کشف جدید محققان درباره فوران‌های آتشفشانی ماه

چین ۲۳ نوامبر سال ۲۰۲۰ کاوشگر چانگ‌ای-۵ خود را به سمت کره ماه پرتاب کرد. چین این کاوشگر را با این هدف پرتاب کرد که نمونه‌هایی از خاک و سنگ‌های ماه را به زمین بازگرداند. این کاوشگر پس از ۱۱۲ ساعت سفر، در تاریخ ۲۸ نوامبر به مدار ماه وارد شد و سپس در ۱۷ دسامبر ۲۰۲۰ به زمین بازگشت. این کاوشگر در مجموع ۱۷۳۱ گرم نمونه که عمدتا سنگ و خاک بود را از سطح ماه جمع‌آوری کرده بود. چین با این ماموریت موفقیت‌آمیز تبدیل به سومین کشوری شد که نمونه‌های قمری را چند دهه بعد از ایالات متحده و شوروی سابق به زمین آورده است. آخرین ماموریت بازگرداندن نمونه ماه مربوط به ماموریت "لونا۲۴" (Luna ۲۴) اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۷۶ بود. منطقه فرود این ماموریت شمال غربی اقیانوس طوفان‌ها بوده است. اقیانوس طوفان‌ها یکی از جوانترین نواحی بازالتی در سطح ماه می‌باشد.

اقیانوس طوفان‌ها (Oceanus Procellarum) نام دشت بازالتی بسیار بزرگی بر روی سطح کره ماه است. این اقیانوس‌وار در کناره غربی نیمه رو به زمین کره ماه قرار گرفته. دانشمندان می‌گویند این منطقه غنی از عناصر تولید کننده گرما مانند اورانیوم، توریم و پتاسیم است که تصور می‌شود آن‌ها مسئول ایجاد فعالیت‌های آتشفشانی طولانی مدت در ماه هستند.

"دو جون" (Du Jun) که این پروژه تحقیقاتی را رهبری کرده است، گفت: مطالعه ضخامت بازالت و سرعت فوران آن در منطقه فرود چانگ‌ای -۵، درک ما از فعالیت‌های آتشفشانی ماه و تاریخچه تکامل حرارتی داخلی آن را بهبود می‌بخشد.

برای پاسخ به این سؤالات، محققان مرکز ملی علوم فضایی آکادمی علوم چین و سایر موسسات در چین ضخامت بازالت‌های دریاوار‌های ماه در منطقه فرود چانگ ای- ۵ را تخمین زدند. نتایج آن‌ها نشان می‌دهد که حداقل چهار فوران ماگمایی با ضخامت متوسط به ترتیب ۲۳۰ متر، ۷۰ متر، ۴ متر و ۳۶ متر در منطقه فرود این ماموریت رخ داده است.

علاوه بر این، نتایج این مطالعه همچنین نشان می‌دهد که سرعت فوران بازالت‌های دریاوار‌های ماه در منطقه فرود چانگ ای- ۵ از حدود دو میلیارد سال پیش تاکنون به طور قابل توجهی افزایش یافته است.

یافته‌های این مطالعه در مجله "Geophysical Research: Planets" منتشر شده است.