واکاوی اختلاف لبنان و رژیم صهیونیستی در ترسیم مرز دریایی

پس از ۵ دوره مذاکره غیر مستقیم میان لبنان و رژیم صهیونیستی با میانجیگری آمریکا و نظارت سازمان ملل در مقر نیرو‌های بین المللی حافظ صلح (یونیفیل) در منطقه راس الناقوره در جنوب لبنان، متنی ۱۰ صفحه‌ای از سوی واشنگتن به مقامات لبنانی پیشنهاد و ارائه شد که پس از موافقت اولیه بیروت نیازمند بررسی مجدد است.

سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب الله لبنان چندین بار تاکید کرده است تا زمانی که لبنان به حقوق قانونی خود نرسد، اجازه استخراج نفت و گاز از میدان کاریش را به رژیم صهیونیستی نمی‌دهد و  این را یک «خط قرمز» برای حزب الله عنوان کرد. در سخنرانی شنبه شب نیز اعلام کرد که دریافت متن مکتوب پیشنهاد آمریکا موضوع بسیار مهمی است و تصمیم‌گیری در این باره با مسئولان دولتی لبنان است.

آغاز زیاده خواهی رژیم صهیونیستی در مرز‌های آبی لبنان

موسسه زمین شناسی آمریکا در سال ۲۰۱۰ تخمین زد که حوضه «لوانتین» (دریای شام) می‌تواند ۱.۷میلیارد بشکه نفت قابل استحصال و ۱۲۲ تریلیون فوت مکعب گاز را در خود جای داده باشد، این یعنی میزان گاز موجود در اعماق دریای مدیترانه قادر است پاسخگوی مصرف گاز کل اتحادیه اروپا برای ۷۶ سال باشد.

این گزارش عاملی شد تا از دو سال قبل رژیم صهیونیستی که به شدت به منابع انرژی خارجی وابسته است، تلاش‌های اکتشافی خود را در این منطقه آغاز تا ثروت طبیعی بیروت را غارت کند و به دنبال این زیاده خواهی رژیم صهیونیستی تنش مرزی میان لبنان و رژیم صهیونیستی و مالکیت دو میدان گازی «قانا» و «کاریش» بالا گرفت و آمریکا به بهانه میانجیگری در مذاکرات غیرمستقیم بین دو طرف وارد عمل شد تا بتواند موانع بر سر اکتشاف و استفاده از انرژی در شرق دریای مدیترانه را رفع کند.

وابستگی به انرژی، بهانه تل آویو برای دست اندازی به منابع لبنان

رژیم صهیونیستی از لحاظ مصرف نفت در منطقه شرق مدیترانه در مقام اول و در مصرف گاز رتبه دوم را در اختیار دارد، با وجود این مصرف انبوه، این رژیم کماکان وارد کننده انرژی محسوب می‌شود و تلاش‌هایی برای کشف و استخراج نفت در دو دهه اخیر در سرتاسر اراضی اشغالی از بلندی‌های جولان و سواحل بحر المیت گرفته تا تمامی سواحل مدیترانه و بیابان‌های نقب داشته است که جز در چند مورد که یکی از آنان همین محدوده مورد مناقشه با لبنان است، تقریباً بقیه تلاش‌های اکتشافی این رژیم بی‌نتیجه بوده است.

مقامات صهیونیستی تلاش دارند برای قطع وابستگی، مصرف خود را از حوزه نفت به گاز تغییر دهند. در واقع فقدان منابع نفتی و هزینه‌بر بودن انتقال نفت به این رژیم موجب شده است مقامات تل‌آویو به فکر راه‌حل دیگری برای تأمین انرژی مورد نیاز خود باشند، بهترین گزینه برای آنان گاز است.

رژیم صهیونیستی سعی دارد با ایجاد بن‌بست سیاسی و امنیتی در لبنان زمینه سرمایه‌گذاری‌های گسترده شرکت‌های خارجی برای کاوش و استحصال نفت و گاز از این میدان گازی را به تعویق بیندازد تا خود بتواند از آن استفاده کند.

نحوه تعیین مرز دریایی

در تعیین مرز دریایی کشورها، به خطی فرضی که از عمیق‌ترین قسمت قابل کشتیرانی می‌گذرد خط القعر، تالوگ یا خط مُنَصِّف می‌گویند.

ژرفگاه در دانش جغرافیا، خطی است فرضی که از به هم پیوستن ژرف‌ترین نقاط بستر یک دریا، رودخانه یا دره به دست می‌آید. از اصلِ خط‌القعر در حقوق بین‌الملل برای تعیین مرز دقیق استفاده و در امتداد مرز زمینی ترسیم می‌شود.

