برای فناوری نانو چند اصطلاح اعم از «فناوری ریزتراشه ها» یا «فناوری نانو مولوکولی» و یا «نانوفناوری» اطلاق می‌شود و به عنوان شاخه‌ای از دانش روز شناخته می‌شود که به مطالعه امکان دستکاری و تغییر ماده برای تبدیل کردن آن به مقیاس بسیار کوچک، یعنی مقیاس «مولکولی» یا «اتمی» می‌پردازد.
اندازه‌گیری‌هایی که فناوری‌های نانو با آن سروکار دارند، از (۱ تا ۱۰۰) نانومتر متغیر است و این ابعاد اتمی در مقایسه با سلول‌های زنده یا سلول‌های باکتریایی بسیار کوچک و ریز هستند. علم نانو با علوم مرتبط با موجودات زنده سروکار ندارد، بلکه این دانش بر علوم مرتبط با ماده و تخواص آن تمرکز دارد.
فناوری نانو چه فوایدی دارد؟
فناوری نانو در زندگی ما تاثیرات مثبت زیادی دارد و در موارد مختلف پزشکی، انسانی، نظامی، زیست محیطی، روانشناسی، حقوقی، بسیاری از شاخه‌های مهندسی، برنامه ریزی، زیست شناسی، شیمی و علوم بی شمار دیگر کار برد دارد. فوائد فناوری نانو و اثرات آن در بهبود متد‌های صنعتی و تولید به ویژه تولید مواد غذائی، نانوپزشکی و تقویت سلامت جسمی نمود می‌یابد و همچنین فواید آن در عرصه تحول در زیرساخت‌های مرتبط با تولید خودرو‌ها نباید نادیده گرفته شود. فناوری نانو باعث می‌شود تا همه تولیدات و شیوه‌های مربوط به آن از بهترین کیفیت برخوردار باشد و در عین کم هزینه بودن در حجم با تولید شوند.
کاربرد نانو در علم پزشکی
فناوری نانو در عرصه پزشکی کاربرد بسیار زیادی دارد و عرصه‌های نانوتکنولوژی زیست پزشکی، بیونانوتکنولوژی یا نانوپزشکی را شامل می‌شود که از جمله معروف‌ترین کاربردهای آن در انتقال دارو به سلول‌های مورد هدف، تشخیص و درمان انواع سرطان و مهندسی و ترمیم بافت‌های از بین رفته است.
کاربرد نانو در شیمی
فناوری نانو به دلیل ضخامت سطح نانوذرات نقش بسزایی در کاتالیز یا تحریک شیمیایی دارد. نانوذرات به طور بالقوه در کاتالیز شیمیایی، مبدل‌های کاتالیزوری، دستگاه‌های فوتوکاتالیستی، سلول‌های سوختی و تولید برخی مواد شیمیایی کاربرد دارد. نمونه‌ای از استفاده نانوذرات تحریک شیمیایی، خودرو‌های نسل جدید هستند که از ذرات پلاتین نیرو می‌گیرند، اما این مسئله به دلیل احتمال آتش سوزی در صورت اختلاط متان با هوا، همچنان در حال بررسی است.
همنین فرآیند نانوفیلتراسیون یکی از کاربردهای مهم فناوری نانو در فتوشیمی است که تاثیر بسزایی در فرآیِند تصفیه آب‌های آلوده، ذخیره انرژی و تصفیه هوا دارد. فرآیند نانوفیلتراسیون یک فرآیند فیلتراسیون غشایی است که در آن غشا‌هایی خاص با منافذی که قطر آن‌ها از ۲ نانومتر تجاوز نمی‌کند استفاده می‌شود. قطر منافذ بسته به نوع فیلتراسیون متفاوت است.
کاربرد نانو در صنایع غذایی
نانوتکنولوژی کاربرد ویژه‌ای در صنایع و علوم غذایی و تولید آن دارد؛ به این ترتیب که در عرصه کشاورزی، شیوه‌های بسته بندی و ذخیره سازی و... از آن استفاده شده و شکرت‌های غذائی اکنون برای توسعغه نانوذرات در تلاش هستند تا بتوانند در طعم و مزه و همچنین تاریخ انقضاء و سلامت غذا تفاوت ایجاد کنند.
کاربرد نانو برای بهبود کیفیت هوا
نانوتکنولوژی کاربرد مهمی در توسعه و بهبود مواد کاتالیزوری که گاز‌های سمی کارخانه‌ها و خودرو‌ها را به مواد و گاز‌های کمتر مضر تبدیل می‌کند، دارد؛ به گونه‌ای که کاتالیزور‌های حاوی نانوذرات به دلیل سطح بزرگ خود می‌توانند با مواد شیمیایی تعامل بیشتری داشته باشند که این اجازه می‌دهد تا یک کاتالیزور بتواند همزمان به بیش از یک ماده شیمیایی واکنش دهد.
منبع: عرب ۴۸