آقای سید جواد ساداتی نژاد وزیر جهاد کشاورزی در برنامه تهران ۲۰ به مناسبت هفته دولت، درباره مهم ترین اقدامات وزارتخانه در یکسال اخیر توضیحاتی داد.
از یکسال پیش تاکنون مهم ترین کار در وزارتخانه چیست؟
ساداتی نژاد : سال گذشته در مجموع ۴ میلیون و ۵۰۰ هزارتن گندم‌خریداری شد که امسال تاکنون ۷ میلیون و ۲۰۰ هزارتن خرید انجام شده است که برای سال آینده خودکفایی گندم نان هدف گذاری شده است.
در گذشته تولید گندم مرز خودکفایی را رد کرده و مجدد در سال بعد واردکننده شدیم، اما در شرایط کنونی هدف گیری ما این است که با توجه به آنکه ۲ میلیون هکتار اراضی آبی در اثر خشکسالی خسارت کمتری دیده است، با متوسط تولید ۵ تن در هکتار می توان ۱۰ میلیون تن گندم تولید کرد که براین اساس سال آینده به سمت خودکفایی گندم نان و پایداری تولید پیش می رویم.
با وجود واکنش و انتقاد مخاطبان علت افزایش ۳ برابری قیمت برنج از سال گذشته تا کنون به رغم پایداری تولید چیست؟
ساداتی نژاد : امسال در خصوص برنج ۲۵ درصد افزایش تولید داریم که این امر اتفاق خوشایندی است، درحالیکه سال گذشته ۲۰ درصد کاهش تولید برنج داشتیم و بدیهی است که با کاهش عرضه قیمت دچار نوسان شود. همچنین امسال برای اولین بار ۴۶ هزار هکتار از شالیزارهای شمال کشت قراردادی کردیم.
هم اکنون در خصوص برنج خارجی، اگر دلالی وارد بازار شود، وزارت جهاد بلافاصله با شرکت بازرگانی دولتی به سبب ذخایر مناسب افزایش قیمت را مهار می کند و قیمت انواع برنج خارجی اعم از تایلندی، هندی و پاکستانی تحت کنترل است و به هیچ عنوان اجازه واسطه گری و سوداگری به دلالان‌نمی دهیم، اما در خصوص برنج خارجی که امکان واردات نیست و ذخیره هم وجود ندارد، با واسطه گری دلالان، ابزار مداخله نداریم.
در ایران ۲ نوع برنج تولید می شود که یک نوع برنج‌محلی و در سطح بالا و نوع دیگر پرمحصول ایرانی است که برنج خارجی بازار پرمحصول ایرانی را کنترل می کند. لذا با کشت قراردادی بدنبال ابزار مداخله در بازار برنج ایرانی برای سال آینده هستیم.
با اجرای کشت قراردادی، قیمت برنج در زمان خودش توسط شورای قیمت گذاری تعیین و برمبنای آن خرید صورت می گیرد.
در شرایط کنونی قیمت برنج در قصل برداشت با واردات کنترل شده برنج خارجی روبه کاهش است، درحالیکه این مسئله را سال قبل نداشتیم.
طبق گفته رئیس جمهور بزرگترین حمایت از مصرف کننده‌حمایت از تولید است چرا که به اعتقاد ما اگر تولید نباشد، در خصوص قیمت نمی توان صحبت کرد و تنها زمانی راجع به قیمت می توان حرف زد که تولید فراوان وجود داشته باشد.
طبق آمار در مرداد بازار اقلام اساسی ناشی از کاهش قیمت بازارهای جهانی و کنترل تورم در شرایط ثبات و روبه پایین است، درحالیکه با آغاز جنگ روسیه و اوکراین یک‌مرتبه قیمت برخی نهاده ها و اقلام غذایی در دنیا تا ۱۲۰ درصد افزایش داشت. در پی این اتفاق بسیاری از کشورهای مدعی دچار کمبود، سهمیه و صف شدند که در کشور ما به رغم بحران جنگ اوکراین به عنوان عامل خارجی، شروع سال جدید که همیشه بحث افزایش قیمت داریم و موضوع دیگر طرح مردمی سازی یارانه و آزادسازی ارز، خبری از صف و سهمیه بندی نبود که این‌مسئله مهمی در تولید است.
در طرح مردمی سازی یارانه ها برنامه ریزی برای تولیدات مناسب دامی، طیور و کشاورزی بزرگترین وظیفه وزارت جهاد بوده که در میان مدت اثرات اقتصادی این اصلاح بزرگ اقتصادی را خواهیم دید. به عنوان مثال اگر کارخانه سیمان تولید یک شیفت خود را کاهش دهد یا یک ماه صنعت را تعطیل کند، اتفاقی نمی افتد، اما در صنعت دام و طیور این طور نیست و موجود زنده است که برای رسیدن به گله های مولد در مجتمع های جوجه ۱۴ ماه زمان می برد که از این جهت حفظ آن برای ما حائز اهمیت است.
