دور زدن تحریم‌ها با مردمی سازی اقتصاد

نوید ادریس دبیرکل اتاق بین الملل جوانان ایران در خصوص ورود مشاغل خُرد و نوپا به حوزه صادرات، گفت: آنچه که کارشناسان اقتصادی بر آن توافق دارند این است که در جهان در حوزه خود اشتغال و مشاغل بسیار کوچک آمار صادرات قابل توجهی ثبت شده است هر چند که این آمار در ایران صدق نمی‌کند، اما اینکه مشاغل خیلی کوچک به فکر صادرات باشند دور از انتظار نیست و می‌تواند محقق شود.

وی ادامه داد: اگر بخواهیم تحلیل صادراتی ایران را داشته باشیم حدود ۷۰ درصد صادرات ایران مختص نفت خام و مشتقات نفتی، حدود ۱۰ درصد مربوط به مواد معدنی، حدود ۵ درصد فلز، حدود ۵ درصد هم صنایع پلیمری حدودا ۱۰ درصد صادرات هم مختص بقیه موارد است.

دبیرکل اتاق بین الملل جوانان ایران با اشاره به اینکه حجم اصلی صادرات ما نزدیک به ۹۰ درصد حجم صنایع بزرگ و خیلی بزرگ تولیدی است، گفت: این ارزش و جایگاه مجموعه‌های خوداشتغال و خیلی کوچک را بسیار کم می‌کند.

به گفته ادریس، وقتی ارزش کسب و کار‌های نوپا و خیلی کوچک مطرح شود به تبع آن از قوانین و زیر ساخت‌ها تا آموزش‌ها و خدمات مختص خود را باید در نظر گرفت، متاسفانه قوانین ما جامع هستند و تمایز بین کسب و کار‌های کوچک و خیلی بزرگ قائل نیستند و همه در یک دسته قرار می‌گیرند و این موضوع باعث می‌شود کسب و کار‌های نوپا امکان رقابت نداشته باشند.

وی عنوان کرد: موضوع دوم ساختار تشکل‌های اقتصادی و صادراتی ما در ایران است یعنی اتاق بازرگانی در ایران طبق پژوهش‌های صورت گرفته مجلس در ساختار قاره‌ای است؛ سایر ساختار‌های موجود در دنیا عبارت اند از مدل عمومی، مدل آنگلوساکسون، مدل آسیایی، مدل اوراسیایی و قاره‌ای که تفاوت‌های ماهوی بسیاری از ساختار تا شیوه اجرایی دارند که توضیحش در این گفتگو نمی‌گنجد.

دبیرکل اتاق بین الملل جوانان ایران افزود: بطور مثال اتاق ملی آلمان تلفیق حضور اصناف و بازرگانان در اتاق‌های محلی و مشارکت یک خود اشتغال تا صنایع بزرگ در کنار هم می‌باشد و ساختاری از جمله اتاق جوانان کمک می‌کند تا مسیر‌های کسب و کار‌های خیلی کوچک بتوانند توسعه کسب و کار داشته باشند و در ایران مجموعه‌های خیلی کوچک در ساختار اتاق بازرگانی نمی‌گنجد و مجموعه‌های مستقل خودش را دارد.

ادریس با بیان اینکه در قوانین فعلی اتاق بازرگانی به طور ویژه جوانان و یا کسب و کار‌های نوپا که می‌خواهند وارد عرصه‌های صادراتی بشوند دیده نشده، اظهار کرد: بنابراین موضوعات کلی توسعه صادرات مطرح می‌شود که خود اولویت با مجموعه‌های بزرگ صادراتی است تا مجموعه‌های نوپا.

وی بیان کرد: اگر بخواهیم موضوع کلی صادرات کسب و کار‌های نوپا را بررسی کنیم می‌توانیم به: کمک در بهبود درک صحیح کسب و کار‌های نوپا و جوانان از فرآیند صادرات و بازار‌های بین المللی، ایجاد فرصت‌های بازار مناسب صادراتی برای کسب و کار‌های نوپا برای صادرات به کشور‌های هدف، کمک به برند سازی، ترویج و آماده سازی برای فروش محصولات صادرات کسب و کار‌های نوپا و جوانان، کمک به ملاقات با خریداران بالقوه و کمک به انجام معاملات تجاری برای صادرات کسب و کار‌های نوپا و جوانان و کمک به بهبود ارزش افزوده برای صادرات کسب و کار‌های نوپا و جوانان اشاره کرد.

ادریس ادامه داد: تمامی موارد گفته شده را اتاق بازرگانی برای تسهیل صادرات کسب و کار‌های نوپا و جوانان می‌تواند انجام دهد و می‌شود یک استراتژی کلی صادراتی برای کمک به صادرات کسب و کار‌های نوپا و جوانان طراحی کرد.

دبیرکل اتاق بین الملل جوانان ایران در پاسخ به این سوال که براساس قانون چه کمک‌هایی را اتاق می‌تواند انجام دهد که تاکنون نادیده گرفته شده، گفت: می‌توان از ظرفیت همپایانی که در اتاق بازرگانی کشور‌های هدف وجود دارد بهره برد و یک برنامه مشترک هم‌افزایی برای توسعه تجارت مشترک استفاده کرد. در این راستا می‌توان از برند مشترک کسب و کار‌های نوپا با همپایان خودشان در کشور‌های هدف در زمینه یک محصول ایجاد کرد یا در زمینه خدمات هم‌افزایی ایجاد کرد.

ادریس با اشاره به اینکه اقتصاد مشارکتی یکی از ابزار‌هایی است که می‌توان به این واسطه ظرفیت‌ها را به اشتراک گذاشت، عنوان کرد: باید رصد کرد که همپایان در کشور‌های هدف چه ظرفیت‌هایی دارند تا بتوان این ظرفیت را به اشتراک گذاشت. برای ورود کسب وکار‌های نوپا به بازار‌های جهانی هم افزایی مجموعه‌ها و متولیان نیز اهمیت دارد.

وی تصریح کرد: به طور کلی با توجه به شرایط فعلی ایران که تحریم است، یکی از راهکار‌های برون رفت و انعطاف پذیری سوق به سمت کسب و کار‌های بسیار کوچک یعنی صفر تا ۹ نفر است و به اصطلاح مردمی سازی اقتصاد، زیرا در این شرایط تحریم بسیار دشوارتر می‌شود و همچنین انعطاف پذیری مجموعه‌های کوچک بسیار بالا خواهد بود، اتاق بازرگانی به عنوان متولی بخش خصوصی که یکی از اصلی‌ترین فعالیت‌های خودش توسعه صادرات بخش خصوصی است باید تلاش کند بازیگران بیشتر و کوچک نیز به عرصه‌های صادراتی وارد بشوند و این اتفاق شاید در دید اول باعث پدید آمدن رقبا برایشان باشد، ولی در نهایت این نفع کلی همه را منتفع می‌کند.

ادریس عنوان کرد: باتوجه به تأکید مقام معظم رهبری مبنی بر تشکیل حلقه‌های بین المللی جوانان در جهت توسعه ارتباطات بین الملل و صادراتی کشور انتظار می‌رفت اقدام جدی از متولیان امر صورت بگیرد. صادرات یک اتاق فکری از جوانان خوش فکر و خلاق می‌خواهد تا آینده‌ای خلاقانه و منحصربه‌فرد را رقم بزنند.