آمار‌ها نشان می‌دهد که طی ۴ دهه گذشته چین روابط تجاری و اقتصادی خود با ایران را حفظ کرده و همواره طی ۱۰ سال گذشته در فهرست مبادلات ایران قرار داشته است.
با آغاز مناسبات تجاری ایران و چین، بحث توسعه صادرات محصولات شیلاتی در دستور کار قرار گرفت. در همین راستا اخیرا ساداتی نژاد وزیر جهاد کشاورزی با وزیر گمرک چین پروتکل صادرات آبزیان را امضا کردند که این دستورالعمل به جمهوری اسلامی ایران اجازه صادرات برخی انواع آبزیان از جمله قزل آلا و میگو را می‌دهد.
در همین رابطه هومن فتحی سرپرست دفتر امور بین الملل وزارت جهاد کشاورزی می‌گوید: در گذشته مشکلات زیادی در خصوص صادرات به چین داشتیم به طوریکه تا قبل سال ۹۸ امکان صادرات مستقیم وجود نداشت، بعد از آن تفاهم نامه صادرات به طور غیر رسمی انجام می‌شد که در نهایت مشکلات قرنطینه‌ای و بهداشتی موجب شد تا صادرات کمی انجام شود.
به گفته فتحی، با امضای پروتکل اخیر حجم صادرات به چین افزایش چشمگیری داشت به طوری که در پنج ماهه امسال صادرات میگو نسبت به سال قبل ۵ برابر افزایش یافته است، پیش بینی می‌شود با کامل شدن دستورالعمل‌ها صادرات رشد چشمگیری داشته باشد.
سرپرست دفتر امور بین الملل وزارت جهاد گفت: چین در خیلی از محصولات به رغم بزرگترین تولیدکننده، واردکننده هم است. به طور مثال در آبزیان با وجود آنکه بزرگترین تولیدکننده محسوب می‌شود، حدود ۱۳ میلیارد دلار هم واردات دارد.
آقای ارسلان قاسمی مدیرعامل اتحادیه، تکثیر و پرورش و صادرات آبزیان گفت: با توجه به آغاز مناسبات تجاری ایران و چین، در صورت رفع موانع، بازارسازی و شناسایی سلایق چینی‌ها امکان صادرات قزل آلا وجود دارد. همان طور که چینی‌ها با بررسی بازار کشور ما، تیلاپیا وارد سبد خانوار مردم کردند.
به گفته او، گرچه عمده مصرف قزل آلا در ایران تازه خوری است، اما به سبب بعد مسافت امکان صادرات تازه خوری فراهم نیست؛ لذا با شناسایی سلایق چینی‌ها باید بسته بندی و روش مدنظر آن‌ها صادرات انجام شود.
قاسمی می‌گوید: با وجود آنکه بزرگترین تولیدکننده قزل آلا در دنیا هستیم، امکان حضور در بازار‌های چین با حل و فصل مسائل تعرفه‌ای و ایجاد زیرساخت‌های لازم وجود دارد. هر چند در گذشته سابقه صادرات قزل آلا به چین را نداشتیم. اما میگو و ماهی های غیرماکول به این کشور صادر شده است.
مدیرعامل اتحادیه تکثیر، پرورش و صادرات آبزیان گفت: امسال پیش بینی می شود تولید قزل آلا به سبب کاهش ۳۰ تا ۴۰ درصدی تولید ناشی از وقوع سیل، به حدود ۸۵ تا ۹۰ هزارتن برسد، درحالیکه ظرفیت تولید قزل آلا تا ۲۰۰ هزارتن در کشور وجود دارد.
بنابر گفته قاسمی، متوسط قیمت کنونی قزل آلا در بازار‌های جهانی حدود ۵ تا ۶ دلار است که با پتانسیل صادرات ۱۰۰ هزارتن قزل آلا به چین ارز قابل توجهی وارد کشور می‌شود.
