علیرضا مهاجر معاون امور زراعت وزیر جهاد کشاورزی و سیدرضا نورانی رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی به همراه فرزین گوران تولید کننده نمونه بخش کشاورزی در گفتگوی ویژه خبری به سوالات زیر پاسخ دادند.
سوال: سال زراعی جدید با سال زراعی گذشته چه تفاوتی خواهد داشت؟
مهاجر: از سال گذشته به صورت آزمایشی کشت قراردادی را قسمتی در گندم و قسمتی در برنج به صورت آزمایشی اجرا کردیم که خوشبختانه نتایج خوبی داشت. از سال ۱۴۰۱ قیمت کود را تعدیل کردیم و بخشنامه‌ای در ابتدای سال زراعی سال گذشته صادر شد که طی آن کشاورزان را به بهینه بودن کود مصرفی تشویق کردیم.
در برنامه داریم امسال حداقل ۲ میلیون هکتار از اراضی گندم آبی را به صورت کشت قراردادی انجام دهیم و امیدواریم بتوانیم کود، بدر و بیمه کشاورزان را تامین کنیم که کشاورزان بدون دغدغه بتوانند سال زراعی را آغاز کنند. بیش از ۷۰ درصد از اراضی ما اراضی کوچک و زیر ۵ هکتار هستند و نیاز است که کشاورزان را حمایت کنیم.
سوال: اعطای یارانه کشت به محصولات اساسی به کجا رسیده است؟
مهاجر: در این زمینه کارشناسی انجام شده و در کارگروه‌هایی که تشکیل شده همه این موارد بررسی و کشف قیمت شده است. قیمت‌ها برای تصمیم گیری نهایی ابلاغ شده و تا دو هفته دیگر (پایان شهریور) نتیجه نهایی مشخص خواهد شد. زیرا اگر مشخص نشود امکان کشت قراردادی وجود ندارد. ما قیمتی را تصویب می‌کنیم و یارانه‌ای را در نظر می‌گیریم که هم تولید پایدار باشد و هم تولید کننده متضرر نشود.
سوال: مجموع بودجه‌ای که در نظر گرفته شده چقدر است؟
مهاجر: یارانه کشت در رابطه با همین قضایاست و زمانی که در سازمان برنامه و بودجه نهایی شد آن را اعلام می کنیم. یارانه سویا برای هر هکتار سه میلیون تومان بوده و ما برای جلوگیری از ایجاد تورم به صورت آزمایشی به جای اینکه قیمت را بالا ببریم، تصمیم گرفتیم به صورت مستقیم و به ازای کشت یارانه پرداخت کنیم. در حال حاضر مقدمات پرداخت آن در حال انجام است.
سوال: پرداخت یارانه کشت دقیقا در چه زمانی صورت می‌گیرد؟
مهاجر: اگر یارانه به صورت نقدی باشد در پایان کشت پرداخت خواهد شد و در صورتی که مثل کود غیرنقدی باشد در زمان کشت به کشاورزان پرداخت خواهد شد.
سوال: این زمان برای پرداخت یارانه دیر نیست؟
مهاجر: ما به دنبال این هستیم که بتوانیم عملکرد را در واحد سطح افزایش دهیم. در سال‌های گذشته روش‌های زیادی را امتحان کردیم و به این نتیجه رسیدیم که نهاده را به جای پول پرداخت کنیم. اگر این نهاده مثل بذر و کود را به موقع در اختیار کشاورزان قرار دهیم به اهدافمان در خودکفایی در زمینه گندم دست پیدا می کنیم.
سوال: یکی از چالش‌های کشاورزان اعلام به موقع نرخ خرید تضمینی گندم بود. علت تاخیر در اعلام این نرخ چیست؟
مهاجر: طبق قانون ما تا پایان شهریور وقت داریم نرخ خرید تضمینی را اعلام کنیم. کار‌های کارشناسی که صورت گرفت یکی از دلایل این تاخیر بود و احتمالا این نرخ هم تا هفته آینده اعلام خواهد شد.
