دانیل لازار، خبرنگار و تحلیلگر آمریکایی از نیویورک در مصاحبه با باشگاه خبرنگاران جوان به بررسی رفتار آمریکا در مذاکرات هستهای پرداخته و چندین عامل را در گره خوردن روند مذاکرات نام برد.
او در پاسخ به این سوال که دلیل اصلی تعلل آمریکاییها در به نتیجه رساندن روند مذاکرات هستهای چیست، گفت: واقعیت این است که جهان سیاست از سال ۲۰۱۵ یعنی زمانی که آمریکا با برجام و توافقنامه هستهای ایران موافقت کرد بسیار تغییر کرده است. در آن سالها رابطه میان آمریکا و روسیه به این شکلی که امروز شاهد آن هستیم نبود. آمریکا منافع زیادی از ارتباطش با روسیه به دست میآورد. از طرفی نه آمریکا و نه هیچ یک از کشورهای غربی در سال ۲۰۱۵ تصور این را هم نمیکردند که روزی ایران بتواند در منطقه و حتی در جهان در زمینه انرژی هستهای حرفی برای گفتن داشته باشد. با این که در آن سالها عربستان از امضای توافقنامه هستهای با ایران ناراضی بود، ولی بسیاری از کشورهای منطقه به ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس تصور میکردند امضای برجام میتواند به محدود کردن ایران در زمینه انرژی هستهای و پیشرفتهای این کشور در این زمینه منجر شود، ولی در طول این سالها ایران نشان داد تمام این محاسبات اشتباه بوده است.
لازار در ادامه تاکید کرد: چه در سال ۲۰۱۸ که دونالد ترامپ به صورت یک جانبه از برجام خارج شد و چه حالا که جو بایدن تظاهر میکند تمایل دارد به این توافق بازگردد در هر دو صورت آمریکا به این نتیجه رسیده بود که شرایط منطقهای با آنچه فکر میکرد تفاوتهای فاحشی کرده و تقریباً تمام محاسبات واشنگتن در مورد پیشرفتهای ایران و تواناییهای این کشور اشتباه از آب درآمده است.
وی ادامه داد: جنگ اوکراین موجب شد موقعیت روسیه در منطقه و حتی در جهان تغییر کند. مناسبات سیاسی رنگ و بوی دیگری به خود گرفت. قدرتهای بلوک شرق به تواناییهای خود بیش از پیش پی بردند و تصمیم گرفتند وابستگی خود به آمریکا را به طور معناداری کاهش دهند. همه اینها موجب شده که حالا آمریکاییها درست زمانی که مذاکرات هستهای به مرحله جدید و جدی تری رسیده تعلل کنند و چندان تمایلی برای احیای برجام و بازگشت به توافقنامه هستهای از خود نشان ندهند.
این تحلیلگر و خبرنگار آمریکایی در ادامه در پاسخ به این سوال که علی رغم پذیرش شروط ایران از سوی اروپا چرا آمریکا مقاومت میکند، افزود: حقیقت ماجرا این است که آمریکا قطعاً نمیخواهد شریک و همراه خود در منطقه یعنی «اسرائیل» را از دست بدهد و به شدت نگران موقعیت «اسرائیل» پس از امضای برجام است. مقامات «اسرائیل» نیز در این مدت و مدام در طول مذاکرات از آمریکا خواستند که مانع از احیای دوباره برجام شوند، چون ممکن است پس از برجام موجودیت «اسرائیل» به خطر جدی بیافتد.
لازار تصریح کرد: در واقع تاثیر «اسرائیل» در کنگره آمریکا بیش از حد تصور است و با نفوذی که اسرائیلیها در میان مقامات و قانونگذاران آمریکایی دارند تلاش میکنند تا آنها را متقاعد کنند که اصل توافق برجام اشتباه بوده و خروج آمریکا از این توافقنامه تصمیم صحیحی بوده که حالا نباید از آن بازگشت. از طرفی در این ماهها و هفتههای اخیر آمریکا در آستانه انتخابات میان دوره مجلس است که نقشی اساسی و حیاتی در آینده سیاسی این کشور دارد و تقریباً ادامه راه سیاسی دولت بایدن به این انتخابات بستگی دارد. برای همین بایدن از هر راه ممکنی به دنبال گرفتن امتیاز و بالا بردن حزب خودش است که البته مذاکرات هستهای و موضوع ایران در این شرایط یک مسئله مهم و حیاتی است.
وی همچنین در ادامه اظهار کرد: این امکان وجود دارد که آمریکا پس از انتخابات میان دوره مجلس رویکرد متفاونی نسبت به آنچه امروز شاهد آن هستیم اتخاذ کند و با خواستههای مختلفی به موضوع مذاکرات هستهای ایران بنگرد. البته همه اینها بستگی به نتیجه انتخابات و پیروز شدن هر یک از احزاب قالب سیاسی یعنی دموکراتها و جمهوری خواهان در آمریکا دارد. البته نباید فراموش کنید که بیشتر در ماههای اخیر و در یک سال گذشته لابیهای قدرتمند صهیونیستی فعالیت و تلاشهای خود را در داخل آمریکا چندین برابر کرده اند تا آمریکاییها را متقاعد کنند بازگشت دوباره به توافقنامه هستهای با ایران به نفع هیچ یک از طرفین اسرائیلی و آمریکایی نیست.
لازار در پایان این گفتگو گفت: البته این تصمیمها و این مقاومتها از سوی آمریکا در حالی اتخاذ میشود که آنها خوب میدانند برداشته شدن تحریمهای نفتی ایران میتواند آنها را از بسیاری از بحرانهای اقتصادی که در حال حاضر گریبانگیر آن شده اند نجات دهد و حداقل این است که ورود نفت ایران به بازارهای جهانی میتواند تا حد زیادی تورم ناشی از تحریم انرژی روسیه را کنترل کند، اما با وجود همه اینها در حال مقاومت هستند. در واقع به نظر میرسد آمریکا با سیاستهایی که اتخاذ کرده و با رویکردهایی که در پیش گرفته است در حال گرفتار کردن بیش از پیش خود در مشکلات اقتصادی و در جهنمی خود ساخته است.