آقای آرش نبی زاده مدیرعامل اتحادیه تعاونی ماهیان سردآبی گفت: قبل از شیوع کرونا به طور آزمایشی ۵۰۰ کیلو قزل آلا به چین صادر شد که بعد از کرونا صادرات دیگر انجام نشد، در شرایط کنونی با آغاز مناسبت تجاری ایران و چین به صورت جدی وارد بحث‌های بهداشتی و قرنطینه‌ای شدیم که امیدواریم این بازار را بدست آوریم.
به گفته او، با توجه به از دست دادن ۸ هزارتن تولید ناشی از وقوع سیل و شرایط اقتصادی مردم، محدودیتی در صادرات قزل آلا نداریم.
نبی زاده می‌گوید: برآورد‌ها حاکی از آن است که تولید قزل آلا به ۱۰۰ هزارتن برسد که به دلیل نبود بازار، مازاد تولید قابل توجهی داریم، لذا نیاز است که بازار مناسب صادراتی ایجاد شود.
مدیرعامل اتحادیه تکثیر، پرورش و صادرات آبزیان گفت: طی سال‌های اخیر دخالت مستقیم دولت در بازار قزل آلا منجر به حذف محصول از سید مصرفی خانوار شد؛ به همین خاطر بی توجهی به صادرات منجر به ورشکستگی صنعت می‌شود.
گرچه چین به عنوان یکی از تولیدکنندگان بزرگ قزل آلا در دنیا مطرح است، اما در بحث تجارت با کشور‌ها تولید ملاک نیست و کیفیت حائز اهمیت است، لذا کیفیت قزل آلای ایرانی نسبت به چین و کشور‌های منطقه بالاتر است.
آقای جلال محمود زاده نایب رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس گفت: با توجه به شرایط کشور و افزایش نرخ نهاده‌های تولید، قیمت تمام شده بالاست که این امر موجب شده یک چهارم دیگر کشور‌ها مصرف داشته باشیم.
به گفته او، با توجه به مازاد تولید قزل آلا نیاز است که راهکار‌هایی همچون افزایش سرانه مصرف و ایجاد بازار‌های جدید همچون چین دنبال شود، در غیراین صورت تعداد زیادی از مزارع پرورش ماهی تعطیل خواهند شد چرا که افزایش سرانه مصرف در بلندمدت امکان پذیر است.
محمودزاده می‌گوید: با توجه به اقلیم خشک و نیمه خشک کشور ما، تعداد زیادی از پرورش دهندگان قزل آلا از آب چشمه استفاده می‌کنند، لذا کیفیت ماهی ما نسبت به چین و کشور‌های منطقه بالاتر است. با صادرات قزل آلا به چین امکان تهاتر کالا با تخم چشم زده یا نهاده دامی وجود دارد.
نایب رئیس کمیسیون کشاورزی گفت: در تجارت نباید به دنبال این باشیم که خود آن کشور تولیدکننده است یا خیر، بلکه باید کیفیت را افزایش دهیم تا بتوان با رقابت رقبا بازار را در دست گرفت.
با توجه به آغاز مناسبات تجاری ایران و چین و امضای پروتکل با وزیر گمرک این کشور انتظار می‌رود که صادرات محصولات شیلاتی همچون قزل آلا و میگو به طور معناداری با چین افزایش یابد، کمااینکه این موضوع در خصوص صادرات میگو صدق می‌کند. این درحالی است که مسئولان سازمان شیلات اذعان می‌کنند با آغاز روابط تجاری ایران و چین تنها پروتکل بهداشتی بین این ۲ کشور امضا شده است، به سبب آنکه این کشور خود بزرگترین تولیدکننده قزل آلاست، هنوز در برنامه صادرات به این کشور دیده نشده است. اما در مقابل بسیاری از فعالان صنعت می گویند که با وجود بزرگترین تولیدکننده قزل آلا در دنیا، سهم قابل توجهی در صادرات به چین را می توان بدست آورد.