اقبال حمیدی اظهار کرد: شکلگیری و توسعه غارها به غارزایی مشهور است و غارها تحت فرایندهای زمینشناسی نظیر ترکیب فرایندهای شیمیایی، فرسایش در اثر آب، نیروهای تکتونیکی، میکروارگانیسمها، فشار و تأثیرات جوی ایجاد شده اند و میتوانند اندازههای مختلفی داشته باشند.
سرپرست حفاظت محیط زیست کردستان افزود: غارهای استان کردستان باتوجه به جنس زمین از نوع حلال پوشی سنگ آهک تشکیل شده اند و از لحاظ الگوی فیزیکی عموماً شاخهای و یا ترکیبی از الگوهای مختلف مانند شاخه ای- شبکهای – گودالی یا چاهی هستند.
او، با اشاره به اینکه غارها از بدو خلقت بشر مورد توجه بوده و بهعنوان نخستین سکونتگاه انسان شناخته شدهاند و میتوان نشانههای تمدن و تاریخ حیات را در دل آنها جستوجو کرد؛ خاطرنشان کرد: از غارهایی که در استان کردستان به عنوان سکونتگاههای اولیه انسان تاکنون شناحته شده اند میتوان به غارهای کرفتو، سمنگان، کولانه گهوره، کانی میکائیل و کونه شم شم اشاره کرد.
حمیدی اضافه کرد: غار کرفتو مشهورترین و بزرگترین جاذبه گردشگری در استان به شمار میرود، همچنین در راستای اهمیت حفاظت از این میراثهای ارزشمند در سال ۹۸ غار کونه شم شم با دارا بودن چندین گونه خفاش به عنوان اثر طبیعی ملی در فهرست مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست ثبت شد.
سرپرست حفاظت محیط زیست کردستان یادآور شد: از دوم مهرماه ۱۳۸۹ خورشیدی به عنوان روز ملی غار پاک نامگذاری شده است، نامگذاری روزی به نام غار فرصت خوبی برای ترویج ضرورت حفاظت از غارها در بین مردم و حتی مسؤلان است، شعار روز ملی غار پاک در سال ۱۴۰۱ " غار، تنوع زیستی و منابع آبی؛ حفاظت، احیاء و بهره برداری مسئولانه " میباشد.
در سنوات گذشته به صورت نمادین مراسم پاکسازی غارها با حضور دوستداران طبیعت، انجمنهای غارنوردی و مردم نهاد شهرستانهای مختلف و اهالی همجوار غار برگزار میشد، اما در دو سال گذشته بدلیل جلوگیری از شیوع بیماری کرونا و رعایت پروتکلهای بهداشتی مراسم پاکسازی غار در استان برگزار نشده است.
کردستان دارای پنج منطقه حفاظت شده شامل منطقه چلچمه و سارال با وسعت ۹۷ هزار هکتار، منطقه حفاظت شده بیجار با وسعت ۳۲ هزار هکتار، منطقه بدر و پریشان قروه با وسعت ۴۳ هزار هکتار، منطقه حفاظت شده شاهو و کوسالان با وسعت ۶۴ هزار هکتار و منطقه عبدالرزاق سقز با وسعت ۳۹ هزار هکتار و پناهگاه حیات وحش زریوار با وسعت سه هزار هکتار، دو اثر طبیعی ملی غار کونه شم شم مریوان و کانی برد بانه و چندین منطقه شکار ممنوع است که این استان را در زمره منحصربفردترین نقاط کشور به لحاظ تنوع گونههای جانوری و گیاهی قرار داده است.