ها داشته باشیم، باید تعداد زیادی از کشتی‌های غرق شده در مکان‌های مختلف نمونه‌برداری شوند.
این مطالعه در مجله Frontiers in Marine Science منتشر شده است.