خطوط مرزی مطرح شده میان لبنان و رژیم صهیونیستی

اولین بار دولت لبنان در سال ۲۰۰۷ با هدف تعیین مرز‌های آبی با قبرس و فلسطین اشغالی کمیته‌ای را تعیین نمود تا این مرز‌ها را تعیین کند. در سال ۲۰۱۰ لبنان ترسیم‌های اولیه را انجام داده و مرز‌های خود و محدوده اکتشافات نفتی و گازی در دریای مدیترانه را تعیین کرده و قانون مصوب پارلمان لبنان را به عنوان یک سند به سازمان ملل متحد برد. این خط مرزی به خط شماره ۲۳ معروف است.

در همان زمان رژیم صهیونیستی که زودتر از لبنان این مراحل را طی کرده بود، پیش دستی و طرحی را به سازمان ملل ارائه کرد که لازمه آن چشم پوشی لبنان از ۸۶۰ کیلومتر مربع از محدوده اکتشافی آبی‌ او در دریای مدیترانه بود و خط مرزی با شماره ۱ را مطرح کرد.

به دنبال آن «فردریک هوف»، دیپلمات کهنه کار و افسر سابق ارتش آمریکا در سال ۲۰۱۲ به عنوان نماینده آمریکا و رئیس هیئت میانجیگری آمریکا در پرونده مرزبندی لبنان و رژیم صهیونیستی تعیین شد. این طرف آمریکایی با ادعای میانجیگری خطی را ترسیم کرد که به موجب آن لبنان از ۸۶۰ کیلومتر مساحت دریایی خود محروم می‌شد، خطی که به «خط هوف» معروف شد.

اما ارتش لبنان که مسئول تعیین مرز دریایی با رژیم صهیونیستی است، پس ازعقب نشینی رژیم صهیونیستی در سال ۲۰۰۰ از جنوب لبنان، اعلام کرد که خط شماره ۲۹ که به خط آبی نیز معروف شد، مرز دریایی اصلی و حق قانونی لبنان است و بر سر تعیین آن به عنوان مرز اصلی در مذاکرات غیر مستقیم با رژیم صهیونیستی پافشاری کرد.

به گفته برخی رسانه ها، طرح پیشنهادی اخیر آمریکا شامل ترسیم مرز دریایی «s» شکل است که میدان گازی قانا برای لبنان و میدان گازی کاریش برای رژیم صهیونیستی شود.

بیشتر بخوانید:

• اعتراف رسانه‌های صهیونیست: سید حسن نصرالله ماموریت خود را با موفقیت انجام داد
• میشل عون پیشنهادات آمریکا درباره ترسیم مرز دریایی را دریافت کرد

اهمیت میدان گازی کاریش

میدان کاریش که بخش بزرگی از ثروت‌های دریایی لبنان در آن مدفون شده و اکتشاف در آن می‌تواند کمک زیادی به حل بحران اقتصادی لبنان بکند، اهمیت بالایی برای هر دو طرف مناقشه دارد:

میدان کاریش در ۴ کیلومتری مرز لبنان و فلسطین و نزدیک بلوک شماره ۸ و در ۱۰۰ کیلومتری سواحل فلسطین اشغالی قرار دارد. مساحت میدان کاریش ۱۵۰ کیلومتر مربع است.

یک شرکت مشاوره نفتی مستقر در «تگزاس» در ایالات متحده تخمین می‌زند که این میدان دارای ۶۱ میلیون بشکه نفت مایع است که ارزش تجاری آن بالاتر از گاز می‌باشد. نسبت ذخایر موجود در میدان کاریش بین ۱.۵ تا ۲ تریلیون فوت مکعب گاز است، در حالی که برآورد‌های دیگر که توسط شرکت‌های نفت و گاز رژیم صهیونیستی انجام شده نشان می‌دهد این میدان حاوی ۳.۵ تریلیون فوت مکعب گاز می‌باشد.

ثروت‌های دریایی مدفون در میدان کاریش بیشتر متمرکز در بخش شمالی آن است، یعنی جایی که صهیونیست‌ها قصد تصرف آن را دارند. به طوری که حدود ۱.۱۴ تریلیون فوت مکعب گاز و ۳۴ میلیون بشکه گاز نفت مایع در این منطقه مدفون شده است.

میدان قانا نیز که در منطقه اقتصادی لبنان در آب‌های سرزمینی این کشور قرار دارد حاوی ثروت‌های عظیمی است که صهیونیست‌ها به آن چشم دوخته‌اند، به طوری که کارشناسان معتقدند میزان گاز و نفتی که می‌توان در یک سال از این میدان استخراج کرد چند برابر ثروت‌های مدفون در میدان کاریش است.

کل مساحت نفت و گاز آب‌های منطقه‌ای لبنان حدود ۲۲ هزار کیلومتر مربع است که به ۱۰ منطقه یا بلوک تقسیم شده و مساحتی که با رژیم صهیونیستی بر سر آن منازعه وجود دارد ۸۵۴ کیلومتر مربع است که به بلوک‌های شماره ۹ و ۸ محدود می‌شود.