مهدی اسلام پناه رئیس سازمان ملی استاندارد در برنامه صف اول به سوالات زیر در حوزه استاندارد پاسخ داد.
قوانین مرتبط با استاندارد قدیمی است؟
اسلام پناه: برای ایجاد یک تحول الزاماتی نیاز است. شاخص جهانی نوآوری در ایران رتبه ۶ منطقه ای است که در دولت سیزدهم ۷ مرتبه نسبت به سال قبل بهتر شده است. رتبه کلان ایران در این شاخص در بین ۱۳۲ کشور، ۵۶ است.
در شاخص پیشرفتگی بازار، رشد داشتیم. در شاخص مدل های کسب و کار و قوانین رشد نداشتیم. در کیفت قانون گذاری رتبه آخر هستیم و باید به نرمال نزدیک شویم.
در دوره تحولی دولت سیزدهم رتبه استاندارد ایران در بین ۱۶۷ کشور دنیا از ۲۶ به ۲۲ ارتقا پیدا کرد.
استاندارد نمی تواند به روز نباشد. عقب افتادگی که داریم، ناظر به اجرا است و به کف تولید مربوط می شود.
در ۱۱ کمیته بین المللی پیشنهاد تدوین استاندارد ملی دادیم. کارشناسان ما با بیش از ۱۳۷ رای در مجامع بین المللی، حضور مستمر در تدوین داشتند.
نظام نوین سلطه فنی در دنیا، استاندارد سازی و وضع استانداردها است. کشورها به نحوی استاندارد ها را سهل می گیرند که صادرات داشته باشند اما در داخل کشور خودشان استانداردهای سخت‌گیرانه دارند که تولید کیفی داشته باشند.
ایران جزو کشورهای تدوین گر و مشارکت کننده در حوزه استاندارد است.
در دوره تحولی دولت سیزدهم تا کنون در بیش از ۵۰۰ قطعه خودرو استاندارد های ملی و اجباری وضع شده است.
حوزه خودرو این حس را به مردم نمی دهد که کالا با نظارت دقیق استاندارد تولید می شود، چرا؟
اسلام پناه: سازمان ملی استاندارد در جان و مال مردم شریک است و مسئولیت بزرگی بر عهده ماست.
در دوره تحولی دولت سیزدهم، طی فرآیند علمی بنگاه ها را متوجه نقص فنی خودروهای زیادی کردیم. در این دوره ۹ استاندارد تحلیل شده حوزه خودرو احیا شد. شواری عالی استاندارد به ریاست رئیس جمهور احیا شد. تولید ۵ خودرویی که عیوب پرتکرار تولید داشتند، متوقف شد.
نظام استاندارد در حوزه اعمال قانون هیچ مماشت و کوتاهی را نمی پذیرد. در آینده نزدیک تساهل و تسامح در تایید صلاحیت ها، واردات و تولیدات غیر استاندارد مورد پذیرش سازمان ملی استاندارد نخواهد بود. این وعده ای بوده که عمل هم شده صرفا برای خودرو نیست برای سایر کالاها و خدمات دیگر هم است.
استاندارد حوزه خدمات در چه وضعیتی است؟
اسلام پناه: استانداردسازی حوزه خدمات مغفول مانده است. ۱۰ هدف گذاری در حوزه خدمات انجام شده است. بهره وری و کارایی در سازمان ها باید افزایش یابد. به کمک خود دستگاه ها، شاخص بهره وری تعیین می شود. هر سازمان، مقررات فنی و دستگاهی خود را پیشنهاد و کمک به تدوین و استانداردسازی می کند و سازمان استاندارد در تعیین این شاخص نظارت مرجع و بی طرفانه ای خواهد داشت.
دعوت می کنیم از وزارت خانه ها به این حوزه ورود کنند. در آموزش و پرورش از دبستان شروع کردیم. در حوزه بهزیستی و حوزه خدمات شهری اقداماتی شده است.
در آینده نزدیک رضایت مردم و کیفی سازی در خدمات را خواهیم داشت. این زنجیره ها کامل می شود. سازمان ملی استاندارد و سازمان تایید صلاحیت می توانند موتور محرکی باشند و کار را پیش ببرند.