سوال: حدود قیمتی که قرار است اعلام شود چه قدر متفاوت است؟
مهاجر: سال گذشته قیمت گندم ۴ هزار تومان بود که با اصلاحیه به ۵ هزار تومان رسید. سپس قیمت گندم در شورای سیاست گذاری ۷۵۰۰ تومان تصویب شد و بعد با توجه به اتفاقاتی که در دنیا افتاد، مجلس شورای اسلامی قیمت را ۹۵۰۰ تومان اعلام کرد. در سال جدید به خاطر شرایطی در دنیا که احتمال می‌دادیم قحطی اتفاق بیفتد، دولت به این نتیجه رسید که قیمت گندم را به ۱۰ هزار و ۵۰۰ تومان افزایش دهد هزارتومان هم جایزه داده شد. امیدواریم امسال قیمتی را در نظر بگیریم که هم باعث ایجاد تورم نشود و هم کشاورزان متضرر نشوند.
سوال: نرخ خرید تضمینی را چطور ارزیابی می‌کنید؟
نورانی: تغییرات بسیار زیادی در قیمت رخ داد و با این تغییرات در بخش تولید وقفه افتاد. این افزایش قیمت مسائلی را برای تولید کننده پیش می‌آورد. باید برنامه و پیش بینی‌ها دقیق و به موقع باشد تا چنین اتفاقی رخ ندهد.
سوال: از بین یارانه‌های اعلام شده کدام یک بیشتر می‌تواند کمک حال تولیدکنندگان باشد؟
نورانی: ما هم در بخش تولید و هم در بخش صادرات تصمیماتی را می‌گیریم که نه به نفع تولیدکننده و نه به نفع صادرکننده است. صحبت سر این است که صادرات غیر نفتی خصوصا در بخش کشاورزی داشته باشیم. چند سفر به روسیه انجام شده که این مسیر باز شده است. اما امروز می‌بینیم که تعرفه های مجازی از صادرکنندگان گرفته می‌شود.
سوال: با وعده‌هایی که مسئولین وزارت جهاد کشاورزی دادند، به نظر شما وضعیت بهتر خواهد شد یا خیر؟
نورانی: کل تصمیمات به شکل جزیره‌ای گرفته می‌شود. در چند ماه ابتدایی سال در بخش صادرات رتبه اول را هندوانه داشته است و یارانه را به صورت مخفی به مصرف کننده خارجی می‌دهیم. در این زمینه‌ها با تشکل‌های بخش کشاورزی باید صحبت شود.
سوال: تا به حال در بحث الگوی کشت از سوی جهاد کشاورزی ارتباطی با شما گرفته شده است؟
گوران: در خصوص آموزش‌های لازم، مراکز تحقیقات کشاورزی در شهرستان‌ها در این زمینه موظف هستند. با توجه به شرایط آب و هوایی و تغییرات اقلیمی، این تدابیر اندیشیده شده و از طریق کلاس‌ها به کشاورزان منتقل می‌شود.
سوال: قرار بود تعیین الگوی کشت تا پایان شهریور انجام شود، این اتفاق انجام می‌شود؟
مهاجر: همراه با شروع سال زراعی جدید در اول مهر، الگوی کشت را ابلاغ می‌کنیم، اما اجرای الگوی کشت تنها بر عهده جهاد کشاورزی نیست. زیرا آب در اختیار وزارت نیرو است و عدم اجرای آن در اختیار وزارت کشور، بخش عمده صادرات و واردات در اختیار وزارت صمت است، بخش بودجه آن در اختیار سازمان مدیریت و برنامه ریزی است و تسهیلات آن در اختیار بانک‌ها است. اگر قرار است الگوی کشت اجرا شود باید همه این دستگاه‌ها در کنار جهاد کشاورزی باشند.
سوال: برای اجرای کشت قراردادی تدابیری اندیشیده شده و شما مطلع هستید؟
نورانی: کشت قراردادی یکی از مسائل مهمی است که برای صنایع جانبی کشاورزی حیاتی است. خیلی از صنایع ما به خاطر کمبود مواد اولیه با کمبود و قیمت‌های متغیر مواجه هستند و بعضی از کارخانجات به دلیل نبود صرفه اقتصادی در حال تعطیلی هستند.