حمیدرضا زارعی با بیان اینکه تنش آبی ایجاد شده در استان ناشی از عدم مدیریت یکپارچه و صحیح، عدم آسیب شناسی و ارائه راه حل های بنیادین حداقل در ۱۰ سال گذشته بوده است؛ گفت: مشکل کمبود آب همدان مسئله‌ای ریشه‌ای است و با نگاه گذرا نمی‌توان موضوع را تحلیل کرد.
او با بیان اینکه چالش آبی ایجاد شده را در به صورت کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت می‌توان بررسی کرد؛ اظهار کرد: به قول سردار پرافتخار شهید حاج قاسم سلیمانی «من با تجربه این را می‌گویم که میزان فرصتی که در بحران‌ها وجود دارد در خود فرصت‌ها نیست.» اما شرط آن این است که نترسید و نترسیم و نترسانیم) در نتیجه بحران ایجاد شده بهترین زمان برای اتخاذ تصمیمات راهگشا و یافتن راه حل های بنیادین برای آب همدان است.
دبیر پروژه شبکه مسائل سراسری استان همدان افزود: در حالت کوتاه مدت با وجود هشدارهای نیروهای مؤمن و متخصص در بیش از دو سال گذشته مبنی بر پیگیری انتقال آب سد تالوار به همدان اقدام عاجل و ضربتی لازم انجام نشده و در مواردی به گفتار درمانی کفایت شد که امروز شاهد تنش آبی شدید در استان هستیم؛ از طرفی فقدان کنتورهای هوشمند مصرف آب در منازل در چاه‌های کشاورزی و در مسیرهای انتقال آب و از طرفی ضعیف و فرسوده بودن مسیرهای انتقال سبب شده که هدر رفت عجیب آب در موارد متعدد شاهد باشیم.
زارعی گفت: فقدان مدیریت یکپارچه و عدم دید همه جانبه از منابع آبی موجود سبب شده طرح‌های جایگزین به صورت مناسب برای کاهش ذخایر آبی در شرایط بحران در نظر گرفته نشده است؛ به عنوان مثال، بحث آبخیزداری تعریف مشخص علمی دارد در قانون رودخانه‌های مرزی مصوب ۱۸ اسفندماه ۱۳۸۳ یک تعریف جامع و حقوقی نیز از آن ذکر شده است.
او تشریح کرد: در حوزه آبخیزداری، مدیریت منابع زیست‌محیطی یک آبخیز به‌نحوی که به بهترین وجه اهداف مدیریت طرح را باید برای بهره‌برداری مداوم از این منابع برآورده سازد. در حوزه آبخیز، حوزه آبریز با آبخیز - پهنه‌ای است که تمام روان‌آب ناشی از بارش وارد بر روی آن را یک رودخانه، آب‌رو، دریاچه و یا یک آب انباشت دریافت می‌کند.
دبیر پروژه شبکه مسائل سراسری استان همدان ادامه داد: در کل حوزه آبخیز همدان را نادیده گرفته‌ایم، حجم گسترده‌ای از روان آب‌های با کیفیت که در سطح استان وجود داشته که به فاضلاب انتقال داده‌ایم رودخانه‌های دره مرادبیگ؛ رودخانه عباس آباد و… حجم آب مناسبی دارند که استفاده لازم و کافی برای تأمین آب شرب از این منابع را انجام نداده‌ایم.
او افزود: دستگاه‌های فرهنگی و آموزشی در حوزه باغداری و کشاورزی کار فرهنگی اثر گذاری انجام نداده اند و در این حوزه نیز ضعف‌های متعددی دیده می‌شود.
دبیر پروژه شبکه مسائل سراسری استان همدان با اشاره به اینکه در میان مدت با فرض انتقال آب سد تالوار، بازهم تأمین آب پایدار استان با چالش‌هایی روبه رو خواهد بود و تهدیدات بالقوه ای وجود دارد؛اضافه کرد: بارش‌های الهی در استان از حالت برف با ماندگاری طولانی به طرف بارش‌های بارانی و ناگهانی در مدت زمان کوتاه تبدیل شده که تمهیدات خاص خود را برای استفاده بهینه از این بارش های محدود و اندک می‌طلبد.
زارعی گفت: باید طرح‌های جایگزین برای کاهش مصرف آب با حفظ تولیدات کشاورزی و افزایش بهره وری اجرایی شود که مهم‌ترین آنها مشتمل بر تغییر الگوی کشت از محصولات پرآب بر به طرف جایگزین‌های کم آب بر است.
او با اشاره به اینکه ضرورت توجه و افزایش گلخانه‌ها، تغییر سبک آبیاری به طرف قطره‌ای و شیوه‌های نوین مانند زیر سطحی که در زمان‌های قدیم در کشور به عنوان آبیاری کوزه‌ای در استان‌های خشک مانند یزد استفاده می‌شد؛ گفت: آموزش کشاورزان و افراد شاغل در مزارع به صورت عملیاتی از ریزترین جزئیات تا طرح‌های کلی که مصرف آب را کاهش می‌دهد باید در دستور کار قرار گیرد.
دبیر پروژه شبکه مسائل سراسری استان افزود: در بلندمدت نیز راهکارها بیش‌تر متمرکز بر مدیریت یکپارچه با مشارکت اجتماعی بالا است؛ به طوری که الگوی کشت جهت تمامی مزارع و زمین‌های کشاورزی استان بایدمشخص باشد.
زارعی با بیان اینکه میزان تولید محصول و مصرف آب نیز مشخص و باید خرید تضمینی محصولات در راستای تأمین امنیت غذایی صورت بگیرد، گفت: بالاتر از الگوی مصرف به هیچ استفاده کننده‌ای اجازه بهره برداری از منابع سطحی و زیر زمینی داده نشود.
او در ادامه صحبت‌های خود بر ایجاد نظام یک پارچه از فارغ التحصیلان کشاورزی در راستای نظارت بر زمین‌های کشاورزی تاکید کرد و افزود: یکپارچه سازی مصرف آب در قالب تعاونی‌ها به ویژه در زمین‌های خرده مالکی با تصویب قوانین مورد نیاز می‌تواند راهگشا باشد.
دبیر پروژه شبکه مسائل سراسری استان همدان گفت: در طرح شمسا شبکه مسائل همدان، نیاز شدید استان و تأمین آب همدان مسئله اول است.
منبع:مهر