امروز میز اقتصاد درباره تجارت غیر نفتی کشور در شش ماه ابتدایی امسال با حضور بازاری مدیر کل دفتر ترویج تجارت سازمان توسعه تجارت ،حمید بیات مدیرکل آمار و پردازش گمرگ ،عابدی رییس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی بحث و بررسی شد.
سوال:ما صادراتمان از لحاظ ارزشی رشد پیدا کرده اما از لحاظ وزنی کاهش داشته است این اتفاق مثبتی است یا خیر؟
بازاری: ما در شش ماهه امسال تقریبا ۲۴ میلیارد تومان ارز آوری از صادرات غیرنفتی داشتیم. رشد ارزشی که بعد از کرونا شرایط بهتر شده و تقاضا ها در بازار های جهانی هم ادامه دارد. ما نوسانی را در بخش صادرات صنعتی داریم.
سوال:شما می توانید به صورت دقیق تر بفرمایید؟
بیات : در شش ماه نخست سال ما در کالا های پتروشیمی حدود چهل و دو درصد را به خودش اختصاص داده است. میعانات گازی ما با کاهش ۷۸ درصدی در وزن مواجه شده است. عمده افزایش ارزشی ما بحث افزایش قیمت های جهانی است که ناشی از افزایش قیمت انرژی و کاهش رشد اقتصادی چین است.
سوال:علت کاهش ۷۸ درصدی گاز چه بوده است ؟
بیات:ما تغییرات که داشتیم نسبت به سال گذشته متاسفانه افغانستان را به عنوان پنج کشور شرکای تجاری خود از دست دادیم به دلیل مشکلات سیاسی این کشور و از رتبه پنجم به رتبه هفتم کاهش پیدا کردیم. به دلیل نا امنی ها عراق هم صادرات ایران ۳۰ درصد به این کشور کاهش داشته است. ما شاهد رشد ۱۰۰ درصدی واردات از هند بودیم. صادرات ما متناسب با واردات رشد نداشته است.
سوال :برای ما ارزش مهم تر است یا وزن صادرات ؟
بازاری: قطعا ارزش کالا ها مهم تر است. چراکه ممکن است وزن کالا ها بیشتر اما قیمت آنها پایین تر باشد. ما همیشه ارزش صادرات را هدف گذاری می‌کنیم. نوسانات در حوزه بین الملل باعث شد وزن صادرات ما کاهش پیدا کند. ما امیدواریم این کاهش که داشتیم در ماه آینده و نیمه دوم سال جبران شود.
سوال:بیشترین کاهش برای کدام کالا ها بوده است ؟
بیات: بیشترین کاهش را ما در معاینات گازی داشتیم حدود ۷.۷ درصد. ما در گاز طبیعی یا وجود کاهش ۷۱ درصدی از لحاظ وزنی ۴۱ درصد کاهش ارزشی داشتیم.
سوال:آیا برنامه ای هست که تجارت ما با کشور ها افزایش پیدا کند؟
بیات:ما عمده تمرکزمان روی کشور های همجوار است. عراق و افغانستان از جمله کشور های مهم هدف های صادراتی ما هستند. اما تحولات که دست ما نیست مانندمشکلات سیاسی و تغییر قوانین کشور ها،به طور مثال افغانستان به دلیل مشکلاتی که در آن به وجود آمده روی صادرات ایران به این کشور تاثیر منفی گذاشته است.
عراق هم بحث تحولات سیاسی آن باعث شد که محدودیت هایی داشته باشد و صادرات ما به این کشور ها کاهش پیدا کند.
سوال: تحلیل و ارزیابی شما از آمار اعلام شده از صادرات خارجی ما چیست ؟
عابدی :ما باید رشد اقتصادی خود را افزایش دهیم تا بتوانیم صادرات را افزایش دهیم. ما باید وضعیت کسب و کار خود را بهتر کنیم. اوراسیا برای ما راه گشا است. ما باید به بازارهای بین‌المللی دسترسی پیدا کنیم. اتاق بازرگانی نمایندگی شرکت های کوچک و متوسط را دارد. نیمی از صادرات ما را محصولات پتروشیمی و پایه نفتی دارند. ما نتوانستیم از ۵۰ درصد بیشتر عبور کنیم. بسیاری از صنایع ما بین ۲۰ تا ۳۰ درصد هستند. خوشبختانه گمرک امسال همکاری خوبی با ما دارد. در بحث نقدینگی ما بانک مرکزی را داریم. عمده ی مشکل ما نقدینگی است.
ما می توانیم اگر موانع لجستیک خود را رفع کنیم می توانیم افزایش صادرات را داشته باشیم. ما سالانه ۵تا ۶ میلیارد تومان ظرفیت صادرات داشته باشیم. در نیمه دوم کشت قراردادی می تواند به ما کمک کند. ما طی چندین سال با نوساناتی روبرو بودیم. ما سال گذشته کالا های نفتی خود را بهتر فروختیم. ما توان زیر ۵۰ درصد خود را اکنون استفاده می کنیم. بانک مرکزی و وزارت نیرو باید وارد شوند و ظرفیت سازی کنند. باید ما تلاش بیشتری کنیم.
سوال :اکنون برنامه شما چه هست ؟
بازاری: هدف گذاری امسال ۵۵ میلیارد دلار است. ما باید ارتقا کیفیت داشته باشیم و تولید انبوه کنیم. قیمت نهایی کالا ها باید کاهش پیدا کند. در حوزه اوراسیا اقدامات خوبی صورت گرفته است. در آذر ماه قرار است توافق نامه ای نهایی شود. ما ظرفیت های خالی در بخش تولید فراوان داریم. ما نباید ظرفیت های داخلی خود را به ارز خارجی گره بزنیم. برخی از پیشنهادات ما در دست بررسی است. ما در حوزه بازگشت ارز و سیاست های ارز که از سال گذشته شروع شد با تمام تلاشی که صادرکنندگان کردند ما هنوز به آن شرایط متعادل و هدف گذاری نرسیده ایم. بخش بزرگ صادرات کشور شاید با رفع مشکلات اتفاق بیافتد.
بحث ما آن است که کالایی با قیمت تمام شده رفته و ارزی که بر میگردد قیمت کمتری دارد. امسال بیست و ششمین سالگرد روز ملی صادرات هم هست ما معمولا جلساتی را برای قبل از این روز تدارک می‌بینیم مصوبات آن هم روز ملی صادرات اعلام می‌کنیم.
سوال : این مصوبات شامل چه بخش های می شود:
مصوبات آماده نیست چون هنوز کامل مصوب نشده است. ما باید مشکلات حوزه صادرات را در حوزه های مختلف حل کنیم،مشکلات فراوان است و اگر رفع شود ما چند برابر میتوانیم صادرات داشته باشیم،اگر چالش ها رفع شود ما پیش بینی می کنیم تقریبا امسال ۶۰میلیارد دلار است. تقاضا وجود دارد فقط مشکل همین است.
سوال :گمرک به چه صورت برای رسیدن به این عدد کمک میکند ؟
بیات: گمرک مهم ترین اولویت تولید صادرات محور است. کار های ما استمرار دارد و اگر در یک مقطعی در آمد ها اولویت بود اکنون تسهیل صادرات اولویت است. به صورت مشخص ۱۵ درصد سرعت ارائه خدمات ما افزایش داشته است.