سازمان ملی استاندارد در دوره تحولی اقدامی انجام داده تا رابطه مالی شرکت های خصوصی ارزیاب و تولیدکننده ها قطع شود؟
اسلام پناه: ۲۳ سال حساب امانت روی زمین مانده بود. تا زمانی که رابطه شفاف مالی بین شرکت های بازرسی و بنگاه های مورد ارزیاب تعریف نشود نمی توانیم استقلال نظرات داشته باشیم. این کار شروع شده و به زودی هم انجام می شود هرچند سر و صدا دارد و هجمه ها به سازمان استاندارد زیاد خواهد بود.
این رابطه مالی شرکت های خصوصی ارزیاب و تولیدکننده ها کامل قطع می شود. انتخاب بازرسین و نهادهایی که کار ارزیابی انجام می دهند را هوشمندانه کردیم. باید نظارتی باشد که حقی از حقوق مردم تضییع نشود.
مهمترین چالش مبارزه با فساد در این حوزه چیست؟
اسلام پناه: انواع مافیا. واردات، تولید و صادرات در این چرخه است و گردن کلفتان در این چرخه آرام نمی نشیند.
چه ساز و کاری باید بازطراحی شود؟
اسلام پناه: در حوزه فرایندها حرکت اصلاحی و سامانه ای است. علی رغم پیچیدگی خدمات جزو اولین دستگاه هایی بودیم که به پنجره ملی خدمات دولت هوشمند پیوستیم. سامانه ها را به سمت شفاف شدن پیش بردیم.
دوربین های نظارتی که بازرسین در عرشه کشتی نصب می کنند ابداع دوره تحولی سازمان استاندارد است. در حوزه سلامت مردم در مبادی ورودی به دقت نظارت بازدارنده داریم و این اقدام پیشینی برای مقابله با آفت پسینی است.
آخرین به روز رسانی استاندارد لوازم خانگی چه زمانی بوده است؟
اسلام پناه: مجموعه به روز رسانی استاندارد های لوازم خانگی مطلوب نیست. همچنین حوزه خدمات پس از فروش مناسب نیست.
قسمت عمده ای از بازار ، کالاهای بی کیفیت قاچاق هستند که بحث اصالت و اطمینان بخشی آنها مورد تایید ما نیست.
تعدادی از تولیدات داخلی، به دلیل وجود رقابت در بازار، استاندارد کارخانه ای هم دارند اما برای برخی کالاها همچون خودرو این استاندارد وجود ندارد.
نشان هایی در سطوح مختلفی ارائه می دهیم. وزارت صمت و بخش خصوصی هم کمک می کند. با همکاری کارخانجات و شرکت ها، هم ارتقای کیفیت خواهیم داشت و هم خدمات پس از فروش را از حالت کنونی خارج می کنیم.
استانداردسازی، سپس تایید صلاحیت و انطباق با واقعیت در حوزه خدمات پس از فروش لوازم خانگی انجام می گیرد.
اکنون اگر افراد سرشماره کالایی را به شماره ۱۰۰۰۱۵۱۷ ارسال کنند مشخصات فنی کالا به آنها ارسال می شود.
زبان مشترک واردات و صادرات استاندارد سازی است. در حوزه دیپلماسی کیفیت و استاندارد سازی اتفاقات خوبی رخ داده و همچنان دنبال می شود. سازمان ملی استاندارد در حوزه استاندارد کالاها و خدمات پیچیده صادراتی کار می کند چراکه ارزش افزوده در پیچیدگی است.
برای استانداردسازی خدمات پس از فروش چه بازه زمانی در نظر گرفتید؟
اسلام پناه: در اولین جلسه شورای عالی استاندارد این موضوع مطرح می شود و برای تصویب به صحن علنی می رود که پس از تصویب قابلیت اجرا خواهد داشت.
ما برخی کالاهای غیر استاندارد را بازگردانده ایم به طور مثال در یک مقطعی بنزین غیر استاندارد را بازگرداندیم.
استانداردسازی تولیدات دانش بنیان انجام شده است؟
اسلام پناه: اوایل سال بسته استاندارد سازی دانش بنیان آماده و ابلاغ شد. تفاهم نامه ای در این بخش آماده امضا با معاونت علمی ریاست جمهوری است. استانداردسازی صنایع نو ظهور، چرخه و رونق اقتصاد کشور است.