با توجه به افزایش مصرف در فصل سرما ۳۰ میلیون تخم مرغ نطفه دار را خرید تضمینی کردیم تا مجتمع های مادری بتوانند به تولید ادامه دهند.
دامداران مدعی هستند که قیمت کنونی خرید دام‌جوابگوی هزینه ها را نمی دهد چرا که به رغم‌هزینه‌تمام شده ۱۲۰ تا ۱۳۰ هزار تومانی، قیمت در بازار ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان است، لذا در جهت حمایت از دامداران‌چه سیاستی را دنبال می کنید؟
ساداتی نژاد : هم‌اکنون خرید تضمینی با قیمت توافقی که با دامدار کردیم، انجام می شود. نکته ای که حائز اهمیت است بعد از ۱۲ سال قانون انتزاع در دولت سیزدهم از آبان اجرا شد و بازار در اختیار وزارت‌جهاد قرار گرفت. اما به سبب آنکه مدافع مصرف کننده و حامی تولیدکننده هستیم، لذا این ۲ باید در کنار هم دیده شود به طوریکه در راستای حمایت از تولید قیمتی را بگذاریم که بازار نداشته باشد، بازهم تولیدکننده متضرر می شود.
حال با اصلاح نظام یارانه، شرایط عادی نیست و مصرف کننده و تولیدکننده باید هوای یکدیگر را داشته باشند تا از این گردنه عبور کنیم.
یکی دیگر از موضوعات مهم زمین های کشاورزی است که با این وجود برای اصلاح زمین وزارتحانه چه اقداماتی انجام داده است؟
ساداتی نژاد : ۵ موضوع محوری در دولت سیزدهم وزارت جهاد داشتیم که صدور اسناد اراضی یکی از این‌محورهاست.
در ابتدای دولت سیزدهم به رغم آنکه قانون کاداستر در سال ۹۴ تصویب شد و براساس این قانون کل اراضی در سال ۹۹ باید دارای سند بودند، اما تنها ۴ درصد زمین های کشاورزی سند داشتند که جبران این عقب ماندگی نیازمند کار فراقوه ای بود، لذا با کمک‌منابع طبیعی قرارگاه صدور اسناد اراضی تشکیل دادیم که جلسات آن به طور منظم هر سه شنبه برگزار می شد.
برای صدور سند ابتدا باید رفع تداخل انجام شود چرا که کشاورزی که اذعان می کند سالهاست روی زمین کار می کند و زمین برای اوست، اما سند برای منابع طبیعی است.
از سال ۹۴ که قانون کاداستر مصوب شد ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار هکتار از مجموع ۱۸ میلیون هکتار اراضی تا سال ۱۴۰۰ رفع تداخل شده بود که از ابتدای دولت سیزدهم با رشد ۱۵۴ درصدی ۱.۲ میلیون هکتار از اراضی کشاورزی رفع تداخل کردیم.
از سال ۹۴ تا ۱۴۰۰ در مجموع ۲۳۴ هزار هکتار اراضی کشاورزی صاحب سند تک برگ شدند که در ۱۱ ماه اخیر ۶۵۸ هزار هکتار اراضی صاحب سند شدند و همواره تا پایان ۱۴۰۲ رفع تداخلات زمین های کشاورزی به پایان می رسانیم و با همکاری سازمان ثبت و قوه قضاییه تا پایان دولت اراضی کشاورزی صاحب سند می شوند که این موضوع اتفاق بسیار بزرگی است چرا که نداشتن سند علت اصلی تغییرکاربری اراضی درجه یک است.
خانه های سرایداری که در زمین های کشاورزی شهرداری اجازه می دهد اما وزارت جهاد اجازه خانه ها در اراضی نمی دهد مشکل چیست؟
ساداتی نژاد : افرادی که در زمین های کشاورزی می خواهند کاری انجام دهند، قبل از اقدام به سازمان جهاد کشاورزی مراجعه کنند و کاری انجام دهند که بواسطه تخریب هزینه شان از بین رود.
زمین های کشاورزی که قطعه بندی و به عنوان باغ ویلا به مردم فروخته می شود، تقاضای ما این است که قبل از انجام هرگونه معامله ای به مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان مراجعه کنند چرا که ما دوست نداریم که افراد هزینه ای انجام دهند که تخریب صورت گیرد، اما طبق قانون کسانی که بدون ضوابط کاری انجام‌می دهند، مشمول این موضوع می شوند، لذا تقاضا داریم که قدر زمین‌های کشاورزی به عنوان میراث بین نسلی را داشته باشیم.